Wrzos
WrzosWrzos zwyczajny, wrzos pospolity (Calluna vulgaris (
L.
) Hull) – jedyny
gatunek
(
monotypowy
)
rośliny wieloletniej
z rodzaju wrzos (Calluna Salisb.) należącego do rodziny
wrzosowatych
(Ericaceae Juss.). Rozmieszczenie geograficzneJest szeroko rozprzestrzeniony. Rodzimy obszar jego występowania obejmuje całą
Europę
, część Azji (
Turcja
,
Syberia
) oraz północną
Afrykę
(
Maroko
,
Azory
,
Madera
)[2]. Jako gatunek zawleczony lub uciekinier z uprawy rozprzestrzenił się także w Australii, Nowej Zelandii oraz Ameryce Północnej[2]. W Polsce jest pospolity na całym obszarze. Morfologia- Pokrój
-
Krzewinka
zimozielona, wysoka na 20-80 cm, o gałązkach rozesłanych na ziemi;
-
Liście
- Zimozielone, drobne, kształtu igiełkowatego, ułożone naprzeciwlegle.
-
Kwiaty
- Obupłciowe, drobne, dzwonkowate, różowoliliowe, czterokrotne, zebrane w jednostronnych wielokwiatowych
gronach
szczytowych. Poszczególne kwiaty otoczone są zielonym, 4-listkowym
kieliszkiem
.
-
Owoce
- Pękająca 4 komorami
torebka
zawierająca liczne, bardzo drobne
nasiona
.
Biologia- Rozwój
-
Bylina
,
chamefit
. Kwitnie od sierpnia do października. Korzenie wrzosu są w
symbiozie
ze strzępkami
grzybni
. Grzybnia dostarcza roślinie wodę z solami mineralnymi, w zamian pobierając od niej substancje organiczne[3]. (por.
mikoryza
).
-
Siedlisko
- Bory
sosnowe
, polany, zręby leśne. Czasem tworzy duże skupiska, tzw.
wrzosowiska
. Roślina wybitnie
kwasolubna
. Porasta suche
lasy
i
torfowiska
. W
Polsce
występuje do wysokości 2000 m. Zimnotrwała krzewinka strefy umiarkowanej i chłodnej.
-
Fitosocjologia
- W klasyfikacji zbiorowisk roślinnych
gatunek charakterystyczny
dla rzędu (O.) Calluno-Ulicetalia,
Ass.
Calluno-Sarothamnetum[4].
- Znaczenie dla zwierząt
- Kwiaty wrzosu odwiedza 8 gatunków
pszczolinek
,
lepiarkowate
, porobnice,
smukliki
i wiele gatunków trzmieli i motyli. Liście zjadają gąsienice 27 gatunków motyli, a także
zwińcowate
i
tasznikowate
[5].
Systematyka- Pozycja systematyczna wg
APweb
(aktualizowany system
system APG III
z 2009)
Należy do plemienia Ericeae, podrodziny Ericoideae, rodziny
wrzosowatych
Ericaceae, która wraz z
siostrzaną rodziną
Cyrillaceae należą do rzędu
wrzosowców
, grupy
astrowych
(asterids) w obrębie
dwuliściennych właściwych
(eudicots)[1]. - Pozycja w
systemie Reveala
(1993-1999)
Gromada
okrytonasienne
(Magnoliophyta Cronquist), podgromada Magnoliophytina Frohne & U. Jensen ex Reveal, klasa
Rosopsida
Batsch, podklasa
ukęślowe
(Dilleniidae Takht. ex Reveal & Tahkt.), nadrząd Ericanae Takht., rząd
wrzosowce
(Ericales Dumort.), podrząd Ericineae Burnett, rodzina
wrzosowate
(Ericaceae Juss.), plemię Calluneae Klotzsch., rodzaj wrzos (Calluna Salisb.)[6]. Zastosowanie-
Roślina lecznicza
:
-
Surowiec zielarski
: ziele (Herba Calunae),
kwiaty
(Flos Callunae). Surowiec zawiera
garbniki
,
flawonoidy
, kwercytynę i mirycetynę,
arbutynę
,
olejki eteryczne
, kwasy organiczne, sole mineralne z dużą zawartością
krzemionki
.
- Działanie : przeciwzapalne, moczopędne, przeciwreumatyczne[7] i uspokajające. Stosuje się je przy schorzeniach dróg moczowych, chorobach
nerek
i przewodu pokarmowego[8] oraz pomocniczo przy
chorobach reumatycznych
, chorobach
wątroby
i
bezsenności
[7].
- Zbiór i suszenie : w początkach kwitnienia, pod koniec sierpnia[7], ścina się górne części rozkwitających gałązek, a następnie suszy w miejscach przewiewnych i zacienionych. Same kwiaty suszy sie w cienkich warstwach na powietrzu lub w suszarniach w temperaturze około 40 stopni.
-
Roślina miododajna
:
Miód
wrzosowy należy do najlepszych miodów kwiatowych, ma konsystencję galaretowatą i jest trudny do odwirowania z plastrów. Znalazł zastosowanie głównie w leczeniu schorzeń
prostaty
. W stanie płynnym ma zabarwienie czerwonobrunatne i konsystencje galaretowatą. Ma też silny
aromat
i charakterystyczny ostry słodko-gorzki
smak
. Z jednego
hektara
wrzosowiska pszczoły mogą zebrać nawet 200 kg miodu[3].
-
Roślina ozdobna
. Odmiany ozdobne stosuje się w urządzaniu terenów zielonych. Szczególnie nadaje się na obrzeża rabat, do ogrodów skalnych. Jest też doskonałą
rośliną okrywową
.
UprawaW Polsce jest całkowicie odporny na mróz (
strefy mrozoodporności
4-9)[9]. Wymaga gleby kwaśnej, ale mało żyznej i żwirowej[9]. W czasie wilgotnego i ciepłego lata jego korzenie mogą gnić. Po przekwitnieniu ścina się całe kwiatostany. Przypisy- ↑ 1,0 1,1 Stevens P.F.:
Angiosperm Phylogeny Website
(
ang.
). 2001–. [dostęp 2009-05-27].
- ↑ 2,0 2,1 2,2
Germplasm Resources Information Network (GRIN)
. [dostęp 2010-08-25].
- ↑ 3,0 3,1
Jakub Mowszowicz
: Flora jesienna. Przewodnik do oznaczania dziko rosnących jesiennych pospolitych roślin zielnych. Warszawa: WSiP, 1986, s. 164. .
- ↑ Władysław Matuszkiewicz: Przewodnik do oznaczania zbiorowisk roślinnych Polski. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 2006. .
- ↑ Reinhard Witt: Krzewy – przewodnik. Warszawa: Multico, 1997. .
- ↑ Crescent Bloom:
Systematyka rodzaju Calluna
(
ang.
). The Compleat Botanica. [dostęp 2008-12-28].
- ↑ 7,0 7,1 7,2 Maria Polakowska: Leśne rośliny zielarskie. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne, 1977.
- ↑ Jindřich Krejča, Jan Macků: Atlas roślin leczniczych. Warszawa: Zakł. Nar. im. Ossolińskich, 1989. .
- ↑ 9,0 9,1 Geoff Burnie i inni: Botanica. Rośliny ogrodowe. Könemann, 2005. .
Inne hasła zawierające informacje o "Wrzos":
Bór świeży
...
Bór sosnowy
...
Francuski kalendarz rewolucyjny
...
Mieczysława Ćwiklińska
Wilczura
U kresu drogi
Złota maska
Żołnierz królowej Madagaskaru
Żona i nie żona
1938
Druga młodość
Gehenna
Granica
Profesor Wilczur
Robert i Bertrand
Strachy
Sygnały
Wrzos
1937
Dorożkarz nr 13
Dyplomatyczna żonaDziewczęta z Nowolipek
Ordynat Michorowski
Pan redaktor szaleje
Pani minister tańczy
Znachor
1936
Amerykańska awantura
Dodek ...
Józef Beck
– Kraków – Gdańsk – Łódź: Ossolineum, 1984, s. 59. . ↑ Konrad Wrzos: Pułkownik Józef Beck. Warszawa: 1939. ↑ Piotr Wandycz: August Zaleski, minister spraw ...
Września
Gazeta Wielkopolska" – dwutygodnik regionalny Organizacje społeczne
Związek Harcerstwa Polskiego
– Związek Drużyn "Wrzos" im. Dzieci Wrzesińskich Sport i turystykaMiejski Klub Sportowy
Victoria Września
Klub Piłki ...
Bełżec
Zobacz też4 Linki zewnętrzne5 Galeria Postacie historyczne, powiązane z Bełżcem
Stefan Kobos
ps. "Wrzos", ostatni komendant Samodzielnego Obwodu WiN
Tomaszów Lubelski
- Aresztowany w
Brzezinach
...
Nizina Śląska
...
Wrzosowisko
...
Geografia Islandii
...
Inne lekcje zawierające informacje o "Wrzos":
031b. Ekosystemy i ich rozwój (plansza 13)
Kolejne stadium seralne wykazywać już będzie dominację krzewinek i krzewów, na przykład Wrzosu i wierzby piaskowej. Wzrośnie wówczas liczba gatunków owadów i pajęczaków.
...
105. Metabolizm: odżywianie się autotrofów cz.2 (plansza 15)
(np. pokrzywa zwyczajna, tasznik pospolity, żółtlica owłosiona)
rośliny ozdobne i inne (np. róża, Wrzos zwyczajny, modrzew)
Przykłady roślin cieniolubnych – rosną w cieniu innych roślin, ...
028. Ekologia – zależności między organizmami i środowiskiem (plansza 19)
i kaktusy) oraz sklerofity (silnie ograniczające transpirację w porze suchej, na przykład Wrzos).
...
|