Monoteizm trynitarny –
wiara
w istnienie jednego
Boga
w trzech osobach. Monoteizm trynitarny stanowi pośrednie stadium między
monoteizmem
uznającym jedną osobę boską oraz
politeizmem
, gdzie boskość przypisuje się wielu bytom.
Chrześcijaństwo
Monoteizm trynitarny występuje w większości odmian
chrześcijaństwa
. Boskość przypisywana jest trzem osobom tworzącym
Trójcę Świętą
, czyli
Bogu Ojcu
,
Jezusowi Chrystusowi
oraz
Duchowi Świętemu
, które mają być jednym bóstwem.
Tryteizm
zakłada, że te osoby są od siebie oddzielone (trzech bogów). Istnieją też odłamy chrześcijaństwa zaprzeczające boskości Jezusa.
Monoteizm trynitarny odróżnia istotę (substantia, ousia) Boga – jej jedyność stanowi o monoteizmie od osób (persona, prosopon) boskich.
Ojcowie kapadoccy
oddali to za pomocą następującej sentencji: mia (jedna) ousia, treis (trzy) hypostaseis [orzekając przy tym, że można posłużyć się prosopon zamiast hypostasis]
Hinduizm
Maheshamurti – Śiwa w trzech postaciach
- W hinduizmie istnieje koncepcja
Trimurti
– trójcy bóstw, tworzonej przez
Brahmę
,
Wisznu
i
Śiwę
, porównywaną czasem z chrześcijańską Trójcą Świętą. Jednak w hinduizmie idea Boga-Trimurti występuje bardziej jako byt filozoficzno-teologiczny ukazujący trzy różne aspekty Boga. Trimurti natomiast nie ma praktycznego znaczenia religijnego i przeważająca większość hinduistów wierzy, że jest tylko jeden Bóg – dla wyznawców
wisznuizmu
jest to Wisznu,
śiwaizmu
Śiwa, a
śaktyzmu
- bogini
Śakti
.
- Również
Dewi
(Bogini) występuje w trzech postaciach, jako
Tridewi
.
- W jednym z odłamów hinduizmu –
gaudija wisznuizmie
- istnieje koncepcja trójjedynego Boga –
Kryszny
, który pojawił się na
Ziemi
w trzech Osobach – ekspansjach:
jako Kryszna,
Balarama
i
Subhadra
. Są one często czczone wspólnie jako Najwyższa Osoba Boga pod postacią trzech posągów.
- W
śiwaizmie
istnieje wyobrażenie tzw. Maheśamurti, czyli Śiwy w trzech aspektach:
jako Śiwy, jako straszliwego
Bhajrawy
, oraz w postaci żeńskiej, jako Wamadewa.
Wicca
Koncepcję troistości znają też wyznawcy neopogańskiego ruchu
Wicca
. Bogini wiccan występuje często w trzech postaciach: Dziewicy, Matki i Staruchy, co jest związane z fazami Księżyca.
Zobacz też