Ludy Morza (
egip.
perasata) - termin wymyślony przez
archeologa
Gastona Maspero
na określenie luźnej konfederacji
plemion
, które weszły na scenę historyczną w
XIII w. p.n.e.
Zapis "Ludy Morza" (n3 ḫ3t.w n p3 ym) egipskim
pismem hieroglificznym
:
Plemiona pochodziły prawdopodobnie z
Azji Mniejszej
,
Krety
i wysp
Morza Śródziemnego
, skąd rozpoczęły ekspansję na wybrzeża -
Anatolii
,
Syrii
,
Palestyny
,
Egiptu
i
Cypru
. Egipskie inskrypcje wśród Ludów Morza wymieniają: Pulesati (byli to z całą pewnością
Filistyni
, jest to jedyna pewna identyfikacja), Lukka (być może
Likijczycy
), Akaiwasha (lub Ekewesh) i Danuna (często identyfikowani z
Achajami
i Danaami, czyli nazwami, ktorymi
Homer
określa Greków), Shardana (być może Sardowie zamieszkujący później na
Sardynii
), Tursza lub Tersh (raczej
Etruskowie
), Shekelesh (być może
Sykulowie
zamieszkujący później na
Sycylii
), Tjekker (być może
cypryjscy
Teukrowie). Po połączeniu z plemionami
libijskimi
zdolni byli wystawić armię liczącą 16 000 wojowników. Pierwszy najazd Ludów Morza na Egipt odparł w bitwie pod
Memfis
około 1220 p.n.e.
faraon
Merenptah
.
Szereg walk z Ludami Morza toczył faraon
Ramzes III
, który w
1190 r. p.n.e.
stoczył z nimi zwycięską bitwę nad peluzyjską odnogą
Nilu
. Sceny z tych walk są przedstawione na ścianach świątyni w
Medinet Habu
[1]. Około
1200 r. p.n.e.
Ludy Morza zaatakowały i zajęły
Hattusę
- stolicę państwa
hetyckiego
, przyczyniając się do upadku Hetytów. Po klęsce w Egipcie Ludy Morza, wśród których byli także biblijni Filistyni, zaatakowały
Kanaan
, wchodząc w długotrwały konflikt z
Izraelitami
.
Przypisy
- ↑ Praca zbiorowa: Historia powszechna. Starożytny Egipt. Grecja i świat helleński. T. 3. Mediasat Poland sp. z o.o., 2007, s. 37. .
Bibliografia
- Tadeusz Łoposzko, Wielka Wędrówka Ludów na przełomie XIII/XII wieku przed n.e., [w:] "Meander" R. 29 (1974), s. 149-161.