Kaplica Oczyszczenia Najświętszej Panny Marii w Krakowie |
nr rej. A7 (nr rej.
Wzgórza Wawelskiego
) |
Zbudowano |
1572
-
1575
|
Wyznanie |
Kościół katolicki
|
Parafia | Parafia archikatedralna św. Stanisława BM i św. Wacława w Krakowie |
Rodzaj |
Kaplica
|
Wezwanie | Oczyszczenia Najświętszej Panny Marii |
Budulec |
cegła
|
Obecnie | istnieje |
Kaplica Potockich, zwana także Różyców oraz Padniewskiego, pod wezwaniem Oczyszczenia Najświetszej Panny Marii – jedna z dziewiętnastu kaplic
Katedry Wawelskiej
. Znajduje się w południowej nawie bocznej, na zachód od
kaplicy Szafrańców
.
Historia
Kaplicę ufundował bp
Zawisza Kurozwęcki
w
1381
r. Pierwotna nazwa kaplicy (Różyców) utarła się od herbu owego biskupa –
Róży
. Ukończono ją w
1425
r. przez
Mikołaja Kurozwęckiego
(wojewodę sandomierskiego). W latach
1572
–
1575
budowlę przekształcono dla bpa
Filipa Padniewskiego
na jego
mauzoleum
, czego dokonał
Jan Michałowicz z Urzędowa
. Następnie w latach
1832
–
1840
, kosztem
Zofii Potockiej
, obiekt przebudowano według planów Piotra Nobile na kaplicę grobową rodziny
Potockich
. Z artystą współpracowali m.in.:
Franciszek Lanci
i Wilhelm Hofbauer – architekci, Giobbe i Jan Axerio – stiukatorzy oraz Józef Kähsmann i Jan Jerzy Danninger – rzeźbiarze.
Architektura
Obiekt nakryty jest kopułą, w której przyłuczach znajdują się rzeźbione anioły autorstwa Józefa Kähsmanna. Wnętrze wyłożono sztucznym
marmurem
, przyozdobionym przez Jana Jerzego Danningera
brązami
. W ścianie zachodniej zachowało się
manierystyczne
nagrobek bpa Filipa Padniewskiego, wykonany przez Jana Michałowicza. Pomnik pozbawiony jest ornamentyki. Figura biskupa, wyrzeźbiona w
alabastrze
, spoczywa w niszy zamkniętej parzystą podwieszoną
arkadą
na spłaszczonej tumbie. Całość ujęta jest dwoma kolumnami po bokach, podpierającymi baldachim z
kwiatonami
. Po lewej stronie umieszczony jest marmurowy posąg Chrystus błogosławiący dłuta
Bertela Thorvaldsena
(stworzony w latach
1833
–
1834
w Rzymie), stanowiący pomnik grobowy
Artura Potockiego
. Projektem tego artysty są znajdujące się w rogu wejścia marmurowe popiersia Artura i
Julii Potockiej
, wyrzeźbione przez Montiego. Ołtarz wykonał Danninger w
1838
r. Znajdujący się w nim obraz Chrystus Ukrzyżowany, pędzla
Giovanniego Francesco Barbieriego
(zwanego Guercino), pochodzi z
XVII
wieku. Kaplicę zamyka żelazna
ażurowa
krata klasycystyczna z 1. połowy
XIX
wieku, odlana w Wiedniu w latach
1835
–
1837
, oprawiona w późno
barokowy
portal z
1775
r. W nawie na lewo od wejścia umieszczona jest marmurowa tablica erekcyjna z datą przebudowy kaplicy z
1572
r.
Bibliografia
- Kuczman Kazimierz: Wzgórze Wawelskie. Przewodnik. Wydanie 2 Kraków 1988
- Rożek Michał: Krakowska katedra na Wawelu. Przewodnik dla zwiedzających. Wydanie 3 Kraków 1989
- Rożek Michał: Złoty Wiek. Szkice o sztuce renesansowej. Wydanie 1 Kraków 1991