Tamar, Tamara I Wielka (
gruz.
თამარ) z rodu
Bagratydów
(
1160
–
1213
) – królowa
Gruzji
od
1184
.
Była najstarszą córką króla
Jerzego III
i Burudukan, córki króla Alanii – Kuddana. W
1178
jej ojciec ogłosił ją współwładczynią i następczynią tronu Gruzji. Kiedy umarł w
1184
Tamara została samodzielnym królem (Tamar Mepe).
Fresk z monastyru
Wardzia
, przedstawia Tamarę
Portret królowej Tamary na banknocie 50 lari
W
1185
grupa gruzińskiej szlachty wybrała dla Tamary męża –
księcia suzdalskiego
Jurija Bogolubskiego (znanego w Gruzji jako Giorgi Rusi – Jerzy Rusin). Tamara i Jerzy nie mieli potomstwa, a królowa szybko zniechęciła się do męża – prawdopodobnie z powodu jego zachowania[1]. Para rozwiodła się w
1187
, a królowa sama wybrała dla siebie drugiego męża. Jej wybrankiem został książę Dawid Soslan z
Osetii
, potomek gruzińskiego rodu królewskiego
Bagratydów
. Ich ślub odbył się w
1188
. Dawid Soslan nosił tytuł króla tylko nominalnie, Tamara nie dzieliła się z nim władzą (nazywano ją Królem królów i królową królowych).
Genealogia Dawida Soslana
Pierwszy mąż Tamary – Jerzy razem z potężną partią szlachty gruzińskiej w
1191
dwukrotnie próbował przejąć władzę i dwukrotnie został pokonany.
Okres jej panowania uznawany jest za "Złoty Wiek" Gruzji. Na dworze Tamary wychowywali się prawdopodobnie jej siostrzeńcy, wnuki cesarza Bizancjum
Andronika I Komnena
–
Aleksy
i Dawid[2] . Tamara pomogła im w
1204
zająć
Trapezunt
i utworzyć na południowo-wschodnim wybrzeżu
Morza Czarnego
Cesarstwo Trapezuntu
. Królowa zmarła w 1213 i według legend została pochowana w sekretnym miejscu w
monastyrze Gelati
, niedaleko
Kutaisi
, w zachodniej Gruzji. Historycy gruzińscy twierdzą, że pochowano ją w jednej w nisz klasztoru. Tamara jest świętą
prawosławną
i
katolicką
.
Potomstwo
Tamara miała kilkoro dzieci, ale tylko dwoje przeżyło dzieciństwo:
- Łasza Giorgi (
1192
-
1223
), przyszły król Gruzji –
Jerzy IV
,
- Rusudan (ok.
1194
-
1245
), przyszła królowa Gruzji, żona księcia
seldżuckiego
Muhammada Mughisa ud-din Turkan Szacha.
Przypisy
- ↑ Niektóre źródła mówią o uprawianej przez niego sodomii inne także o zoofilii i nekrofilii. Z osobą Jerzego związany jest skandal (sprawa pojawiła sie na obradach parlamentu gruzińskiego) w związku z opowiadającym o nim opowiadaniu "Pierwyj Ruskij"
Łasza Bugadze
.
- ↑ Za Georgiem Ostrogorskim, Dzieje Bizancjum, przekład pod red. Haliny Evert-Kappasowej PWN Warszawa 1968