Jazz-rock (jazz fusion, fusion) - nurt w muzyce
jazzowej
i
rockowej
będący wypadkową elementów tych dwóch koncepcji muzycznych.
Charakterystyczne elementy jazz rocka to: mocny rockowy rytm, bardzo istotna rola improwizujących solistów - wirtuozów, użycie elektrycznych instrumentów takich jak
gitara elektryczna
,
gitara basowa
, skrzypce czy
instrumenty klawiszowe
. W muzyce fusion ważną rolę odgrywa saksofon tenorowy i sopranowy oraz aparatura wzmacniająca. Brzmienie instrumentów często urozmaicane jest przez efekty elektroniczne. Muzycy fusion jazzowi, tacy jak
Jaco Pastorius
, Stanley Clarke, Scott Ambush,
John Patitucci
czy Tetsuo Sakurai zrewolucjonizowali brzmienie gitary basowej i uczynili z niej instrument solowy.
Początków jazz-rocka należy szukać w drugiej połowie
lat 60. XX wieku
, gdy jazzmani zainteresowali się intensywnością i rosnącą popularnością rocka, a ambitni rockmani szukali sposobów poszerzenia granic swojej twórczości. Do prekursorskich grup, które rozpoczęły swoją działalność przed 1965 r. lub ok. 1965 r. należą
Graham Bond Organisation
,
Soft Machine
, Free Spirits
Larry'ego Coryella
i
Paul Butterfield Blues Band
(album East West). W drugiej połowie lat 60. pojawiły się takie grupy jak
Blood, Sweat & Tears
,
Chicago Transit Authority
, Brian Auger & The Trinity i
Colosseum
. W 1969 r. jazz-rockowy album
Hot Rats
wydaje
Frank Zappa
a Tony Williams Lifetime album Emergency!
Jazz-rock stał się popularnym zjawiskiem na scenie muzycznej wraz z pojawieniem się płyt
Milesa Davisa
In a Silent Way
i
Bitches Brew
, chociaż pomysł połączenia tych gatunków nie pochodził od genialnego trębacza, za jego jednak sprawą nowa koncepcja stała się znana i (za wyłączeniem purystów, którzy odsądzali jazz-rock od czci i wiary) powszechnie uznana. Najwybitniejsze dokonania tego nurtu należą do Milesa Davisa i jego współpracowników:
Chicka Corei
,
Herbiego Hancocka
,
Billy'ego Cobhama
,
Tony'ego Williamsa
,
Wayne'ego Shortera
,
Joe Zawinula
(zespół
Weather Report
) i
Johna McLaughlina
. Grupa McLaughlina
The Mahavishnu Orchestra
popularnością dorównywała gwiazdom rocka i właśnie jej brzmienie powszechnie jest kojarzone z jazz-rockiem. Za jeden z najwybitniejszych zespołów fusion jazzu uznano
Return to Forever
.
Popularność jazz-rocka apogeum osiągnęła w pierwszej połowie
lat 70. XX wieku
. Do dzisiaj jazz-rock jest często grany i słuchany (np.
Spyro Gyra
, Kazumi Watanabe, Niacin, Tribal Tech i wielu innych).
W stronę jazzu zerkali rockmani, którzy także dążyli do syntezy. Ciekawe rezultaty osiągnęły m.in. takie grupy jak:
Soft Machine
, orkiestra
Centipede
, Brand X,
King Crimson
(zwłaszcza
Robert Fripp
) czy
Blood, Sweat and Tears
. W Polsce z powodzeniem jazz-rock prezentowali:
SBB
,
Czesław Niemen
,
Laboratorium
,
String Connection
,
Air Condition
,
Extra Ball
oraz współcześnie Snowman.
Jednym z prekursorów polskiego fusion była krakowska formacja Laboratorium z Markiem Stryszowskim (saksofon, wokal) oraz Januszem Grzywaczem (instrumenty klawiszowe) na czele. Obecnie czołowymi polskimi zespołami grającymi fusion jazz są:
ΠR2
(trio: Pilichowski, Raduli, Łosowski) oraz zespół
Krzak
.[]
Linki zewnętrzne