Zespół klasztorny przy kościele (obecnie gmach filologii
Uniwersytetu
)
Katedra św. Wincentego i św. Jakuba we
Wrocławiu
— obecnie
kościół
greckokatolicki - jest położony przy pl. Nankiera 15.
Historia
Kościół został ufundowany przez
Henryka Pobożnego
wraz z
klasztorem
dla sprowadzonych z
Pragi
franciszkanów
ok.
1240
(być może już w
1232
lub
1234
). Początkowo św. Jakuba i w
stylu romańskim
; jeszcze w trakcie budowy jego krypta stała się miejscem pochówku fundatora, który w
1241
zginął w bitwie z
Mongołami
pod Legnicą
. W kościele tym, wzmiankowanym w
1254
jako ukończony, ogłoszono
16 grudnia
1261
przywilej lokacyjny Nowego Miasta na
prawie magdeburskim
, umożliwiający dalszy rozwój Wrocławia. Ten najstarszy kościół był
trójnawową
halą
i posiadał jedno- lub dwuprzęsłowe
prezbiterium
.
W wiekach
XIV
i
XV
poddany poważnej przebudowie i rozbudowie, która z braku środków ciągnęła się bardzo długo i z przerwami. W tym czasie powstała nawa główna kościoła o dł. 77,5 m i wys. 23 m w przeważającym do dziś stylu
gotyckim
. Czworobok klasztorny przylega do kościoła od północy, co jest nietypowe dla tej części Europy.
Na początku
XVI
w. franciszkanie w większości albo przeszli na
protestantyzm
, albo opuścili Wrocław. Ci z nich, którzy pozostali, w
1529
przenieśli się do
kościoła św. Doroty
. Opuszczony przez franciszkanów kościół przejęli
norbertanie
(premonstratensi) z przeznaczonego decyzją rady miejskiej do wyburzenia zespołu klasztornego w miejscu
obecnego kościoła św. Michała Archanioła na Ołbinie
.
3 czerwca
1530
poświęcili go swemu patronowi z Ołbina –
świętemu Wincentemu
.
W latach
1662
-
1674
kościół otrzymał bogate wyposażenie
barokowe
, m.in. w
1667
Franz Zeller i Georg Czermak zbudowali nowy ołtarz. Za rządów opata Andreasa Gebela rozpoczęto w
1673
przebudowę klasztoru w stylu barokowym. Późnobarokowa
kaplica
pw. Matki Boskiej Bolesnej (później Najświętszego Sakramentu) została natomiast wzniesiona przy południowej elewacji w latach
1723
-
1727
przez Christopha Hacknera.
Po sekularyzacji zakonu w
1810
kościół przekształcono w
parafialny
, zaś budynki klasztoru przeznaczono na siedzibę sądu.
W ostatnich dniach
II wojny światowej
kościół uległ ciężkim zniszczeniom, m.in. zawaliła się wieża, a wraz z nią część ściany bocznej i
sklepień
. Zachowane w dobrym stanie
stalle
przeniesiono do chóru
katedry
. Odbudowany kościół (latarnia i hełm wieży ukończony dopiero w latach 80.) przez jakiś czas służył tymczasowo jako
garnizonowy
, w zastępstwie odbudowywanego po pożarze
kościoła św. Elżbiety
.
W
1997
papież
Jan Paweł II
i kard.
Henryk Gulbinowicz
przekazali świątynię
kościołowi greckokatolickiemu
jako siedzibę
eparchii wrocławsko-gdańskiej
. W latach
1997
-
1999
ostatecznie ukończono renowację, m.in. przełożono dach.
Parafia greckokatolicka we Wrocławiu istnieje od 1956 roku. Należy do eparchii wrocławsko-gdańskiej.
Inne katedry we Wrocławiu
Poza
greckokatolicką
katedrą we Wrocławiu znajdują się jeszcze cztery katedry należące do innych wyznań. Są to:
Zobacz też
Przypisy
Linki zewnętrzne