|
Kultura ludowa
Kultura ludowaWielkanocne ozdoby mostu w Niemczech Kultura ludowa –
kultura
niższych warstw społeczeństw narodowych istniejąca od
średniowiecza
aż do połowy
XX wieku
, kiedy zakończył się proces jej stopniowego zaniku. W węższym znaczeniu pojęcie to oznacza sumę wytworów
wiejskich
społeczności lokalnych. Kultura ludowa ukształtowała się w rezultacie wpływu kultury warstw wyższych oraz kultury innych
grup etnicznych
na oryginalny (etniczny) zasób kulturowy ludu. Proces ten zapoczątkowany został w okresie
feudalnym
. Okres największego rozkwitu kultury ludowej przypada na wiek
XIX
, co na ziemiach polskich miało związek m.in. ze zniesieniem
pańszczyzny
. Kultura ludowa, w odróżnieniu od kultury elitarnej, wykazuje zróżnicowanie regionalne, co jest następstwem izolacji przestrzennej w jakiej znajdowały się lokalne wspólnoty. Cechy kultury ludowej-
Tradycjonalizm
– pokoleniowy przekaz treści kulturowych (umiejętności, wiedzy, przekonań) drogą ustną; niechęć do innowacji.
- Ludowa religijność – charakteryzująca się m.in. swoistym
synkretyzmem
, który pozwalał wiązać w spójną całość relikty wierzeń
pogańskich
z elementami doktryny
chrześcijańskiej
; skłonnością do sakralizacji świata, np. przez utożsamianie postaci świętych z ich materialnymi wyobrażeniami, manifestowaniem religijności w
obrzędach
, regularnym uczestnictwem w
nabożeństwach
,
pielgrzymkami
, kultem świętych.
- Izolacjonizm – wynikał z prawnego i ekonomicznego położenia ludności wiejskiej. Była to izolacja horyzontalna (przestrzenna) i wertykalna (odgrodzenie od warstw wyższych i ich kultury). Rezultatem była izolacja świadomościowa.
- Myślenie
mityczne
i odporność na empiryczną weryfikację przekonań.
Na gruncie amerykańskiej
socjologii
i
antropologii kulturowej
odpowiednikiem pojęcia kultury ludowej było folk society – społeczeństwo ludowe. Amerykański antropolog
Robert Redfield
przeciwstawiał je cywilizacji z uwagi na takie cechy jak: zamieszkiwanie małego terytorium, bezpośrednia znajomość wszystkich członków wspólnoty; wyłącznie ustna komunikacja, brak właściwego podziału pracy i niezmienny ład moralny. Po
II wojnie światowej
kultura ludowa została w Polsce uznana za ważny nurt tradycji narodowej i współczesnej kultury. Podjęto nad nią szeroko zakrojone badania, łożono środki na
skanseny
, izby regionalne, konkursy i festiwale
sztuki
i
muzyki ludowej
, a także ożywiano niektóre formy folkloru w ramach
folkloryzmu
. Bibliografia- Wojciech J. Burszta, ludowa kultura, [w:] Wielka Encyklopedia PWN, t.? Warszawa
- Józef Burszta, kultura ludowa, [w:] Słownik etnologiczny, red. Zofia Staszczak, Warszawa-Poznań 1987.
- Ludwik Stomma, Antropologia kultury wsi polskiej, Warszawa 1986.
Linki zewnętrzne-
KulturaLudowa.pl
- portal poświęcony sztuce, folklorowi i literaturze ludowej w Polsce
Inne hasła zawierające informacje o "Kultura ludowa":
Rodzimy Kościół Polski
...
Dzień Zmarłych
...
II wiek
...
Brescia
...
Tiumeń
...
Linz
...
Sztuka
...
Dogmat
...
Wiktor Sukiennicki
...
Dwudziestolecie międzywojenne na świecie
...
Inne lekcje zawierające informacje o "Kultura ludowa":
008b. Grecja (plansza 18)
...
206 Kultura, nauka i sztuka okresu międzywojennego (plansza 3)
...
010c. Rzym (plansza 5)
...
|
|
|
|