Saldo na rachunku obrotów bieżących w roku 2006:
Saldo ujemne
Saldo dodatnie
Brak danych
Bilans płatniczy – zestawienie (dochody – wpływy kontra wydatki – płatności) wszystkich transakcji dokonanych między rezydentami (gospodarką krajową) a nierezydentami (zagranicą) w danym okresie. Jest on sporządzany dla całej
gospodarki
narodowej. Bilans płatniczy Polski (za poszczególne miesiące, kwartały oraz lata) publikuje
Narodowy Bank Polski
. Zestawieniem komplementarnym dla bilansu płatniczego jest
międzynarodowa pozycja inwestycyjna
.
Bilans płatniczy
strefy euro
publikuje
Europejski Bank Centralny
, natomiast bilans handlowy
Unii Europejskiej
-
Eurostat
.
Metodyka tworzenia bilansu płatniczego różni się w zależności od kraju, jednak co do zasady powinna być zgodna z Balance of Payments Manual (BPM) publikowanym przez
Międzynarodowy Fundusz Walutowy
. Ostatnia wersja BPM to wersja 5. Obecnie trwają prace nad wersją 6, która powinna zostać opublikowana w 2008 roku.
Kategorie bilansu płatniczego
-
Rachunek bieżący bilansu płatniczego
- rachunek obrotów bieżących
- Obroty towarowe
-
Usługi
-
Dochody
- Transfery bieżące
- NOB – niesklasyfikowane obroty bieżące
- Rachunek obrotów kapitałowych
- Rachunek finansowy
-
Inwestycje bezpośrednie
-
Inwestycje portfelowe
- Pozostałe
inwestycje
-
Pochodne instrumenty finansowe
- Saldo błędów i opuszczeń (w tym transferowane zyski i efekt stosowania
cen transferowych
) [1]
-
Oficjalne aktywa rezerwowe
Charakterystyka sald składowych bilansu płatniczego
-
Bilans obrotów bieżących
– zawiera informacje o obrotach towarowych (zwane bilansem handlowym), a także: obrót usług, transfery pieniężne (społeczeństwa i rządu) oraz przepływy związane z dochodami z inwestycji.
Bilans handlowy
– daje obraz ile gospodarka eksportuje towarów, a ile ich importuje. Różnica pomiędzy tymi wielkościami odpowiada na pytanie, czy mamy do czynienia z
deficytem handlowym
(przewagą
importu
nad
eksportem
), czy z dodatnim bilansem handlowym (nadwyżką eksportu nad importem).
-
Bilans obrotów kapitałowych
– są to przepływy kapitałowe netto (kredyty eksportowe, kredyty bankowe, inwestycje bezpośrednie).
W bilansie płatniczym można wyróżnić dwa rodzaje transakcji: autonomiczne i wyrównawcze.
Autonomiczne to takie, które powstają w wyniku potrzeby osiągnięcia zysku, np. import jakiegoś dobra lub eksport w celu uzyskania nadwyżki (zysku).
Wyrównawcze to takie transakcje, które mają za zadanie skorygowanie stanu bilansu płatniczego np. na rynku walutowym
Forex
, gdzie podstawowym prawem obowiązującym na tym rynku jest prawo popytu i podaży, które kształtuje cenę danej
waluty
wobec innej. W przypadku reżimu stałego kursu walutowego, państwo w ramach transakcji wyrównawczej bilansu płatniczego uwalnia
rezerwy walutowe
, po to, żeby relacja innych walut do własnej waluty pozostawała względnie na danym poziomie.
Równowaga i nierównowaga bilansu płatniczego
Równowaga bilansu płatniczego jest to sytuacja, w której suma bilansu obrotów bieżących i bilansu obrotów kapitałowych jest równa zeru. Polega na równoważeniu deficytów z jednego okresu, nadwyżkami z drugiego.
Nierównowaga bilansu płatniczego oznacza istnienie nadwyżki lub deficytu.
- Osiąganie ciągłych deficytów jest niemożliwe, gdyż może to prowadzić do trwałego wyczerpania rezerw dewizowych (utrata możliwości płatności).
- Osiąganie ciągłych nadwyżek również nie jest możliwe, gdyż powodowałoby to ciągły deficyt innych krajów (a jest to niemożliwe). Okresowe nadwyżki są preferowane, ale mogą doprowadzić do negatywnych konsekwencji:
- presja inflacyjna – szybki wzrost bazy monetarnej, której źródłem są nadwyżki bilansu płatniczego, przy założeniu problemów ze
sterylizacją
,
- implikacja deficytów w innych krajach (negatywne gdy dla danego kraju liczy się kooperacja międzynarodowa).
Automatyczne mechanizmy dostosowawcze
Wpływają zarówno na rachunek obrotów kapitałowych, jak i na rachunek obrotów bieżących poprzez:
- zmiany cen
- zmiany dochodów
Jest to długookresowy cel polityki gospodarczej.
Linki zewnętrzne
Przypisy