Miasta, osady i drogi na terenie Australii Południowej
Australia Południowa - jeden ze
stanów
Australii
, położony jest w centralno-południowej części
kontynentu
australijskiego, u brzegów
Oceanu Południowego
. Ma obszar 1 043 514
km
². Stolicą Australii Południowej jest
Adelajda
, znana jako "City of Churches" (Miasto kościołów). Australia Południowa została założona jako kolonia
Wielkiej Brytanii
w
1836
roku i przyłączyła się do Związku Australijskiego (Australii) w
1901
. Ludność Południowej Australii to w przybliżeniu 1,60 mln osób (IX
2008
), większość z nich mieszka w stolicy stanu, w pobliżu brzegu oceanu i wzdłuż rzeki
Murray
.
Historia
Pierwszym
Europejczykiem
który zobaczył i opisał brzegi Australii Południowej był Francois Thijssen, kapitan
holenderskiego
statku
Gulden Zeepaert w 1627 roku, Thijssen nazwał ten rejon "Ziemia Pietera Nuytsa" od nazwiska jednego z pasażerów na statku. Całe wybrzeże Południowej Australii zostało zbadane niezależnie od siebie przez dwóch odkrywców i podróżników - Anglika
Matthew Flindersa
i
Francuza
Nicholasa Baudina
w 1802.
Południowa Australia została zaplanowana jako wolna kolonia (a nie kolonia karna dla zesłańców), w 1835 "South Australia Company" zaczęła sprzedawać ziemię dla chętnych osadników, sama kolonia została oficjalnie proklamowana w ceremonii pod tzw.
The Old Gum Tree
28 grudnia 1836. Kolonizacja Australii Południowej była głównie dziełem Edwarda Gibbona Wakefielda który opracował własną "teorię kolonizacji" i George'a Fife'a Angasa który był głównym udziałowcem i posiadał największe obszary ziemi z nowej kolonii.
Geografia
Obszar Australii Południowej to głównie suche, nieuprawne niziny z kilkoma niewysokimi pasmami górskimi, najważniejszym z których jest Mt. Lofty Ranges, rozciągający się na przestrzeni 800 km od przylądka Jervis do północnego końca jeziora Torrens. Zachodnia część stanu to prawie niezamieszkane Nullabor Plains. Australia Południowa graniczy z każdym australijskim stanem i terytorium położonym na kontynencie australijskim z wyjątkiem
Australijskiego Terytorium Stołecznego
oraz
Terytorium Jervis Bay
.
Terytorium Północne
było pierwotnie częścią Australii Południowej, zostało wyodrębnione jako osobna jednostka administracyjna w
1911
roku. Południową granicę stanu stanowi wybrzeże Oceanu Południowego. Przeciętna temperatura w
styczniu
to 29
°C
, a w
lipcu
15 °C. W najgorętszych miesiącach, styczniu i lutym, temperatura może osiągać aż do 48 °C.
Gospodarka
Główne gałęzie przemysłu w Australii Południowej to produkcja samochodów, zboża, wina i wełny które stanowią także większość eksportowanych towarów. Ponad połowa wina produkowanego w Australii pochodzi z Australii Południowej. Przemysł ciężki i przetwórczy stanowi ważną część ekonomii Australii Południowej, generuje 15%
produktu stanowego brutto
i składa się na większość eksportu. Australia Południowa w większym stopniu niż inne stany jest uzależniona od dochodów z eksportu, łączne roczne dochody z tego źródła wynoszą ponad 10 miliardów dolarów australijskich. Wzrost gospodarczy Australii Południowej był przez dłuższy czas mniejszy od średniej australijskiej (w latach 2002/2003 wzrósł tylko o 2,1%) lecz w ostatnich latach znacznie się poprawił (4,3% w latach 2003/2004). Produkt stanowy brutto Australii Południowej w roku 2004 wyniósł 48,9 miliardów dolarów australijskich:
- Usługi (łącznie z turystyką) – 66,7%
- Przemysł ciężki – 14,2%
- Rolnictwo, leśnictwo i rybołówstwo – 4,5%
- Przemysł wydobywczy – 2,2%
- Inne – 10,7%
Ustrój polityczny
Australia Południowa jest
monarchią konstytucyjną
, głową stanu jest królowa Australii, a jej reprezentantem jest gubernator stanu. Ma dwuizbowy parlament składający się z "House of Assembly" (niższa izba) i "South Australia Legislative Council" (wyższa izba). Obecnym (
2004
) premierem stanu jest Mike Rann, członek Australijskiej Partii Pracy (partia laburzystowska).
Na początku istnienia stanu, gubernatorem był kapitan
John Hindmarsh
który miał niemal całkowitą władzę na podległych mu ziemiach (na podstawie "Letters Patent" otrzymanego od rządy Wielkiej Brytanii na podstawie którego założono nową kolonię). Był podległy jedynie brytyjskiemu urzędowi ds. kolonii i w początkowej fazie istnienia stanu, był to twór całkowicie niedemokratyczny. W
1843
stworzono urząd "Legislative Council" który był tylko ciałem doradczym gubernatora, składał się on z trzech osób reprezentujących Anglię i czterech kolonistów nominowanych przez gubernatora, sam gubernator nadal miał w swoich rękach całkowitą władzę wykonawczą i ustawodawczą.
W
1851
r. parlament angielski wprowadził w życie ustawę pod nazwą "Australian Colonies Government Act" która pozwoliła na stworzenie w stanach Australii parlamentów do których mogli być wybierani przedstawiciele kolonistów oraz dała możliwość stworzenia osobnych konstytucji dla poszczególnych kolonii. W tym samym roku odbyły się pierwsze wybory do "Legislative Council", głosować w nich mogli tylko zamożni mężczyźni którzy wybrali 16 przedstawicieli, następnych ośmiu zostało nominowanych przez gubernatora stanu.
Głównym zadaniem pierwszego "parlamentu" było napisanie
konstytucji
dla Australii Południowej. Nowo powstałe ciało legislacyjne stworzyło projekt najbardziej demokratycznej konstytucji do tamtej pory w ramach imperium brytyjskiego. Założono w niej równość wszystkich wobec prawa – włącznie z biernymi i aktywnymi prawami wyborczymi dla kobiet. Australia Południowa została pierwszym stanem w Australii który umożliwił głosowanie kobietom w wyborach parlamentarnych. Inne główne założenia konstytucji to dwuizbowy parlament. Po raz pierwszy w jakiejkolwiek kolonii brytyjskiej, władze wykonawcze i ustawodawcze były wybierane całkowicie przez kolonistów na wzór westminsterski – rząd stanowiła partia która miała większość w niższej izbie. Australia Południowa przystąpiła do Związku Australijskiego
1 stycznia
1901
roku.
Wybrane miejsca w Australii Południowej
Miasta:
Hahndorf
Zobacz też
Linki zewnętrzne