Salomon (ur. w
1052
lub
1053
, zm. w
1086
lub
1087
) –
król Węgier
w latach
1063
-
1074
(koronowany w
1057
r.) z dynastii
Arpadów
. Syn króla Węgier
Andrzeja I
i jego żony
Anastazji
, córki
wielkiego księcia kijowskiego
Jarosława I Mądrego
.
Wojna Andrzeja I z Belą
W 1057 r. Salomon staraniem ojca został koronowany na króla Węgier. Tym samym Andrzej I złamał umowę z ok.
1050
r., w której gwarantował swemu bratu
Beli
sukcesję po sobie. Ponieważ Bela posiadał silne poparcie w kraju, Andrzej I postanowił poszukać wsparcia za granicą. Znalazł je na dworze
króla rzymskiego
Henryka IV
(przyszłego cesarza). W
1058
r. odbyły się zaręczyny małoletniego Salomona z
Judytą Marią
, siostrą Henryka IV, pieczętujące sojusz Andrzeja I z cesarstwem. Niezadowolony z takiego obrotu spraw Bela udał się na przełomie lat 1058/
1059
lub 1059/
1060
do Polski, aby wyprosić pomoc
księcia Polski
Bolesława II Szczodrego
(żoną Beli była nieznana z imienia siostra
Kazimierza I Odnowiciela
, ojca Bolesława II Śmiałego). Jesienią 1060 r. Bela z pomocą trzech hufców polskich wyruszył na Węgry. W bitwie pod Mosony rozbił wojska Andrzeja I wsparte znacznymi posiłkami niemieckimi. Sam Andrzej I, ciężko ranny, dostał się do niewoli, w której wkrótce zmarł. W tym samym czasie Bolesław II Śmiały obległ czeski Hradec, uniemożliwiając połączenie oddziałów czeskich z wojskami walczącymi przeciwko Beli. W
1061
r. zwycięski Bela koronował się na króla Węgier.
Zdobycie władzy
W
1063
r. na Węgry wkroczyło liczne wojsko niemieckie z zamiarem osadzenia na tronie Salomona. Ponieważ już na samym początku wojny zmarł niespodziewanie Bela I, wyprawa odniosła pełny sukces. Zwycięzcy nie zgodzili się, aby synowie Beli dostali we władanie dzielnicę ojca, dlatego
Gejza
razem z braćmi udał się do Polski, podobnie jak kilka lat temu jego ojciec, prosić Bolesława II Śmiałego o pomoc. Król Polski ponownie jej nie odmówił i jeszcze w tym samym roku Gejza wyruszył na Węgry i zajął znaczną ich część. W styczniu
1064
r. za pośrednictwem biskupa Raaby doszło do ugody, na mocy której Salomon pozostał królem, zaś synowie Beli otrzymali dawną dzielnicę ojca nad
Cisą
.
Utrata tronu węgierskiego
Kompromis nie zadowolił Gejzy. W
1073
r. wszczął działania skierowane przeciwko królowi Węgier. Nieposiadający w kraju poparcia Salomon zwrócił się o pomoc do Henryka IV. Jednakże nie otrzymał jej ze względu na panujące w Niemczech powstanie spowodowane rewindykacją i reorganizacją dóbr królewskich. W lutym
1074
r. wojska Salomona zostały rozbite przez Gejzę w bitwie pod Mogyoród. Pokonany Salomon zbiegł do
Wieselburga
, natomiast Gejza koronował się w
Białogrodzie
na króla Węgier. Salomon rozpoczął zabiegi mające na celu otrzymanie ponownej pomocy od swojego szwagra, Henryka IV. Obiecał mu uczynienie Węgier lennikiem cesarstwa, płacenie
trybutu
, oddanie sześciu pogranicznych grodów i przekazanie dwunastu zakładników. W sierpniu 1074 r. rozpoczęła się wielka wyprawa cesarska na Węgry. Zakończyła się ona niepowodzeniem, ponieważ Gejza I unikał bitwy, skutecznie stosując
taktykę spalonej ziemi
i odcinając wroga od dróg zaopatrzenia.
Próby odzyskania władzy
Na przełomie lat 1074/
1075
Salomona poparł
papież
Grzegorz VII
będący dotąd przeciwko niemu ze względu na sojusz Salomona z królem niemieckim Henrykiem IV. Pomoc ta na nic się zdała, gdyż Gejza I pozostał nieprzejednany na papieskie żądania zwrócenia tronu. Salomon próbował ponownie odzyskać władzę po śmierci Gejzy I (
25 kwietnia
1077
), mimo że panowie węgierscy wnet wybrali na króla brata Gejzy I,
Władysława
. Plany Salomona pokrzyżowała zbrojna interwencja Bolesława II Szczodrego. W
1083
r. po oskarżeniu o próbę zamordowania Władysława I został zmuszony do ucieczki. Udał się do
Pieczyngów
. Prawdopodobnie zginął w trakcie bitwy z wojskami bizantyjskimi.
Genealogia
Między
1063
a
1066
r. Salomon poślubił
Judytę Marię
, siostrę króla niemieckiego Henryka IV (przyszłego cesarza). Małżeństwo to pozostało bezpotomne.
Pojawiła się bałamutna teoria, jakoby ich dzieckiem była Zofia, żona
Poppona
, hrabiego Bergu[1].
|
Judyta MariaSalicka
ur. 1047 zm. 14 III 1092/1096 OO 1063/1066 | Salomon Arpadowicz ur. 1052/1053 zm. 1087 | | |
| | | | | | | | | |
| | | | | | | | | |
Bibliografia
- Słownik władców Europy średniowiecznej, Wydawnictwo Poznańskie, Poznań 2002, - biogramy Andrzeja I i Salomona I
- Piastowie,
Wydawnictwo Literackie
, Kraków 1999 - biogram Bolesława II Szczodrego (Śmiałego)
Przypisy
- ↑ Europäische Stammtafeln, t. II 154, w części poświęconej Arpadom podaje, że Salomon i Judyta mieli córkę Zofię. Z kolei w części poświęconej hrabiom Bergu wymienia Zofię, nie wspominając w jakikolwiek sposób o jej rzekomym węgierskim pochodzeniu; Europäische Stammtafeln, t. XII 62). Przyjęcie takiej filiacji Zofii, żony Poppona, hrabiego Bergu, uchodzi za niemożliwe już ze względów chronologicznych,
[1]
(30.01.2007).