Jacek Odrowąż
Jacek OdrowążJacek (Hiacynt) Odrowąż-Wojtkowicz
herbu Odrowąż
(ur.
1183
w
Kamieniu Śląskim
, zm.
15 sierpnia
1257
w
Krakowie
) –
święty
Kościoła katolickiego
,
dominikanin
. BiografiaUrodził się w szlacheckiej rodzinie Odrowążów, był krewnym biskupa
Iwona Odrowąża
. Studiował na uniwersytetach w Paryżu i Bolonii. Jak każdy z Odrowążów podróżował do Krakowa i rodowych posiadłości w
Szydłowcu
oraz okolicznych
Chlewisk
i
Dębna
. Został
kanonikiem
kapituły krakowskiej, której przewodniczącym był Iwo Odrowąż. Biskup ten zaprosił dominikanów do Polski.
Św. Dominik
wyraził życzenie by do zakonu wstąpiło kilku Polaków; do Zakonu Kaznodziejskiego wysłano Jacka Odrowąża oraz
bł. Czesława Odrowąża
. Byli oni ostatnimi braćmi, których obłóczył osobiście św. Dominik w 1221. Następny
generał dominikanów
bł.
Jordan z Saksonii
wysłał obu Polaków do Polski z misją zakładania nowych
klasztorów
. Otrzymali oni kościół parafialny św. Trójcy w Krakowie. W 1226 utworzono polską prowincję dominikanów. Z niej też św. Jacek został wysłany na kapitułę generalną w 1228. Dzięki zapałowi św. Jacka powstały klasztory w Gdańsku (1225), Chełmnie (1233), Elblągu (1238), Toruniu, Rydze, Dorpacie i w Królewcu. Św. Jacek ewangelizował także Ruś. Założył klasztor w Kijowie oraz w Haliczu. Zmarł w Krakowie 15 sierpnia 1257. Kult
Kanonizował
go
Klemens VIII
17 kwietnia
1594
. Jego
wspomnienie liturgiczne
obchodzone jest obecnie
17 sierpnia
z uwagi na przypadające 15 sierpnia w Kościele katolickim
Wniebowzięcie Najświętszej Maryi Panny
. Podstawowym źródłem historycznym odnoszącym się do dziejów życia Jacka jest powstały w XIV wieku żywot spisany przez lektora Stanisława z klasztoru krakowskiego. Święty ten jest głównym
patronem
archidiecezji katowickiej
i
opolskiej
. Jego imieniem nazwane jest jedno ze wzgórz we Lwowie, gdzie Jacek schronił się przed
Tatarami
. Św. Jacek Odrowąż jako jedyny Polak został uwieczniony wśród rzeźb przedstawiających świętych, stojących na kolumnadzie wokół
Placu Św. Piotra w Rzymie
. Uwiecznił go na swych obrazach
El Greco
. W 1686 papież
Innocenty XI
mianował go patronem Litwy. W krajach hiszpańskojęzycznych znany jest jako San Jacinto. Jest patronem świętym St. Hyacinth's Basilica w Chicago oraz ludzi zagrożonych utonięciem. Legendy o świętym Jacku- Według
legendy
, w 1241 roku, gdy napadli na Kijów Tatarzy, w mieście zapanowała panika. Jacek odprawiał w tym czasie
Mszę św.
Jeden z braci wpadł w pewnej chwili do świątyni i krzyknął, aby uciekali. Jacek zabrał
Najświętszy Sakrament
i z innymi braćmi gotował się do ucieczki. Gdy wychodził ze świątyni, usłyszał głos
Maryi
, proszący, aby nie zostawiał Jej samej. Jacek wrócił do świątyni i wziął figurę Najświętszej Maryi Panny, która nagle stała się niewiarygodnie lekka. Przeniósł w ten sposób figurę do Krakowa, gdzie odzyskała pierwotny ciężar.
- Inna legenda opowiada, jak Jacek doszedłszy wraz z braćmi Godynem, Florianem oraz Benedyktem nad Wisłę pod
Wyszogrodem
, która na wiosnę wylała, pomodlił się, rzucił swój płaszcz na wodę i po nim jak po moście dostał się na drugi brzeg.
- Kolejna opowieść głosi, że za życia Jacka w okolicy Krakowa spadł tak obfity grad, że zniszczył zboże przed żniwami. Lud prosił Jacka o wsparcie i pomoc do Boga, a następnego ranka zboże na polach się podniosło. Od tego czasu na pamiątkę tego wydarzenia dominikanie święcą i rozdają kłosy pszenicy przy ołtarzu św. Jacka Odrowąża.
Zobacz też Bibliografia-
Jacek Woroniecki
OP, Św. Jacek Odrowąż i sprowadzenie Zakonu Kaznodziejskiego do Polski, Wydawnictwo Esprit, Kraków 2007, (pierwsze wydanie: Katowice 1947)
- Święty Jacek Odrowąż. Studia i źródła, red. Maciej Zdanek, Wydawnictwo Esprit, Kraków 2007,
- Życie i cuda św. Jacka. 1257-2007, wybór i tłum. Tomasz Gałuszka OP, Wydawnictwo Esprit, Kraków 2007,
- Marian Kanior OSB, Jacek. Święty dominikanin, Oficyna Artystyczna Astraia, Kraków 2007,
- Paweł J. Grabowski, Płaskorzeźbione cykle z zaplecków stalli kościoła podominikańskiego, "Kronika Miasta Poznania", ISSN 0137-3552, 2004, nr 3, s. 183-231
- Kaplica św. Jacka Odrowąża. Sanktuarium Matki Bożej Bolesnej w Jarosławiu, Jarosław 2007
Linki zewnętrzne
Inne hasła zawierające informacje o "Jacek Odrowąż":
Oddychanie komórkowe
...
1972
...
Orlęta Lwowskie
...
Teatr Nasz
...
Pstrąg tęczowy
...
Pstrąg potokowy
...
Stanisław Małachowski
...
Łuknajno
...
Uniwersytet
...
Order Orła Białego
...
Inne lekcje zawierające informacje o "Jacek Odrowąż":
234. Polska droga do demokracji (plansza 12)
...
Między sercem a rozumem - ˝Romantyczność˝ A. Mickiewicza (plansza 1)
...
Przekształcanie wzorów (plansza 9)
...
|