Republika Genui (
po włosku:
Repubblica di Genova) – dawne niepodległe państwo leżące w
Ligurii
, na wybrzeżu północno-zachodnich
Włoch
. Istniała od
XI wieku
do
1797
roku.
IX-XVII wiek
Republika Genui powstała w średniowieczu (
XI wiek
). W roku
1339
stworzono urząd
doży
, na podobieństwo "księcia" Wenecji.
W latach
1421
-
1435
Republika popadła w zależność od Mediolanu, następnie (
1458
-
1461
) od Francji, ponownie od Mediolanu (
1464
-
1477
i
1488
-
1499
), i ponownie od Francji (
1507
-
1522
i
1527
-
1528
).
Polityk genueński
Andrea Doria
uniezależnił (1527-1528) swój kraj od obcych wpływów i ustanowił kadencje doży na dwa lata.
W
1672
Księstwo Sabaudia-Piemont bezskutecznie próbowało zająć Genuę.
W roku
1684
Francuzi bombardowali miasto
Genua
. Od tego momentu Republika starała się utrzymywać ścisłą neutralność, co trwało, aż do roku
1745
.
Gdy trwała
wojna o sukcesję austriacką
(
1741
–
1748
), Republika związała się sojuszem z Hiszpanią w
1745
, ponieważ jej przeciwnik, w konflikcie o granice,
Królestwo Sardynii
(Sabaudia-Piemont) popierał Austrię – wroga Hiszpanii i Francji. Hiszpanie zajęli w
1745
Mediolan
, lecz musieli się w
1746
roku wycofać.
Posiadłości Genui –
Bastia
i
Korsyka
– zostały zdobyte przez brytyjsko-sabaudzka flotę w
listopadzie
1745
roku. W
1747
Francuzi przepędzili ich stamtąd i administrowali posiadłościami Genui, jako jej sojusznicy.
Przy poparciu floty brytyjskiej
Austriacy
zdobyli samą stolicę, miasto
Genua
,
6 września
1746
roku.
5 grudnia
wybuchła jednak rewolta ludowa przeciwko wojskom Marii Teresy okupującymi miasto i szykanującymi jego mieszkańców.
Pokój w Akwizgranie
z
1748
roku przywrócił Republice przedwojenne granice.
W roku
1738
majątkiem ponad 6000 lirów genueńskich dysponowało 733 arystokratów (razem mieli 117 milionów) i 882 mieszczan (razem jednak tylko 18 mln.). Najbogatsze rodziny to Spinola i
Durazzo
.
W roku
1752
wprowadzono reformę monetarną Stary
skud
(scudi) został zastąpiony
lirem
(1 Lira = 20 Denari).
W latach siedemdziesiątych założono w Genui deputację Handlu (Deputazione del Commerzio).
W W roku
1775
wybory na urząd doży wygrał
Gian Carlo Pallavicino
. Był on przywódcą frakcji "liberalnej" w Republice, dążył do reformy sposobów wyłaniania urzędów, nawet do przebudowy systemu politycznego, by bardziej przypominał on monarchię konstytucyjną. Jego kontrkandydatami w
1785
byli "konserwatysta"
Giovanni Battista Ayroli
, dążący do ugruntowania istniejącego systemu i
Marco Antonio Gentile
zwolennik bardziej aktywnej polityki zagranicznej, w oparciu o sojusz z Austria i Wielka Brytanią. Obaj byli poprzednikami Pallaviciniego na stanowisku doży.
W roku
1777
spłonął
barokowy
Pałac dożów Genui
.
Doża Genui
Giuseppe Lomellini
(1777-1779) musiał salwować się wówczas ucieczką. Po pożarze pałac odbudowano w stylu
klasycyzmu
. W roku
1786
założono Genueńskie Towarzystwo Rzemiosł i Manufaktur.
Oświecenie
nie wywołało wielkiego oddźwięku w Genui, ponieważ postulowane reformy napotkały na opór arystokratyczno-patrycjuszowskiej warstwy rządzącej miastem. Sami członkowie warstw wyższych stali się szybko wolnomyślicielscy, a nawet libertyńscy, lecz reformy nie ruszały z miejsca.
Pod koniec XVIII stulecia ekonomia Republiki osłabła. Genua, choć ogłosiła się wolnym portem, nie mogła sprostać konkurencji ze strony
Livorno
, podobnie jak
Wenecja
odczuwała silną konkurencję
austriackiego
Triestu
. Bankierzy jednak nadal użyczali pieniędzy koronowanym głowom. Tylko w latach 1771-1792 bankierzy genueńscy udzieliły pożyczek na zawrotna wówczas sumę 100 milionów liwrów.
Wyspa
Korsyka
buntowała się przeciw władzy Genui w latach: 1729-1732, 1733-1743, 1745-1753, 1755-1769. W
1735
roku jej władcą został, na mocy decyzji korsykańskiego Zgromadzenia Narodowego, niemiecki awanturnik
Theodor von Neuhoff
, rychło jednak obalony. W
1755
dowództwo powstańcami objął utalentowany wódz
Pasquale Paoli
. Powstania genueńskie pomagali tłumić; Austriacy (1732), a potem Francuzi (1753). W roku
1755
została nawet uchwalona
Konstytucja Korsyki
, autorstwa Paoliego, - najstarsza nowoczesna konstytucja na świecie. W roku
1768
Republika sprzedała Korsykę Francji.
Po 1797
W
1797
roku, Republika Genui została zdobyta przez wojska
rewolucyjnej Francji
Napoleona Bonaparte
. Z Republiki Genui został utworzony francuski protektorat pod nazwą
Republiki Liguryjskiej
, która przetrwała do
1805
roku kiedy to została zaanektowana przez
Cesarstwo Francuskie
. Pomimo iż w
1814
roku, dzięki porażce Napoleona, restaurowano na krótko istnienie republiki, ostatecznie została ona wcielona do
Królestwa Sardynii
.
| 16 wież w
Sudaku
na
Krymie
, wzniesionych przez Republikę Genui na przełomie XIV i XV wieku | Flaga Republiki Korsykańskiej (1755-1769) | |
| | |
Źródła