Polscy Sprawiedliwi wśród Narodów Świata
Polscy Sprawiedliwi wśród Narodów ŚwiataObwieszczenie dowódcy
SS
i policji na dystrykt warszawski z 5.09.1942 informujące o karze śmierci grożącej za udzielenie jakiejkolwiek pomocy Żydom Obwieszczenie władz
Generalnego Gubernatorstwa
z września 1942, mówiące o karze śmierci za ukrywanie Żydów, jak również za sprzedaż lub dostarczanie pożywienia
Polacy
stanowią największą liczbę wśród odznaczonych najwyższym
izraelskim
odznaczeniem cywilnym nadawanym nie-Żydom, medalem
Sprawiedliwy wśród Narodów Świata
, przyznawanym przez
Instytut Pamięci Męczenników i Bohaterów Holocaustu Yad Vashem
. Odznaczenie to otrzymało 6195 Polaków; w przybliżeniu daje to 25% liczby wszystkich odznaczonych tym medalem (23.226)[1]. Szacuje się, że liczba Polaków pomagających Żydom jest znacznie większa[2]. Historyk Hans G. Furth podaje liczbę ponad miliona obywateli polskich[3]. Historyk Gunnar S. Paulsson zauważył, że prawdopodobnie 100 tysięcy Polaków zasłużyło na medal sprawiedliwych, setki tysięcy pomagały w drobniejszy sposób, a większość polskiego społeczeństwa była przynajmniej „pozytywnie neutralna” (czyli mogli nie pomagać aktywnie, ale nie współpracowali z okupantem)[4]. Żydom pomagały pojedyncze osoby, całe rodziny i wioski, część ruchu oporu oraz specjalnie stworzone do tego celu organizacje, jak
Rada Pomocy Żydom "Żegota"
. Na
terytoriach okupowanych
za pomoc Żydom groziła kara śmierci; kara dotyczyła wszystkich osób w mieszkaniu, w którym pomagano Żydom. Była to znacznie poważniejsza kara niż w innych okupowanych krajach europejskich[5]. Za pomoc uważano nie tylko dawanie schronienia, ale nawet żywności. 704 polskich Sprawiedliwych zostało odznaczonych pośmiertnie, gdyż zostali zamordowani przez Niemców[6]; szacuje się, ze tysiące Polaków zginęło niosąc pomoc Żydom[2]. Lista odznaczonychNiektórzy Polacy odznaczeni medalem
Sprawiedliwy wśród Narodów Świata
: -
Irena Adamowicz
- Ferdynand Arczyński
-
Józef Banek
i jego żona, Anna
- Franciszek Banasiewicz i jego żona, Magdalena
-
Władysław Bartoszewski
- Anna Borkowska
- Szczepan Bradło
- Maria Burdowa
- Krystyna Dańko
-
Jan Dobraczyński
-
Maria Fedecka
-
Mieczysław Fogg
- Andrzej Garbuliński
- Antoni Gawryłkiewicz
- Jerzy Krępeć i jego żona, Irena
-
Julian Grobelny
-
Irena Gut
-
Henryk Iwański
-
Jarosław Iwaszkiewicz
, pośmiertnie w 1991
- Stefan Jagodziński
-
Stanisław Jasiński
i jego córka Emilia Słodkowska
-
Aleksander Kamiński
-
Jan Karski
-
Stefan Korboński
- Tadeusz Korsak, jego żona, Władysława, oraz Jan i Maria Michałowscy
-
Tadeusz Kosibowicz
-
Zofia Kossak-Szczucka
-
Maria Kotarba
-
Władysław Kowalski
- Jerzy Latoszyński i jego żona, Eugenia
- Jerzy Jan Lerski
-
Igor Newerly
- Wacław Nowiński
-
Tadeusz Pankiewicz
-
Bolesław Pietraszek i jego żona, Alfreda
-
Stefania Podgórska
z siostrą Heleną
- Jan Puchalski i jego żona, Anna
-
Konrad Rudnicki
-
Irena Sendlerowa
-
Henryk Sławik
-
Jerzy Szacki
- Danuta Anna Szlom
-
Józef Ulma
i jego żona, Wiktoria
-
Rudolf Weigl
-
Henryk Woliński
-
Jerzy Zagórski
-
Mieczysław Zawadzki
-
Józef Zwonarz
-
Jan Żabiński
i jego żona, Antonina
Przypisy- ↑ Yadvashem:
Righteous Among the Nations - per Country & Ethnic Origin January 1, 2008
(
ang.
). www1.yadvashem.org. [dostęp 2010-09-06].
- ↑ 2,0 2,1 Richard C. Lukas:
Out of the Inferno: Poles Remember the Holocaust
. University Press of Kentucky, 1989, s. 13. [dostęp 2010-09-06]. (
ang.
); także patrz Richard C. Lukas: The Forgotten Holocaust: The Poles Under German Occupation, 1939–1944. University Press of Kentucky, 1996. (
ang.
)
- ↑ Hans G. Furth. One million Polish rescuers of hunted Jews?. „Journal of Genocide Research”. 1 (2), s. 227 (Jun99).
ISSN
6025705 AN 6025705
.
- ↑ Gunnar S. Paulsson.
The Rescue of Jews by Non-Jews in Nazi-Occupied Poland
. „The Journal of Holocaust Education”. 7, ss. 19–44 (nos. 1 & 2 (summer/autumn 1998)) (
ang.
). [dostęp 2010-09-06]. Przedruk w Collective Rescue Efforts of the Poles, s. 256.
- ↑ Jewish Virtual Library:
Righteous Among the Nations by country
(
ang.
). [dostęp 2010-09-06].
- ↑
Registry of over 700 Polish citizens killed while helping Jews During the Holocaust
(
ang.
). [dostęp 2010-09-06].
Zobacz też Linki zewnętrzne
Inne hasła zawierające informacje o "Polscy Sprawiedliwi wśród Narodów Świata":
Wszystkich Świętych
...
Dziady (zwyczaj)
...
Rodzimy Kościół Polski
...
Biskup
...
Mieszko II Lambert
...
Nadciśnienie tętnicze
...
Wincenty Okołowicz
...
Adwentyzm
...
Linz
...
Autorytet
...
Inne lekcje zawierające informacje o "Polscy Sprawiedliwi wśród Narodów Świata":
02c Pojęcia podstawowe - część 3 (plansza 11)
...
Zbiory liczbowe (plansza 4)
...
203 Okres międzywojenny na świecie. Postęp techniczny i kryzys gospodarczy (plansza 6)
...
|