|
Helena Iwańciów
Helena IwańciówHelena Iwańciów (ur.
4 marca
1905
w
Wilnie
– zm.
9 stycznia
2003
w
Zamościu
) – pedagog, działaczka
harcerstwa
przed
1939
. Absolwentka
Uniwersytetu Stefana Batorego
w Wilnie. Córka Jana
Straszyńskiego
i Melanii, z domu
Jackiewicz
. Przed
wojną
pracowała jako nauczycielka j. polskiego w IX szkole średniej w Wilnie. Szkoła ta powstała z połączenia Gimnazjum i Liceum oo.Jezuitów oraz Gimnazjum i Liceum SS. Najświętszej Rodziny z Nazaretu. W czasie okupacji uczyła w tajnych zorganizowanych kompletach szkolnych w Wilnie (udzielała lekcji j. polskiego i historii Polski) oraz kierowała wraz z
Władysławem Dziewulskim
wileńskim "Uniwersyteckim Ośrodkiem Zorganizowanego Polskiego Szkolnictwa Tajnego”. Ośrodek ten rozpoczął swą działalność z początkiem roku szkolnego
1941
/
42
i funkcjonował do końca okupacji hitlerowskiej. Początkowo kierowany był przez trzy osoby: prof. Władysława Dziewulskiego, Helenę Straszyńską i
Ananiasza Rojeckiego
z rodziny
Karaimów polskich
(przed wojną kierownika Wojskowej Służby Meteorologicznej w
Warszawie
). Po jej aresztowaniu w marcu 1942 i więzieniu przez parę miesięcy przez
Gestapo
, zastępowała ją mgr
Janina Hlebowiczówna
. Wszystkie osoby kierujące i pracujące w Ośrodku dotrwały do końca jego istnienia, z wyjątkiem dra Mikołaja Taranowskiego (zamordowanego przez hitlerowców). Była żołnierzem i
łącznikiem
AK
na Wileńszczyźnie (brała czynny udział w
Akcji "Burza"
). Po zajęciu Wilna przez wojska sowieckie poszukiwana przez
NKWD
, który nałożył na nią wyrok śmierci. Po
wojnie
przyjechała do
Zamościa
. Była długoletnią nauczycielką szkół średnich w Zamościu i dyrektorką tamtejszego liceum dla pracujących. W
1965
została przewodniczącą Powiatowego Komitetu
Ligi Kobiet Polskich
w Zamościu. Otrzymała odznakę Armii Krajowej za akcję "Burza" oraz liczne odznaki
ZNP
. Odznaczona Krzyżem Oficerskim
Orderu Odrodzenia Polski
(
1984
). Źródła- Elżbieta Feliksiak, Marta Skorko-Barańska, Marta Skorko, Towarzystwo Literackie imienia Adama Mickiewicza. Oddział Białostocki Wilno jako ognisko oświaty w latach próby: świadectwa o szkole lat 1939-1945, Białystok 1991
- Elżbieta Feliksiak, Marta Skorko-Barańska, Towarzystwo Literackie im. Adama Mickiewicza. Oddział Białostocki, Towarzystwo Literackie im. Adama Mickiewicza Wilno jako ognisko oświaty w latach próby (1939-1945): świadectwa czasu, Białystok 1994
- Helena Pasierbska Wileńskie Ponary, Gdańsk 1996
- Henryk Wisner Litwa: dzieje państwa i narodu, Warszawa 1999
- Waldemar Szełkowski Akademicki Klub Włóczęgów Wileńskich, Wilno 1999
- Stanisława Lewandowska Życie codzienne Wilna w latach II wojny światowej, Warszawa 2001
- Stanisława Lewandowska Losy wilnian: zapis rzeczywistości okupacyjnej : ludzie, fakty, wydarzenia 1939-1945, Warszawa 2004
Inne hasła zawierające informacje o "Helena Iwańciów":
Brno
...
Iwan IV Groźny
...
Tomasz Zan (poeta)
...
Ekranizacje dzieł Williama Szekspira
...
Stanisław Konarski
...
Orlęta Lwowskie
...
Archeologia
...
Stanisław Szczęsny Potocki
...
1908
...
2002 w muzyce
...
Inne lekcje zawierające informacje o "Helena Iwańciów":
114 a Europa Środkowowschodnia w XVI w. (plansza 5)
...
203. Krainy geograficzne Polski (plansza 2)
...
Kazimierz Przerwa - Tetmajer - Człowiek Gór (plansza 8)
...
|
|
|
|