Centrum Kościoła Polskokatolickiego im. bpa Franciszka Hodura w
Warszawie
Kościół św. Anny w Bielsku-Białej
Kościół Matki Bożej Różańcowej w
Sanoku
.
Kościół Polskokatolicki w Rzeczypospolitej Polskiej – Kościół
starokatolicki
prawnie działający na terenie
Polski
, będący członkiem
Unii Utrechckiej Kościołów Starokatolickich
,
Światowej Rady Kościołów
,
Konferencji Kościołów Europejskich
oraz
Polskiej Rady Ekumenicznej
. Organem prasowym wspólnoty jest "
Rodzina
", przy kościele działa również
Społeczne Towarzystwo Polskich Katolików
. Zwierzchnikiem Kościoła jest bp prof. dr hab.
Wiktor Wysoczański
.
Historia
Geneza Kościoła Polskokatolickiego
Polskokatolicy
pojawili się na ziemiach
polskich
jako reemigranci z
USA
, gdzie należeli do
Polskiego Narodowego Kościoła Katolickiego
(PNKK). W
1919
r. do
Krakowa
przybył z upoważnienia Rady Głównej
PNKK
i Polskiej Narodowej "Spójni": ks. Bogusław Krupski, miał on zająć się akcją charytatywną, którą objęto osoby najuboższe, to właśnie dzięki jego pracy cała Polska dowiedziała się o istnieniu
Narodowego Kościoła
. Jego działania doprowadziły do powstania w lipcu
1920
r. pierwszej[2] w
Krakowie
parafii. Wkrótce zawiązywały się kolejne wspólnoty w innych miastach Polski.
W
1922
r. z
USA
przybył do
Krakowa
biskup-elekt
Franciszek Bończak
celem objęcia kierownictwa misji w Polsce. Założył w
1923
r. organ prasowy "Polska Odrodzona", zorganizował pierwsze
Seminarium Duchowne
w Krakowie przy ul. Madalińskiego 10. Pracę misyjną ogromnie utrudniał brak legalizacji działalności Kościoła. Po wyjeździe bpa Franciszka Bończaka do
Stanów Zjednoczonych
w
grudniu
1927
r. PNKK w Polsce liczyło ok. 50000 wiernych, skupionych w 22
parafiach
. Gdy bp Bończak opuścił Polskę, Kościołem kierował trzyosobowy Zarząd, który zwołał I
Synod
w
Warszawie
w dniach
27
–
29
czerwca
1928
r. Dokonano wyboru kierownika Kościoła w osobie
bpa Leona Grochowskiego
,
ordynariusza
diecezji chicagowskiej
. Bp Grochowski tej funkcji nie objął. Dzięki poparciu i osobistemu zaangażowaniu
bpa F. Hodura
, biskupem został wybrany
ks. Władysław Faron
, który w
30 stycznia
1930
r. otrzymał sakrę biskupią. Jednak już
2 września
1931
r. na tzw. zjeździe krakowskim doszło w Kościele do rozłamu i powstania
Polskiego Kościoła Starokatolickiego
.
W
listopadzie
1931
r. przybył do Polski
ks. Józef Padewski
i podjął się trudnej roli konsolidowania duchowieństwa i wiernych. W
styczniu
1933
ks. Józef Padewski został powołany na stanowisko przewodniczącego Rady Kościoła i administratora
PNKK
w Polsce. Na II Synodzie w Warszawie, zwołanym w dniach 17-19
czerwca
1935
r. ks. Padewski został wybrany na biskupa[3].
Niestety, wszelkie starania o uznanie prawne nie przyniosły do
1939
roku pozytywnego rezultatu. Ciężką sytuację Kościoła dodatkowo pogłębiło aresztowanie w dniu
1 września
1942
r. bp
Józefa Padewskiego
, który po uwolnieniu w 1943 wyemigrował do
USA
[4].
We wrześniu
1944
r. zwołano do
Lublina
zjazd duchowieństwa i wiernych wyzwolonego rejonu
Polski
, na którym wybrano Tymczasową Radę Kościoła. Kolejny taki zjazd odbył się
2 marca
1945
r. w
Warszawie
. Zjazd ten postanowił że stolica diecezji polskiej
PNKK
będzie przeniesiona z
Krakowa
do
Warszawy
, a Kościołem tymczasowo kierować będzie ks. Stanisław Piekarz.
26 czerwca
1945
r. wybrano nową Radę Kościoła, której przewodniczącym został ks. Jana Kwolek.
14 września
1945
r. Rada Kościoła wniosła pismo do
Ministerstwa Administracji Publicznej
z prośbą o prawne uznanie Kościoła, co też stało się
1 lutego
1946
r. Normalizacja administracji kościelnej nastąpiła po powrocie do kraju
20 lutego
1946
r. ks. bp
Józefa Padewskiego
, który został ponownie wybrany zwierzchnikiem wspólnoty. Siedzibę władz przeniesiono ponownie do
Krakowa
.
Na początku lat 50. ubiegłego wieku komórki bezpieczeństwa państwa podjęły działania prowadzące do uzyskania całkowitej kontroli nad działalnością wszystkich związków wyznaniowych w Polsce. W
1951
r. grupa duchownych na czele z ks.
Józefem Dobrochowskim
, sterowana przez funkcjonariuszy V Departamentu
Ministerstwa Bezpieczeństwa Publicznego
postanowiła przejąć kontrolę nad polską gałęzią
PNKK
. Aby ułatwić działalność
bezpiece
najpierw wielokrotnie namawiano bp.
Józefa Padewskiego
do złożenia urzędu, ale widząc jego nieustępliwość i wierność powierzonej misji przez bp
Franciszka Hodura
, ostatecznie aresztowano go i osadzono w więzieniu.
Biskupowi
postawiono absurdalny zarzut złamania dekretu
prezydenta RP
z dnia
26 kwietnia
1936
r. o obrocie pieniężnym z zagranicą i obrocie pieniężnym zagranicznymi i krajowymi środkami płatniczymi. Inni jego współpracownicy (tj. ks.
Edward Narbutt-Narbuttowicz
i ks. Franciszek Koc) usłyszeli równie nieprawdziwe oskarżenia o współpracę z
gestapo
oraz szpiegostwo na rzecz wywiadów
brytyjskiego
i
amerykańskiego
.
10 maja
1951
r.
Radio Wolna Europa
podało wstrząsającą wiadomość: "Ks. bp
Józef Padewski
został śmiertelnie zakatowany przez funkcjonariuszy
Urzędu Bezpieczeństwa
." Za oficjalną przyczynę śmierci władze podawały zawał serca, czemu przeczyły widoczne rozległe rany na ciele od bicia i przypalania. Pogrzeb odbył się
14 maja
1951
r. nocą, w gronie kilku najbliższych współpracowników bp.
Padewskiego
na
cmentarzu Kościoła Polskokatolickiego w Warszawie
. Funkcjonariusze bezpieczeństwa gęsto obstawili przycmentarny teren, zaś pierwotnie zamordowanego planowano pochować w
garniturze
i po świecku, na co nie zgodzili się
polskokatolicy
i szybko zorganizowali godne urzędu szaty. W tym czasie prześladowano wielu duchownych min. ks. Franciszka Koca, któremu śledztwo zostało umorzone, oraz ks.
Edwarda Narbuttowicza
, którego skazano początkowo na karę śmierci, zamienioną najpierw na dożywocie, a potem na 15 lat więzienia. Ostatecznie został wypuszczony na mocy amnestii z
1956
r.[5]
Kościół Polskokatolicki w PRL
Ogólnopolski Zjazd Kapłanów
PNKK
z
15 grudnia
1951
r. zadecydował o odłączeniu diecezji Polskiej
PNKK
od całości
Polskiego Narodowego Kościoła Katolickiego w Stanach Zjednoczonych i Kanadzie
oraz utworzeniu w pełni niezależnego Kościoła Polskokatolickiego. Rozpoczęto także czystkę w szeregach kapłańskich, wykluczając wszystkich tych, którzy sprzeciwiali się nowym porządkom – niepokornych szybko wydalano ze wspólnoty. W ten sposób
komunistyczne władze
przejęły pełną kontrolę nad nowym odłamem wyznaniowym: mianowały
biskupów
, wyrzucały ich ze stanowisk, kierowały polityką kadrową, obsadzały duchownych, finansowały całą działalność organizacyjną, był to Kościół funkcjonujący tak, jak w obrębie
prawosławia
rosyjskiego
w międzywojniu, słynny ruch obnowoleczeski. Kościół organizował
msze
dziękczynne z okazji
22 lipca
, wysyłano do władz listy gratulacyjne z okazji państwowych rocznic, wydawano listy potępiające
kard. Wyszyńskiego
(np. z okazji Milenium
Chrztu Polski
). Według podobnego schematu w latach
1948
-
1953
wymieniono kierownictwo w prawie wszystkich wspólnotach wyznaniowych w
Polsce
. Podobieństwo doktrynalne i organizacyjne do
Kościoła rzymskokatolickiego
sprawiło, że Kościół Polskokatolicki coraz częściej stawał się narzędziem w walce na linii
Państwo
-
Episkopat Polski
. Prognozowano również, że w przeciągu 20-30 lat Kościół Polskokatolicki, będzie wiodącym związkiem wyznaniowym w
Polsce Ludowej
.
Urząd do spraw wyznań potrzebował jednak dla osiągnięcia rozwoju Kościoła Polskokatolickiego odpowiedniego kapłana, a takiego w ówczesnym środowisku polskokatolickim, po prostu nie znano. Idealnym kandydatem wydawał się suspendowany przez
Kościół katolicki
ks.
Maksymilian Rode
z
Poznania
. Co dziwne, ks.
Maksymilian Rode
, po odwołaniu z godności
rzymskokatolickiego
kapłana, nie krył się z
ateistycznymi
i
prokomunistycznymi
deklaracjami.
20 września
1957
r. dyrektor Urzędu ds. Wyznań, Jan Lech, zakomunikował mu, że ma wstąpić do Kościoła Narodowego i tu zostać
biskupem
naczelnym[6].
Po wielu rozmowach z ks.
Rode
, w dniu
20 grudnia
1958
r., powołano go na
wikariusza
generalnego Kościoła Polskokatolickiego w
PRL
. Dotychczasowy
ordynariusz
, bp
Julian Pękala
, ustąpił ze swego stanowiska. Nowy zwierzchnik Kościoła, ks. dr
Rode
, w towarzystwie ks. kanclerza
Tadeusza Majewskiego
udał się do
Stanów Zjednoczonych
, gdzie przebywał w dniach
3
-
29 maja
1959
r. Podczas licznych spotkań i konferencji z
biskupami
Polskiego Narodowego Kościoła Katolickiego
(Kościół Polskokatolicki i
rzeczony Kościół
pozostawały nadal we względnie bliskiej współpracy) ustalono, że oba Kościoły mają tę samą podstawę doktrynalną, są faktycznie jednym Kościołem, rządzonym przez odrębne kierownictwo wybierane na
synodach
.
5 lipca
1959
roku
Maksymilian Rode
otrzymał w
Utrechcie
sakrę biskupią. W tym samym roku, państwo zaczęło księżom wypłacać regularne pensje, wydano zezwolenie na budowę
katedry
polskokatolickiej przy ul.
Żytniej
i
bursy
dla
kleryków
przy ul.
Szwoleżerów
w
Warszawie
, wspomagano finansowo wydawanie Kościelnego organu prasowego, „Posłannictwa”, zezwolono na stworzenie
Społecznego Towarzystwa Polskich Katolików
, chętnie przyznawano świątynie
poewangelickie
na
Ziemiach Odzyskanych
. Za swojego największego przeciwnika bp
Maksymilian Rode
uznawał
prymasa
Stefana Wyszyńskiego
, dlatego sam siebie nakazywał obdarzać tytułem
Prymasa
Kościoła Polskokatolickiego w
PRL
[6].
Na początku lat 60.
XX
wieku władze coraz bardziej krytykowały politykę wewnątrzkościelną bp
Maksymiliana Rode
,
Kościół katolicki
rósł w siłę, a rozbudowa Kościoła Polskokatolickiego zdecydowanie zwolniła tempo. W październiku
1965
r. na niejawnym zebraniu duchownych, w mieszkaniu bp
Juliana Pękali
postanowiono o odsunięciu z urzędu zwierzchnika bpa
Maksymiliana Rodego
. Władze poparły ten wniosek i nakazały natychmiastowe złożenie urzędu.
1 listopada
1965
r. bp
Maksymilian Rode
oficjalnie zrzekł się urzędu
Prymasa
Kościoła Polskokatolickiego w PRL.[7] Po gwałtownym odsunięciu od zwierzchnictwa nad Kościołem bp
Maksymiliana Rodego
, przy zaangażowaniu Pierwszego
Biskupa
Polskiego Narodowego Kościoła Katolickiego
w
Stanach Zjednoczonych
i
Kanadzie
Leona Grochowskiego
, zwierzchnikiem Kościoła został ponownie bp
Julian Pękala
[6].
5 lipca
1966
r. do grona
biskupów
Kościoła Polskokatolickiego w PRL dołączyli jeszcze: ks. inf.
Tadeusz Majewski
(od tej pory
ordynariusz
warszawski
) oraz ks. dziek. Franciszek Koc (od tej pory ordynariusz
wrocławski
)[8].
W dniu
15 maja
1975
roku, we
Wrocławiu
,
ordynariuszowi
diecezji warszawskiej
, ks. bp
Tadeuszowi Majewskiemu
, powierzono funkcję zwierzchnika Kościoła, otrzymał on tytuł Pierwszego Biskupa Kościoła Polskokatolickiego w PRL.[9] Biskup
Tadeusz Majewski
, mimo niektórych zasług dla Kościoła, świadomie lekceważył ustrój
synodalny
Kościoła i latami nie zwoływał
synodu
. Nie przestrzegał norm prawa Kościelnego, w szczególności zaś norm akcentujących rolę
Synodu
jako najwyższej, prawodawczej władzy w Kościele. Obniżało to rangę Kościoła i ośmieszało go w kraju oraz zagranicą. Ponadto, zdaniem władz państwowych, władze Kościelne utraciły legitymację do działania w związku z upływem 7-letniej kadencji[10].
W
1983
r. do grona
biskupów
dołączył ks.
Wiktor Wysoczański
,
27 kwietnia
1987
r. podczas VIII Ogólnopolskiego Synodu Kościoła Polskokatolickiego w
Jabłonnie
, bp dr
Wiktor Wysoczański
został wybrany
biskupem
koadiutorem
diecezji
warszawskiej
z prawem następstwa.
Synod
Ogólnopolski w głosowaniu tajnym większością 2/3 głosów również potwierdził wybór ks. inf. Zygmunta Koralewskiego i ks. adm.
Wiesława Skołuckiego
na
biskupów
diecezji wrocławskiej
, ich konsekracja odbyła się
27 maja
1987
r. w
Katedrze św. Marii Magdaleny we Wrocławiu
[11].
Ustawą z dnia
17 maja
1989
r. o stosunku Państwa do Kościoła Katolickiego w PRL uchylono dekret z dn.
31 grudnia
1965
r. o organizowaniu i obsadzaniu stanowisk Kościelnych. W ten sposób skończono z reliktem przeszłości, również w Kościele Polskokatolickim[12].
Kościół Polskokatolicki w RP
Kościół Polskokatolicki wszedł po
1989
r. w nową rzeczywistość polityczną i społeczną. Żadnej z działających wówczas wspólnot nie ominęły problemy finansowe, majątkowe i przekształceniowe. Wytykani przez społeczeństwo polskie polskokatolicy, jako wierni komunistycznemu aparatowi, mieli nadzieje na powrót do jedności z
PNKK
i na odcięcie się od niechlubnej przeszłości. W tym kierunku próbował iść Pierwszy biskup Kościoła:
Tadeusz Majewski
, jednak nie podjęto żadnych konkretnych kroków ku jedności z
PNKK
i zawiązania porozumienia z
kościołem rzymskokatolickim
. W dniu
14 października
1994
r. na posiedzeniu
Sejmu RP
, odczytano pierwszy projekt Ustawy o stosunku Państwa do Kościoła Polskokatolickiego w RP, uchwalony
23 sierpnia
1995
r.
27 czerwca
1995
r. na kolejnym synodzie Kościoła Polskokatolickiego w
Jabłonnie
na zwierzchnika wspólnoty wybrano bp prof. dr hab.
Wiktora Wysoczańskiego
.
Ingres
bp
Wysoczańskiego
odbył się w grudniu
1996
r. w
Warszawie
. Nowego zwierzchnika nie zaakceptowała część duchownych i wiernych, związana z poprzednim zwierzchnikiem Kościoła Polskokatolickiego – biskupem
Tadeuszem Ryszardem Majewskim
. Wśród nich znalazł się ks. Tomasz Rybka (proboszcz
parafii pw. Dobrego Pasterza w Warszawie
), który rozpoczął w mediach oraz wśród duchowieństwa kampanię na rzecz unieważnienia decyzji demokratycznego
Synodu
Kościoła. Rozmowy między stronami nie przyniosły żadnego oczekiwanego rezultatu, wręcz przeciwnie ich przeciąganie prowokowało telewizję i prasę do nagłaśniania problemów Kościoła. W
2003
roku Rada Kościoła Polskokatolickiego w RP jednogłośnie zdecydowała o skreśleniu ks. Tomasza Rybki i jego ojca ks. Jerzego Rybki (oficjalnym powodem tej decyzji była nieprawość i nieumiejętność dostosowania się do zasad panujących w Kościele Polskokatolickim) z listy duchownych i zniesieniu związanej z nimi
parafii pw. Dobrego Pasterza w Warszawie
, mimo to nadal podawali się oni za jej duszpasterzy, czego w świetle obowiązującego Prawa Kościelnego czynić nie mogli. Od tej chwili ks. Tomasz Rybka wielokrotnie starał się również o włączenie
Parafii Dobrego Pasterza
pod jurysdykcję
Polskiego Narodowego Kościoła Katolickiego
, ale wtedy zwierzchnik Kościoła bp
Robert M. Nemkovich
nie planował tworzenia jakiejkolwiek misji
Polskiego Narodowego Kościoła Katolickiego
na terenie Polski.
6 października
2006
r. wspólnota kierowana przez Tomasza Rybkę została zarejestrowana w
rejestrze Kościołów i związków wyznaniowych
MSWiA
pod nazwą
Polski Narodowy Katolicki Kościół w RP
. Na początku PNKK sprzeciwił się jednoznacznie używaniu nazwy, która sugeruje jakiekolwiek związki opisywanej wspólnoty z ich Kościołem, mimo to w Polskim Narodowym Kościele Katolickim w USA i Kanadzie istniała licząca się grupa duchownych (min. ks. bp Antoni Rysz) wspierająca tę diasporę.
5 maja
2009
roku biskup
Sylwester Bigaj
otrzymał pełnomocnictwo Rady Głównej Polskiego Narodowego Kościoła Katolickiego w USA i Kanadzie do reprezentowania tego Kościoła w sporze administracyjnym toczącym się pomiędzy
Polskim Narodowym Katolickim Kościołem w RP
, a Kościołem Polskokatolickim w RP.
26 maja
2000
roku w
rzymskokatolickim kościele pw. św. Elżbiety we Wrocławiu
odbyło się wielkie nabożeństwo
ekumeniczne
z okazji Jubileuszu 2000-lecia Chrześcijaństwa. Nabożeństwo to, zorganizowane przez Kościół Polskokatolicki, to wynik wielomiesięcznych kontaktów z
Konferencją Episkopatu Polski
i
Henrykiem Kardynałem Gulbinowiczem
—
arcybiskupem
metropolitą wrocławskim. Bp
Wiktor Wysoczański
skierował słowo pasterskie do zgromadzonych i odczytał akt przebaczenia oraz pojednania w imieniu Kościoła Polskokatolickiego, powiedział On:
„W roku Wielkiego Jubileuszu Dwu tysiąclecia Narodzenia Jezusa i ustanowienia świętego, Powszechnego i Apostolskiego Kościoła, pełni pokory i zrozumienia naszych niedoskonałości i przewinień, wpatrzeni – Boże – w Twoje Serce, pełne miłości, miłosierdzia i przebaczenia, które ukazałeś Światu w Swoim Objawieniu i misji Jednorodzonego Syna, Jezusa Chrystusa, Najwyższego Kapłana i Pasterza Ludu Bożego – My – Kościół Polskokatolicki – stajemy dziś w Twojej obecności przed naszymi Braćmi z Kościoła Rzymskokatolickiego, wyciągamy nasze dłonie ku pojednaniu i powtarzamy: Przebaczamy i prosimy o przebaczenie”[13]
17 lipca
2004
r. obowiązki
ordynariusza
diecezji wrocławskiej
objął ksiądz
Stanisław Bosy
,
proboszcz
szczecińskiej
parafii polskokatolickiej pw. św. Piotra i Pawła
, tym samym zadecydowano że siedziba
ordynariusza
zostanie przeniesiona właśnie do
Szczecina
.[14]
29 marca
2005
r. Rada Synodalna Kościoła powierzyła bp. mgr.
Jerzemu Szotmillerowi
pełnienie obowiązku kierowania
diecezją krakowsko-częstochowską
.
W
2007
r. gościem Kościoła Polskokatolickiego był abp
Joris Vercammen
, odwiedził on kilka parafii na terenie
lubelszczyzny
, wygłosił wykład naukowy na
Chrześcijańskiej Akademii Teologicznej
oraz brał udział w uroczystej liturgii w
katedrze św. Ducha w Warszawie
.
18 czerwca
2008
r. odbył się Ogólnopolski Synod Kościoła Polskokatolickiego w
Warszawie
. Wprowadzono zmiany w Prawie Wewnętrznym Kościoła Polskokatolickiego w RP min. przedłużenie kapłanom możliwości pracy duszpasterskiej w Kościele do 75. roku życia (kapłanowi który ukończył 75. rok życia, biskup ordynariusz lub administrator może przedłużyć prawo do pełnienia obowiązków duszpasterskich na czas określony lub do odwołania) i zmiana wyboru delegatów na Synod – każdy
dekanat
będzie wybierał po 2 wiernych świeckich i 2 duszpasterzy. Postanowiono w skład Rady Synodalnej włączyć z urzędu kierownika lub delegata sekcji starokatolickiej
ChAT
. Zgłoszono potrzebę utworzenia Komisji Promocji Kościoła i poprawę stanu wydawnictw kościelnych[15].
W dniach od
7 lipca
2008
r. do
19 lipca
2008
r. gościem Kościoła był bp
Robert Nemkovich
– Pierwszy Biskup
Polskiego Narodowego Kościoła Katolickiego w USA i Kanadzie
, wziął on udział w wycieczce do Polski zorganizowanej z okazji 100 rocznicy powstania
Polskiej Narodowej "Spójni"
. Z tej okazji w dniu
12 lipca
2008
r. była celebrowana przez Pierwszego Biskupa uroczysta liturgia w
katedrze pw. Świętego Ducha w Warszawie
[16].
Dialog ekumeniczny
Kościół Polskokatolicki w RP jest członkiem
Światowej Rady Kościołów
i
Konferencji Kościołów Europejskich
. Duchowni polskokatoliccy są współzałożycielami
Polskiej Rady Ekumenicznej
, właśnie z racji swojego członkostwa w ostatniej z wymienionych organizacji, Kościół aktywnie bierze udział we wszystkich z licznych spotkań, seminariów i nabożeństw organizowanych przez radę, szczególnie w corocznym Tygodniu Modlitw o Jedność Chrześcijan. Trzech duchownych kieruje radą na stopniu regionalnym:
Bp prof. dr hab.
Wiktor Wysoczański
zasiada z urzędu w
prezydium
PRE
, a ks. mgr Marek Pawełczyk jest delegatem Kościoła do
młodzieżowej
rady
PRE
.
Postawa ekumeniczna Kościoła Polskokatolickiego w RP (wtedy: diecezja polska
Polskiego Narodowego Katolickiego Kościoła
) wynika z uchwały podjętej na I
Synodzie
w
Warszawie
w
1928
r. Do rozpoczęcia dialogu teologicznego między
Kościołem rzymskokatolickim
i Polskokatolickim przyczyniła się jednak dopiero osoba obecnego zwierzchnika Kościoła – bp prof. dr hab.
Wiktora Wysoczańskiego
.
12 lutego
1997
r. zwierzchnik Kościoła Polskokatolickiego przesłał list Jego Eminencji kard.
Józefowi Glempowi
z prośbą o zainicjowanie na posiedzeniu
Konferencji Episkopatu Polski
sprawy rozpoczęcia dialogu ekumenicznego pomiędzy Kościołami. W dniu
2 kwietnia
1997
r. kard.
J. Glemp
, wystosował pismo do ks. bp
Alfonsa Nossola
, przewodniczącego Rady do Spraw
Ekumenizmu
, w którym – wyrażając stanowisko Konferencji Plenarnej
Episkopatu
– poprosił o nawiązanie kontaktu z Kościołem Polskokatolickim. W dniu
22 kwietnia
1997
r. ks. bp
W. Wysoczański
przekazał ks. bp
A. Nossolowi
dokumenty i korespondencję dotyczącą dialogu pomiędzy
Kościołem katolickim
a
Kościołami starokatolickimi
, w tym z
Polskim Narodowym Kościołem Katolickim
w
USA
i
Kanadzie
.
11 grudnia
1997
r. bp
A. Nossol
przesłał na ręce bp
W. Wysoczańskiego
pismo zawiadamiające, że 292. Konferencja Plenarna Episkopatu w
Częstochowie
zatwierdziła osobowy skład
katolickiej
strony dialogu z Kościołem Polskokatolickim.
6 stycznia
1998
r. bp
Jacek Jezierski
–
Biskup
Pomocniczy
Warmiński
poinformował bp
W. Wysoczańskiego
, że został wyznaczony, wraz z dwoma teologami, do podjęcia kontaktu (dialogu teologicznego) z Kościołem polskokatolickim. W dniu
10 lutego
1998
r. w
Konstancinie k. Warszawy
, w Domu Konferencyjnym im. bp Edwarda Herzoga, rozpoczął się oficjalny dialog ekumeniczny pomiędzy Kościołem Polskokatolickim a
Kościołem katolickim
. Na nabożeństwie ekumenicznym w dn.
26 maja
2000
r. we
Wrocławiu
w obecności przedstawicieli Episkopatu Polski i wiernych doszło do porozumienia o współpracy i poszanowaniu Kościołów: polskokatolickiego i
katolickiego
[12].
W Kościele działa stały zespół ds. Dialogu Teologiczno-Ekumenicznego Kościoła Polskokatolickiego w RP z
Kościołem rzymskokatolickim w Polsce
– przewodniczącym ze strony
Kościoła rzymskokatolickiego
jest bp
Marian Błażej Kruszyłowicz OFM Conv
[15], a ze strony Kościoła Polskokatolickiego jest bp prof. dr hab.
Wiktor Wysoczański
.
Kościół Polskokatolicki jest samodzielny i niezależny organizacyjnie od jakiejkolwiek zagranicznej władzy Kościelnej i świeckiej. Kościół pozostaje w jedności wiary i moralności z
Polskim Narodowym Kościołem Katolickim
w
Stanach Zjednoczonych Ameryki
i
Kanadzie
(PNKK)[17].
Nauka Kościoła Polskokatolickiego w RP
Nauka Kościoła Polskokatolickiego nie odbiega od wiary i tradycji Kościoła katolickiego. W sprawowaniu tych świętych czynności posługuje się kalendarzem liturgicznym
roku kościelnego
. Najwyższą cześć Kościół oddaje
Bogu
w
Trójcy Świętej Jedynemu
. Kościół oddaje cześć
aniołom
,
apostołom
,
męczennikom
i
świętym
, a wśród nich w szczególny sposób
Maryi Pannie
. Kościół uznaje tradycyjne 7
sakramentów
, zgodnie z nauką
Kościoła katolickiego
.
Eucharystia
sprawowana jest pod dwiema postaciami: Ciała i Krwi Pańskiej. W Kościele Polskokatolickim są sprawowane dwie formy
spowiedzi
: indywidualna (uszna w konfesjonale) oraz ogólna (sprawowana bądź jako odrębny obrzęd przed ołtarzem, bądź w połączeniu z Mszą Świętą w części zwanej
Spowiedzią Powszechną
). Do spowiedzi indywidualnej są zobowiązane przystępować dzieci oraz młodzież do sakramentu bierzmowania. Kościół Polskokatolicki nie uznaje
dogmatu o nieomylności papieża
.
Godłem
Kościoła Polskokatolickiego w RP jest otwarta księga
Ewangelii
, wsparta o
krzyż
i
palmę
, na tle promieniującej tarczy słonecznej z napisem "Prawdą, Pracą, Walką".
Hymnem
Kościoła Polskokatolickiego w RP jest
pieśń
: "Tyle lat, my, Ci o Panie"[18].
Biskupi Kościoła Polskokatolickiego
Diecezje Kościoła Polskokatolickiego w RP
Zwierzchnicy Kościoła Polskokatolickiego na przestrzeni lat:
Aktualnie w Kościele Polskokatolickim w RP urząd
biskupa
piastują:
Duchowni
Kościół Polskokatolicki w RP przyjmuje
starokatolicką
zasadę trójstopniowego Urzędu Apostolskiego, który stanowią:
-
diakoni
–
diakonem
w Kościele Polskokatolickim może być
mężczyzna
, który posiada odpowiednie przygotowanie merytoryczne i duchowe do posługi.
Diakoni
sprawują takie czynności jak: udzielanie
sakramentów
:
chrztu św.
i
Komunii św.
,
diakon
może ponadto odprawiać
pogrzeb
, błogosławić wiernych i małżeństwa, a także może poświęcać przedmioty kultu religijnego, ma prawo głoszenia kazań.
Wszystkich duchownych nie obowiązuje
celibat
. W Kościele obowiązują stroje liturgiczne podobne jak w
Kościele rzymskokatolickim
[20].
Kościół podzielony jest na trzy
diecezje
:
warszawską
,
wrocławską
i
krakowsko
-
częstochowską
. Kościół ma 12
dekanatów
, 81
parafii
, 78 duchownych pracujących w duszpasterstwie, 12 duchownych emerytów (w tym 2
biskupów
), 18 804 wiernych[21]. Siedzibą zwierzchnich władz Kościoła jest
Warszawa
.
Najwyższym organem Kościoła Polskokatolickiego w RP jest
Synod
Ogólnopolski zwoływany zgodnie z prawem Kościoła co 5 lat. W okresie międzysynodalnym najwyższym organem jest Rada Synodalna Kościoła (przewodniczący: bp prof. dr hab.
Wiktor Wysoczański
), przy której działają: Sąd Biskupi (oficjał sądu: ks. inf. dr Kazimierz Bonczar), komisja rewizyjna (przewodniczący: ks. inf. Czesław Siepietowski), komisja prawa kościelnego, komisja duszpasterska, komisja liturgiczna, komisja finansowo-gospodarcza, komisja dialogu ekumenicznego, komisja młodzieżowa, komisja kobiet oraz komisja programów radiowych i telewizyjnych.
Diecezje Kościoła Polskokatolickiego w RP
Przypisy
- ↑ Prawo Wewnętrzne Kościoła Polskokatolickiego w RP z
27 czerwca
1995
(§7)
- ↑ Ks.
Wiktor Wysoczański
, Polski Nurt Starokatolicyzmu,
Warszawa
1977
- ↑ Ku chrześcijaństwu jutra,
Lublin
1997
- ↑ bp
Tadeusz Ryszard Majewski
, Biskup Franciszek Hodur i Jego Dzieło,
Warszawa
1987
- ↑
dr Konrad Białecki,
Biuletyn IPN
3/38/2004 – Lepsi Katolicy?,
Warszawa
2004
- ↑ 6,0 6,1 6,2 dr Konrad Białecki,
Biuletyn IPN
3/38/2004 – Lepsi Katolicy?,
Warszawa
2004
- ↑ ks. Tadeusz i Jerzy Piątek, Religie Świata – Starokatolicyzm,
Warszawa
1987
- ↑ bp
Tadeusz Ryszard Majewski
, Biskup Franciszek Hodur i Jego Dzieło,
Warszawa
1987
- ↑ bp
Tadeusz Ryszard Majewski
, Biskup Franciszek Hodur i Jego Dzieło,
Warszawa
1987
- ↑ bp prof. dr hab.
Wiktor Wysoczański
, Status Prawny Kościoła Polskokatolickiego [W: "Rodzina" 4/1723/2007],
Warszawa
2003
- ↑ bp Urs Kury i bp prof. dr hab.
Wiktor Wysoczański
, Starokatolicyzm,
Warszawa
1995
- ↑ 12,0 12,1 Informacje zawarte na
oficjalnej witrynie internetowej Kościoła Polskokatolickiego w RP
, opr. ks. diak. mgr Jacek Dziarmaga.
- ↑ Informacje zawarte na
oficjalnej witrynie internetowej Kościoła Polskokatolickiego w RP
opr. ks. diak. mgr Jacek Dziarmaga.
- ↑ Uroczystość w kościele polskokatolickim,
Gazeta Wyborcza
Szczecin,
18 lipca
2007
- ↑ 15,0 15,1 Synod Ogólnopolski Kościoła Polskokatolickiego w RP [W: "
Rodzina
" 9/1740/2008 str.7-11]
- ↑ Wizyta Pierwszego Biskupa PNKK w Polsce [W: "
Rodzina
" 8/1739/2008 str.8-9]
- ↑ Prawo Wewnętrzne Kościoła Polskokatolickiego w RP z dn.
27 czerwca
1995
r. (§2)
- ↑ Kościół Polskokatolicki w RP, Nakładem
Parafii św. Ducha w Warszawie
,
Warszawa
2003
- ↑ Prawo Wewnętrzne Kościoła Polskokatolickiego w RP z dn.
27 czerwca
1995
r. (§47, ust.1, pkt a, b)
- ↑ Wojciech Słomski, Polscy Starokatolicy,
Warszawa
1995
- ↑ Na podstawie:
Główny Urząd Statystyczny
J. Oleński, Mały rocznik statystyczny polski 2009, Warszwawa 2009, s. 130, tabl. 20(79);
oz maly rocznik statystyczny 2009.pdf
Linki zewnętrzne