Miecz św. Piotra w Muzeum Archidiecezjalnym
Miecz świętego Piotra –
miecz
a właściwie
tasak
, o rozszerzającej się ku końcowi
głowni
znajdujący się od wielu lat w zbiorach
Muzeum Archidiecezjalnego
w
Poznaniu
. Obecnie jego replika wykonana przez poznańskiego artystę Bogdana Puchalskiego eksponowana jest w
bazylice archikatedralnej
. Tasak ten wzmiankowany jest już przez
Jana Długosza
w Vitae Episcoporum Posnaniensium, opublikowanym w
1609
, jako oryginalna broń z czasów rzymskich, bądź kopia wykonana na zlecenie i pobłogosławiona przez
papieża Jana XIII
(Długosz wspomina papieża
Stefana VIII
, jednak we wspomnianym okresie papież ten już nie żył). Zgodnie z podaniem "miecz" należał do
świętego Piotra
, który miał nim odciąć ucho Malchosa (J 18,10), sługi arcykapłana, podczas pojmania
Jezusa Chrystusa
w
Getsemani
. O broni tej pisze także w
1699
roku
archidiakon
przy poznańskiej katedrze opisując go jako fragment miecza św. Piotra trzymany w katedralnym skarbcu, lecz kilka razy do roku pokazywany wiernym. W
1721
ukazał się także dekret
Kapituły Katedralnej
nakazujący przeniesienie "miecza", jako relikwii do
kapitularza
, jako godniejszego miejsca.
Na
Ostrów Tumski
trafił w
968
jako podarek
Jana XIII
dla
biskupa
Jordana
lub
Mieszka I
. Przez wiele stuleci sądzono, że jest to replika pochodząca z
X wieku
, jednak badania wykonane przez naukowców z
Muzeum Wojska Polskiego w Warszawie
dotyczące kształtu i typu stopu z jakiego wykonano miecz wskazują na to, że został on wykuty w
I wieku
naszej ery na wschodnich rubieżach
Cesarstwa rzymskiego
. Natomiast przedstawiciele Wielkopolskiego Muzeum Wojskowego są ostrożniejsi w ocenie wieku broni i bardziej skłonni przyjąć, że jest to średniowieczna
kopia
. Autorytety bronioznawcze jednogłośnie uznają broń tą za tasak powstały w
XIV wieku
.
Bez względu na to czy pochodzi on z I, X czy XIV wieku jest to broń, która obok
Szczerbca
ma najdłuższą udokumentowaną historię w kraju.
Opis tasaka
Głownia
wykuta z pojedynczego kawałka
żelaza
. Długość całkowita 70,2 cm (pierwotnie być może był dłuższy o 1-2 cm, skrócenie wynika z korozji końca głowni), szerokość maksymalna 9,4 cm, w odległości 10,3 cm od nasady otwór o średnicy 0,4 cm. Głowica niezachowana.
Źródła
- Zygmunt Rola, Tajemnice Ostrowa Tumskiego, Kraków 2000, Zysk i Sk-a
- M. Głosek, I. Kajzer, Miecz św. Piotra z katedry poznańskiej – Kwart. Hist. Kultury Materialnej, 1974, R. XXII.