Cysterna Filoksenosa, albo Cysterna 1001 kolumn, jest to podziemny zbiornik wybudowany w
IV wieku
w
Konstantynopolu
(ob.
Stambuł
), pomiędzy
Forum Konstantyna
, a
Hipodromem
. Obecnie znajduje się we współczesnej dzielnicy Sultanahmet. Cysterny zostały odnowione i obecnie są udostępnione dla turystów.
Cysterna została wybudowana pod pałacem, często identyfikowanym z pałacem Lausosa, w
IV wieku
. Zbiornik ma powierzchnię 3640 m² i jest w stanie pomieścić 40,000 m³ wody. Cysterna składa się z dużego
hypostylu
, w którym znajdują się 224
kolumny
, każda o 14/15 metrach wysokości. Kolumny wykonano z
marmuru
pochodzącego z pobliskiej wyspy
Proconnesus
, słynącej z białego marmuru. Każda z kolumn składa się w rzeczywistości z dwóch kolumn stojących jedna na drugiej, połączonych za pomocą marmurowego pierścienia. Posadzka cysterna została w późniejszym okresie wzmocniona i podniesiona co spowodowało, iż obecnie w całości widoczne są jedynie górne kolumny, natomiast dolne jedynie w niewielkiej części. Na większości kolumn, wraz z kapitelami, wyryto
greckie
znaki murarskie.
Kiedy znajdujący się nad cysterną pałac został zniszczony w
VI wieku
dokonano naprawy cysterny. Po
upadku Konstantynopola
w 1453, cysterna przestała być używana i popadła w zapomnienie. Została ponownie odkryta w czasie budowy, w tym samym miejscu, pałacu dla
Paszy
Fazlia w
XVII wieku
.
Turecka nazwa Binbirdirek oznacza dosłownie "1001 Kolumn" pomimo faktu, iż w rzeczywistości jest ich tam tylko 224.
Zobacz też