Charyzma
CharyzmaCharyzma (
gr.
chárisma "dar") – termin zaczerpnięty z
teologii
, gdzie określał jednostki obdarowane łaską boską, “darem bożym”, obecnie rozumiany jest jako: -
Atrybut
, osobista cecha jednostki, wyjątkowa jakość jej przypisywana, coś, co ktoś posiada lub jest w to wyposażony. Charyzmę utożsamia się z wszelkiego rodzaju osobistymi cechami jednostki, które czynią ją wyjątkową na tle reszty
społeczności
.
- Relacja między
liderem
a jego zwolennikami, czyli wpływ, jaki ma ten pierwszy na drugich. Jest to zdolność lidera do wywierania bardzo wyraźnego wpływu na normatywną orientację innych członków
wspólnoty
. W efekcie ukształtowania się tej relacji powinny ulec
transformacji
wartości czy też przekonania akceptowane przez zwolenników, a nie tylko ich zachowania. Lider zostaje uznany za charyzmatycznego, gdyż po pierwsze, ma określoną misję do wypełnienia, a po drugie, w sposób spontaniczny zostają uznane przez zwolenników jego wyjątkowe
cechy
, zdolności czy właściwości. Uznanie to opiera się na irracjonalnych odczuciach i emocjach, dla których punktem odniesienia są cechy czy zdolności lidera postrzegane na podobieństwo boskiego
stygmatu
.
Termin charyzma jest używany w odniesieniu do lidera i cech, w jakie został on wyposażony czy które posiada, nie nawiązując do celów, do jakich on zmierza, czy motywów, jakimi się kieruje. Władza lidera nie jest ograniczona
normami
prawnymi, opiera się na jego
autorytecie
, a wsparta jest wąską
grupą
ludzi osobiście przez lidera wybranych. Konkretne znaczenie terminowi charyzma, a właściwie
panowaniu charyzmatycznemu
nadał socjolog niemiecki
Max Weber
. Stwierdził on, iż istnieją trzy typy
panowania
: tradycyjne, legalne, charyzmatyczne. Te ostatnie cechuje się niestabilnością. Ma ono charakter przejściowy i niejednokrotnie pozostaje wytworem zmian społecznych o charakterze rewolucyjnym. Z czasem może nastąpić zjawisko „spowszednienia” charyzmy i przekształcenia się panowania charyzmatycznego w jeden z dwóch pozostałych typów panowania[1]. „Stan kolektywnego zagrożenia” sprzyja pojawieniu się przywództwa charyzmatycznego. Psychologiczny stan
społeczeństwa
jako całości staje się kluczem do zrozumienia mechanizmu tego procesu, którego widocznym efektem jest pojawienie się nowego katalogu wartości czy nowych form kolektywnej identyfikacji. Władza oparta na charyzmie ma tendencję stawania się niedemokratyczną, gdyż liderzy żądają uznania swych właściwości i wcale nie muszą reprezentować interesów czy
opinii
swych zwolenników. Ten typ władzy ma charakter przejściowy i personalny. Z reguły trudno znaleźć następcę dla charyzmatycznego lidera i w efekcie następuje powrót do zwykłego,
zinstytucjonalizowanego
stylu kierowania społecznością. W nauce o
polityce
często używane jest pojęcie charyzmy sytuacyjnej. Nie ma ona nic wspólnego z
mesjanistycznymi
właściwościami liderów charyzmatycznych, choć może wywołać charyzmatyczną reakcję. W tym przypadku na plan pierwszy przy ocenie lidera wysuwają się cele oraz motywy, jakimi się kieruje, a nie jego cechy osobowościowe. Społeczeństwa, które znalazły się w sytuacji
kryzysowej
, są szczególnie skłonne do postrzegania lidera politycznego jako osoby o niespotykanych kwalifikacjach. Lojalność wynika z faktu oferowania przez niego programu ocalenia społecznego czy nowej wizji społeczeństwa. Tego typu charyzma była istotnym elementem stylu kierowania państwem w przypadku
Konrada Adenauera
w
Niemczech
,
de Gaulle'a
we Francji czy
A. de Gasperiego
we Włoszech. Przypisy- ↑ Max Weber: Gospodarka i społeczeństwo. Zarys socjologii rozumiejącej. Warszawa: PWN, 2002, ss. 185-192. .
Bibliografia- A. Antoszewski, R. Herbut "Leksykon politologii", Wrocław 2003
- E.B. Enkermann "Charyzma", Warszawa 2000
- G. Otto "Destrukcyjna charyzma Adolfa Hitlera", Warszawa 2005
Zobacz też
Inne hasła zawierające informacje o "Charyzma":
Autorytet
...
Szkoła lwowsko-warszawska
...
Dyrygent
posiadać cechy, niezbędne w wykonywaniu swej roli, takie jak: wybitna muzykalność oraz Charyzma, ponieważ to od jego analizy i interpretacji zależy ostateczny kształt utworu ...
Charyzma
Charyzma (
gr.
chárisma "dar") – termin zaczerpnięty z
teologii
, gdzie określał jednostki ...
Charyzmaty
...
Autorytaryzm (system sprawowania władzy)
...
Populizm
...
Władza
...
Kategoria:Psychologia społeczna
...
Socjaldemokratyczna Partia Austrii
opozycji. Wkrótce potem, styczniu
1967
nowym przewodniczącym SPÖ został
Bruno Kreisky
. Jego Charyzma pozwoliła SPÖ wygrać wybory w
1970
, a następnie zdobywać ponad 50% ...
Inne lekcje zawierające informacje o "Charyzma":
Motyw powrotu w literaturze i filmie (plansza 27)
...
204 Kryzys europejskiej myśli demokratycznej (plansza 13)
...
|