Mołokanie (w
jęz.ros.
: Молокане, czyli dosłownie: Mlecznicy) to
chrześcijańska
grupa religijna, pochodząca z
rosyjskiego
prawosławia
.
Nazwa tego wyznania powstała pod koniec
XVII w.
od rosyjskiego słowa mołoko (
mleko
), jako określenie ludzi, którzy nie zachowywali prawosławnego
postu
, pijąc wzbronione w tym czasie mleko. Mołokanie przyjęli tę nazwę, określając się jako "pijący mleko duchowe" wg słów
św. Piotra
: Jako dopiero narodzone niemowlątka, szczerego mleka słowa Bożego pożądajcie, abyście przez nie urośli (
1. List Piotra
2:2).
Historia
W połowie
XVI w.
w
Rosji
Matwiej Simeon Dalmatow zaczął w okolicach
Tambowa
szerzyć nową doktrynę religijną, która odrzucała boskie pochodzenie władzy
carskiej
, kult
ikon
, koncepcję
Trójcy Świętej
,
chrzest
z wody, liturgię i duchowieństwo. Głosiła także bezwarunkowy
pacyfizm chrześcijański
i szereg przepisów rytualnych, dotyczących "czystego" pożywienia. Dalmatow najpierw nawrócił swoją rodzinę, potem mieszkańców swojej wsi i dalsze miejscowości. Jego nauki wkrótce dotarły do
Moskwy
, gdzie przyjęła je grupa
Mordwinów
. Uwięziony na wniosek duchownych prawosławnych jako "heretyk", Dalmatow został zabity przez
łamanie kołem
i uznany za świętego
męczennika
przez swoich współwyznawców.
W
XVII w.
mołokanie byli okrutnie prześladowani przez władze za kategoryczną odmowę służby wojskowej. Nazywani "duchowymi chrześcijanami" i uznani za "niebezpiecznych heretyków" byli skazywani na tortury, więzienie, wygnanie i często zabijani. W
XIX w.
zsyłano
ich z centrum Rosji na
Ukrainę
,
Azję Środkową
,
Syberię
i
Zakaukazie
. W
1833
miały miejsce "zstąpienia
Ducha Świętego
", które podzieliły mołokanów na "Stałych" (Postojannych) i mniejszy odłam tzw. "Skaczących" (zwany też "Nowymi Izraelitami"), którzy zaczęli mnożyć "
objawienia
" i "
cuda
", pod przywództwem
Maksima Rudomietkina
. Uwięziony w
klasztorze
Sołowieckim napisał on Księgę Ducha i Życia, uznaną przez nowy odłam "Skaczących", zwany "Maksymistami" za "świętą księgę".
Pisarz
Lew Tołstoj
w
1869
odwiedził ten klasztor i przerażony ciężkimi warunkami, w jakich był dożywotnio więziony Rudomietkin (który nie był przestępcą, a jedynie "heretykiem"), rozpoczął kampanię na rzecz jego uwolnienia. W rezultacie przeniesiono Rudomietkina do klasztoru w
Suzdalu
, gdzie przebywał 9 lat w lepszych warunkach. Od tego czasu Tołstoj zafascynował się doktryną mołokanów i kilku z nich uznał za osobistych "mistrzów duchowych".
W końcu XIX w. było około 500.000 mołokanów w Rosji. Wśród mołokanów na Zakaukaziu pojawił się nowy "
prorok
"
Jefim Kłubnikin
, który głosił bliski
koniec świata
i wzywał do opuszczenia Rosji, bo "wkrótce drzwi się zamkną". Dwa tysiące jego zwolenników (zwanych "Kłubnikanami"), głównie z odłamu "Skaczących", podążyło za nim do
USA
, gdzie osiedlili się na wybrzeżu
Pacyfiku
i w
Kanadzie
, a a także w płn.-zach.
Meksyku
. Także niewielka liczba "Stałych" osiedliła się w
Kalifornii
.
Obecnie
Współcześnie istnieje około 200 kościołów mołokańskich (150 w Rosji i
Azerbejdżanie
). Około 25.000 mołokanów mieszka w
USA
(
Kalifornia
,
Arizona
,
Oregon
,
Waszyngton
i
Wyoming
). Pewna ich liczba mieszka w
Turcji
, gdzie znaleźli się, kiedy region
Karsu
został odłączony od Rosji. Mołokanie mieszkają też w
Meksyku
,
Brazylii
,
Australii
,
Urugwaju
,
Mongolii
i płn.-zach.
Chinach
.
Mołokanie przestrzegają nakazów
Starego Testamentu
o
koszernym jedzeniu
(zakaz jedzenia wieprzowiny, "owoców morza" i inne). Unikają
używek
,
narkotyków
, gier hazardowych i
pornografii
. Część nie uznaje systemu państwowego sądownictwa. Nabożeństwa (podobne do
zielonoświątkowych
) odbywają się w języku rosyjskim, mężczyźni i kobiety siedzą oddzielnie. Zalecana jest
endogamia
.
Zobacz też
Linki zewnętrzne