Léon Victor Auguste Bourgeois (ur.
21 maja
1851
w
Paryżu
, zm.
29 września
1925
w
Épernay
) –
francuski
prawnik
i
polityk
,
premier Francji
w latach
1895
-
1896
, laureat
pokojowej Nagrody Nobla
.
Był synem paryskiego
zegarmistrza
. Uczył się w Lycée Charlemagne, po jego ukończeniu służył w wojsku i brał udział w
wojnie francusko-pruskiej
. Po wojnie podjął studia
prawnicze
na
Uniwersytecie Paryskim
.
W
1876
podjął pracę w administracji państwowej. W
1882
został
prefektem
departamentu
Tarn
, a w
1885
departamentu
Górna Garonna
. W
1887
(w czasie, gdy
Jules Grévy
zrezygnował z prezydentury) objął stanowisko prefekta paryskiej policji.
W lutym
1888
został deputowanym z departamentu
Marna
, pokonując w wyborach
Georges'a Boulangera
. Wstąpił do Partii Radykalno-Socjalistycznej; był inicjatorem wprowadzenia do jej programu elementów
pomocy społecznej
oraz progresywnego
podatku dochodowego
. W
1889
został ministrem spraw wewnętrznych w gabinecie
Pierre'a Tirarda
, a
18 marca
1890
ministrem oświaty w rządzie
Charles'a de Freycineta
. Wprowadził wówczas w życie reformę szkolnictwa wyższego.
W okresie od
6 grudnia
1892
do
4 kwietnia
1893
był
ministrem sprawiedliwości Francji
(z jednodniową przerwą
12 marca
1893
, wywołaną przez skandal panamski). W
1895
powołał własny rząd, w którego programie było m.in. wprowadzenie powszechnego podatku dochodowego, rozdział Kościoła od państwa, reforma szkolnictwa i służby zdrowia. Funkcję
premiera Francji
sprawował od
1 listopada
1895
do
29 kwietnia
1896
.
W latach
1899
i
1907
był członkiem francuskich delegacji na konferencje pokojowe w
Hadze
, w wyniku których podpisane zostały
konwencje haskie
. Na pierwszej z tych konferencji postulował powołanie Stałego Sądu Arbitrażowego. Jego przemówienia z obu konferencji zostały wydane jako Pour la Société des Nations. W wydanej w
1896
publikacji Solidarité zaproponował powołanie międzynarodowej organizacji o kształcie zbliżonym do późniejszej
Ligi Narodów
. Był jednym z jej współzałożycieli w
1919
.
W
1920
otrzymał
pokojową Nagrodę Nobla
.
Linki zewnętrzne