Wschodnia ściana Mięguszowieckiego Szczytu Wielkiego
Mięguszowiecki Szczyt Wielki (
słow.
Veľký Mengusovský štít,
niem.
Große Mengsdorfer Spitze,
węg.
Nagy-Menguszfalvi-csúcs, 2438 m
n.p.m.
) – szczyt
Tatr Wysokich
, znajdujący się w
grani głównej Tatr
pomiędzy
Cubryną
(oddziela je
Hińczowa Przełęcz
) a
Mięguszowieckim Szczytem Pośrednim
(oddziela je
Mięguszowiecka Przełęcz Wyżnia
2340 m n.p.m.). Jest to drugi co do wysokości szczyt w
Polsce
(20. w
Tatrach
) i najwyższy z
Mięguszowieckich Szczytów
. Jego ściany opadają pionowo w dół ok. 900 m (szczyt położony jest 1043 m nad lustrem wody
Morskiego Oka
).
Alfred Martin
w
1908
pisał o nim: "Jeden z najpotężniejszych i najpiękniejszych szczytów, jakie mają Tatry Wysokie".
Informacje ogólne
Szczyt ma dwa wierzchołki: zachodni (główny) i wschodni niższy o około 5 m, rozdzielone Wielką Mięguszowiecką Szczerbiną. W północno-wschodniej części ściany widoczna jest ok. 700-metrowa grzęda (tzw. Wielki Filar Mięguszowiecki) rozdzielająca ścianę na część północną i wschodnią. Filar opada wprost z niższego wschodniego wierzchołka. W dolnej części zmienia się w trójkątną, urwistą ścianę opadającą na piargi. Filar wraz z tą ścianą ma wysokość ok. 880 m. Wschodnia ściana (ok. 400 m wysokości, ok. 1700-2040 m n.p.m.) opada od wschodniego wierzchołka w kierunku tzw.
Bańdziocha
, czyli Wielkiego Kotła Mięguszowieckiego. Jej lewą krawędź stanowi
żleb
schodzący z Mięguszowieckiej Przełęczy Wyżniej. W Bańdziochu widocznym znad Morskiego Oka zalega największy w polskich Tatrach, noszący cechy szczątkowego lodowca, płat wiecznego śniegu (tzw.
śnieżnik
). Przez środkową część ściany jest poprowadzona bardzo trudna droga wspinaczkowa, tzw. droga Świerza. Nazwa upamiętnia taternika
Mieczysława Świerza
, który wraz z Janem Humpolą przeszedł ścianę w dniu 22 września 1921 r. W obrębie masywu dochodziło do wielu wypadków z udziałem taterników i turystów. We wrześniu 1992 r. wskutek załamania pogody na drodze Świerza zginął instruktor Jerzy Hirszowski i troje młodych taterników.
Od strony
Mięguszowieckiej Przełęczy pod Chłopkiem
południowymi zboczami masywu na szczyt wiedzie
Droga po Głazach
, niedostępna dla niedoświadczonych turystów. Nazwa drogi pochodzi od płytowych skał, zwanych głazami[1].
Urwiska części północnej opadają w kierunku Morskiego Oka. Ściana ta dzieli się na trzy części – najwyższa partia, tzw. kopuła ściany szczytowej ma wysokość ponad 200 m, część środkowa opada od ukośnej, trawiasto-piarżystej galeryjki do Małego Kotła Mięguszowieckiego, w którym nawet latem często widoczny jest znad Morskiego Oka płat śniegu. Ścianę nad kotłem przecinają trzy żleby. Poniżej kotła znajduje się dolna część ściany. Północno-zachodnia ściana o wysokości 230 m opada na Wielką Galerię Cubryńską.
Południowa ściana Mięguszowieckiego Szczytu opada do
Doliny Hińczowej
, na północ od
Wielkiego Stawu Hińczowego
. Przecina ją wyraźna ukośna galeryjka zwana Wielką Mięguszowiecką Ławką, przecinająca również ścianę
Mięguszowieckiego Szczytu Pośredniego
i schodząca na piargi ponad
Wielkim Stawem Hińczowym
. Od strony zachodniej ścianę ogranicza długa rynna, którą poprowadzona jest droga wspinaczkowa nazywana drogą Komarnickiego (od nazwiska
Gyuli Komarnickiego
, który wraz z Jadwigą Rogulską i Romanem Komarnickim wszedł nią na szczyt w dniu
5 sierpnia
1910
r.).
Powyżej Hińczowej Przełęczy, w zachodniej grani Mięguszowieckiego Szczytu, znajduje się Mięguszowiecka Turniczka (ok. 2360 m). Jest to pierwsza od strony przełęczy, wyraźnie górująca nad granią turnia. Mięguszowiecka Turniczka jest nieco wysunięta w kierunku południowym, stąd wyraźnie widoczna jest od południa, z
Doliny Hińczowej
.
Historia zdobycia i nazewnictwo
- Pierwsze wejścia na Mięguszowiecki Szczyt Wielki:
- Pierwsze zimowe przejście północną ścianą:
Zbigniew Korosadowicz
i
Jan Staszel
1936. "
Wierchy
" uznały to za największy sukces zimowego taternictwa w ogóle[2].
- Pierwsze przejście Drogi po Głazach: F. Kratter i przewodnik
Jędrzej Wala młodszy
(1883).
- Pierwsze odnotowane wejście na Mięguszowiecką Turniczkę (podczas wejścia na szczyt Mięguszowieckiego Szczytu zachodnią granią) – Zygmunt Czerny, Jan Czerwieński, Feliks Tylka 31 sierpnia 1907 r.
Nazwa Mięguszowieckich Szczytów i innych okolicznych obiektów pochodzi od
Doliny Mięguszowieckiej
i od wsi
Mięguszowce
, do której niegdyś należały te tereny. W środowisku wspinaczkowym potocznie szczyt jest zwany Mięguszem lub określany skrótem MSW[3].
Najpopularniejsze drogi na szczyt
Staw obchodzi się wschodnią stroną. Kilkadziesiąt metrów powyżej niego droga opuszcza dawny słowacki szlak na Mięguszowiecką Przełęcz pod Chłopkiem (był znakowany na zielono, zlikwidowano go w 1976 roku) i wspina się na skos w lewo przez rumowiska i trawniki pod ścianę Mięguszowieckiego Szczytu Pośredniego. Dalej prowadzi u podstawy ściany aż do znajdującego się w linii spadku wierzchołka Mięguszowieckiego Szczytu Pośredniego, wysoko wcinającego się piarżyska. Piarżyskiem tym skośnie w lewo systemem rynien do góry około 150 metrów do małego kociołka w linii spadku Mięguszowieckiej Przełęczy Wyżniej. Jest to prawy, dolny skraj Wielkiej Mięguszowieckiej Ławki. W tym miejscu droga normalna łączy się z Drogą po Głazach.
Od połączenia z drogą normalną ścieżka prowadzi Wielką Mięguszowiecką Ławką przez trawki, piargi i płyty skalne około 200 metrów w górę na Mięguszowiecki Balkon. Tutaj droga łączy się z drogą z Hińczowej Przełęczy omijającą północno-zachodnią grań.
- Od Hińczowej Przełęczy: obejście północno-zachodniej grani z prawej, po stronie Doliny Hińczowej.
Z Mięguszowieckiego Balkonu droga pnie się ku grani płytką depresją z niskimi progami przez około 100 metrów. Około 10 metrów poniżej grani zaczyna się system wąskich półek. Półkami w prawo raz w górę, raz w dół około 100 metrów pod wielką niezbyt stromą płytę. Płytą tą w prawo na podwierzchołkowy taras zasłany blokami skalnymi, a z tarasu w lewo na wierzchołek.
Wejście na szczyt od Morskiego Oka przez Mięguszowiecką Przełęcz pod Chłopkiem, a następnie Drogą po Głazach zajmuje około 5 godzin, od Morskiego Oka przez Galerie Cubryńskie i Hińczową Przełęcz – 4-5 godzin, z Doliny Mięguszowieckiej od Wielkiego Stawu Hińczowego – 2 godziny (od
Popradzkiego Stawu
3-4 godziny).
Wszystkie powyższe drogi są mylne, zawikłane i
przepaściste
; nie są znakowane ani ubezpieczone żadnymi sztucznymi ułatwieniami. Dostępne są jedynie dla taterników oraz bardzo wprawnych turystów górskich z dobrą orientacją w terenie. Turysta może odwiedzić szczyt z uprawnionym przewodnikiem tatrzańskim.
Przypisy
Bibliografia
-
Witold Henryk Paryski
: Tatry Wysokie. Przewodnik taternicki. T. 6. Warszawa.
- Arno Puškaš: Vysoké Tatry. Horolezecký sprievodca. T. 7.
-
Zofia Radwańska-Paryska
, Witold Henryk Paryski: Wielka Encyklopedia Tatrzańska. Poronin: Wydawnictwo Górskie, 2004. .
- Grzegorz Barczyk, Ryszard Jakubowski (red.), Adam Piechowski, Grażyna Żurawska: Bedeker tatrzański. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2000. .
- Tomasz Nodzyński, Marta Cobel-Tokarska: Tatry Wysokie i Bielskie: polskie i słowackie. Warszawa: ExpressMap, 2007. .