Reaktywne formy tlenu
Reaktywne formy tlenuReaktywne formy tlenu ( RFT[1] ,
ang.
reactive oxygen species, ROS) -
indywidua chemiczne
zawierające w swoim składzie atomy
tlenu
z niesparowanym elektronem i zdolne do uczestniczenia w
reakcjach chemicznych
, które odgrywają znaczącą rolę w
metabolizmie
i starzeniu się organizmów żywych. KlasyfikacjaSą to m.in:
CharakterystykaNiektóre reaktywne formy tlenu są naturalnymi produktami
metabolizmu
, inne powstają w układach nieożywionych[2]. Stanowią ważny składnik przekazu sygnału w organizmach żywych. W pewnych sytuacjach poziom RFT może gwałtownie wzrosnąć prowadząc do uszkodzenia struktur w
komórkach
. Zjawisko to nazywa się
stresem oksydacyjnym
. Komórki bronią się przed nim zwiększając ekspresję
enzymów
takich jak
katalazy
i
dysmutazy ponadtlenkowe
. Niskocząsteczkowe
przeciwutleniacze
, takie jak
kwas askorbinowy
(witamina C),
kwas moczowy
lub
glutation
również pełnią rolę ochronną przed stresem oksydacyjnym. WystępowanieRFT uczestniczą w wielu procesach komórkowych. M.in: i wielu innych. Szereg substancji będących środkami medycznymi, powoduje wytwarzanie RFT. Prowadzą do tego ich nieenzymatyczne reakcje z tlenem lub reakcje
redoks
wewnątrz komórek [3] Zwiększona produkcja RFT występuje podczas wysiłku fizycznego i po jego zakończeniu. Intensywny wysiłek cechuje m. in. wzrost
peroksydacji lipidów
i poziomu uszkodzeń
DNA
[4]. W odpowiedzi na wzrostu stężeń RFT , często zachodzi wzrost aktywności enzymów rozkładających te formy i wzrost stężeń niskocząsteczkowych przeciwutleniaczy[5] Homeostaza prooksydacyjno-antyoksydacyjnaIstotnym jest utrzymywanie odpowiedniej homeostazy prooksydacyjno-antyoksydacyjnej, ponieważ RFT spełniają również pozytywne role w organizmie [6]. Ma to miejsce w: - obronie przed inwazją mikroorganizmów
- walce z pasożytami
- niektórych reakcjach metabolicznych, gdzie RFT pełnią rolę substratów (np. tworzenie troksyny - hormonu tarczycy)
- reakcjach niektórych enzymów - też jako substraty ( np. dioksygeneza indolowa )
- terapiach, gdzie wykorzystywana jest homeza radiacyjna ( np. kompiele i inhalacje radonowe ) [7]
- procesach aktywowania niektórych enzymów
- procesach aktywowania niektórych białek transportowych
- modyfikowaniu szlaków przekazywania informacji do komórki
- szeregu zastosowań
tlenku azotu
(np.
Nitrogliceryna
,
Viagra
)
- procesie
apoptozy
, - sygnalizowaniu, inicjowaniu i egzekucji programowanej śmierci komórki[8].
Przypisy- ↑ Co to są reaktywne formy tlenu?. W: Grzegorz Bartosz: Druga twarz tlenu. Wyd. 2. Warszawa:
Wydawnictwo Naukowe PWN
, 2008, s. 28, seria: Środowisko. .
- ↑ Co to są reaktywne formy tlenu?. W: Grzegorz Bartosz: Druga twarz tlenu. Wyd. 2. Warszawa:
Wydawnictwo Naukowe PWN
, 2008, s. 28, seria: Środowisko. .
- ↑ 3.7.5. Reaktywne formy tlenu przeszkadzają w leczeniu. W: Grzegorz Bartosz: Druga twarz tlenu. Wyd. 2. Warszawa:
Wydawnictwo Naukowe PWN
, 2008, s. 1264, seria: Środowisko. .
- ↑ 3.8. Fizjologiczny stres oksydacyjny/ 3.8.1. Czy bieg po zdrowie jest zdrowy ?. W: Grzegorz Bartosz: Druga twarz tlenu. Wyd. 2. Warszawa:
Wydawnictwo Naukowe PWN
, 2008, ss. 278-281, seria: Środowisko. .
- ↑ 3.. W: Grzegorz Bartosz: Druga twarz tlenu. Wyd. 2. Warszawa:
Wydawnictwo Naukowe PWN
, 2008, s. 310, seria: Środowisko. .
- ↑ 3.13. Pochwała równowagi. W: Grzegorz Bartosz: Druga twarz tlenu. Wyd. 2. Warszawa:
Wydawnictwo Naukowe PWN
, 2008, s. 304, seria: Środowisko. .
- ↑ 3.14. Szukamy okoliczności łagodzących. W: Grzegorz Bartosz: Druga twarz tlenu. Wyd. 2. Warszawa:
Wydawnictwo Naukowe PWN
, 2008, ss. 304-309, seria: Środowisko. . Cytat: przypis dla powyższych 5 pkt..
- ↑ 3.16. Reaktywne formy tlenu jako mediatory i regulatory metabolizmu. W: Grzegorz Bartosz: Druga twarz tlenu. Wyd. 2. Warszawa:
Wydawnictwo Naukowe PWN
, 2008, ss. 315-336, seria: Środowisko. . Cytat: przypis dla kolejnych 5 pkt..
Inne hasła zawierające informacje o "Reaktywne formy tlenu":
Oddychanie komórkowe
...
Mioglobina
...
1884
...
Nowa Polityka Ekonomiczna
...
Akcja (prawo)
...
Świadomość społeczna
...
Zawał mięśnia sercowego
...
Samuel Pepys
...
Musical
...
Chemoklina
...
Inne lekcje zawierające informacje o "Reaktywne formy tlenu":
Zasady zgodnego z prawem wykorzystywania komputera (plansza 4)
...
Rozprawa z rozprawką (plansza 2)
...
Budowa i rola części czynnej układu ruchu (plansza 4)
...
|