Strukturalizm w
socjologii
oraz
antropologii
to jedna z głównych orientacji badawczych i nurtów myślowych, mająca znamiona
paradygmatu
. W swoim najbardziej ogólnym znaczeniu termin ten jest używany przede wszystkim do określenia każdego podejścia, w którym uznaje się, że
struktura społeczna
, jest istotniejsza niż
działanie społeczne
. Natomiast szczegółowe znaczenie terminu "strukturalizm" odnosi się przede wszystkim do konkretnie sprecyzowanej perspektywy teoretycznej, której okres największej popularności przypadają na koniec lat
sześćdziesiątych
i początek lat
siedemdziesiątych
dwudziestego wieku
. Strukturalizm oddziaływał na socjologię głównie poprzez antropologię strukturalną
Claude Lévi-Straussa
.
U podstaw podejścia strukturalizmu leży idea, że poza często płynnymi i zmiennymi przejawami rzeczywistości społecznej możemy stwierdzić istnienie struktur, stanowiących ich fundament. Istotnym ich aspektem jest fakt, że struktury te nie są uświadamiane sobie przez członków społeczności w której funkcjonują. Przykładem takiej struktury jest krążenie kobiet w różnych społeczeństwach, które, choć jest nieświadome, zawsze okazuje się działać według określonych praw.
Właściwym przedmiotem badań strukturalnych są szczególne modele
stosunków społecznych
, zwanych właśnie strukturami. Szczegółowość ta polega na tym, że spełniają one następujące kryteria:
- struktura ma charakter uporządkowanego systemu tzn., że składa się z takich elementów, że modyfikacja jednego elementu powoduje modyfikacje pozostałych
- można przewidzieć w jaki sposób dana struktura będzie reagowała w przypadku modyfikacji któregoś z elementów
- struktura należy zawsze do pewnej grupy struktur o podobnych zależnościach
- skonstruowana jest w ten sposób, że jej funkcjonowanie pozwala wyjaśnić wszystkie obserwowane fakty zbiorowości, do której jest adresowana.
Przedstawicielami strukturalizmu są m.in.:
Claude Lévi-Strauss
,
Edmund Leach
, Maurice Godelier.
Zobacz też
Strukturalizm (filozofia)