Zjawiska paranormalne, określane też jako parapsychiczne, nadprzyrodzone i nadnaturalne – to umiejętności lub zjawiska, których istnienie nie zostało potwierdzone eksperymentem naukowym i których istnienie wydaje się sprzeczne z panującymi obecnie teoriami
naukowymi
.
Przykłady domniemanych zjawisk paranormalnych
-
Telepatia
– zdolność przekazywania myśli, uczuć i wrażeń zmysłowych na poziomie mentalnym.
-
Jasnowidzenie
– zdolność postrzegania osób, przedmiotów i zdarzeń odległych w czasie i przestrzeni.
-
Dermooptyka
– zwana także widzeniem skórnym – ma być zdolnością rozpoznawania barw i kształtów za pośrednictwem skóry.
-
Ektoplazma
– posiadająca specjalne właściwości substancja rzekomo wydzielona z ciała
medium
w trakcie transu.
-
Psychokineza
– umiejętność oddziaływania na przedmioty bez fizycznego kontaktu z nimi.
-
Poltergeist
– złośliwa bezcielesna moc mająca dokonywać zniszczeń wokół określonej osoby lub w określonym miejscu.
Terminologia zjawiska
Zjawisko - w języku
parapsychologii
jest to manifestacja paranormalna - wizualne wrażenie paranormalne (np. w formie
halucynacji
) lub pewnego (może) materialnego "złudzenia".
Zjawisko spontaniczne - nie prowokowane i nieoczekiwane zjawisko paranormalne.
Zjawisko psi (inaczej: anomalne zjawisko mentalne) termin na określenie wszystkich zjawisk paranormalnych[1].
Krytyka
Zdaniem sceptyków, odkrycia, które w jakimś stopniu pasują do teorii paranormalnych, są natychmiast rozgłaszane jako jednoznaczny i stuprocentowo potwierdzony tryumf nauk paranormalnych, podczas gdy przypadki przeciwne, kiedy wykazano próbę oszustwa, lub zjawisko wyjaśniono całkowicie racjonalnie, są w środowisku pasjonatów zjawisk paranormalnych pomijane dyskretnym milczeniem, lub zbijane innym, nigdzie niepotwierdzonym „odkryciem”.[]
Część fenomenów "paranormalnych" może mieć też racjonalne wytłumaczenie. Przykładem może być zagadka "
Trójkąta Bermudzkiego
", która prawdopodobnie została wyjaśniona w sposób racjonalny. Okazało się że w tym rejonie od czasu do czasu następuje masowe uwalnianie metanu i dwutlenku węgla, co może powodować utratę przytomności przez pilotów (dawne samoloty nie były szczelne) a woda „z bąbelkami” ma mniejszą wyporność, co mogło powodować tonięcie statków.
Fundacja Edukacyjna
Jamesa Randiego
(James Randi Educational Foundation)[2] ufundowała nagrodę w wysokości 1 miliona
dolarów
każdemu, kto w wiarygodnym eksperymencie naukowym udowodni istnienie dowolnego zjawiska paranormalnego. Jak dotąd nikt tej nagrody nie odebrał.
Zobacz też
Przypisy