Alessandro Farnese, Tycjan 1546
Aleksander Farnese, Alessandro Farnese (ur.
5 października
1520
w
Valentano
- zm.
2 marca
1589
w
Rzymie
),
kardynał
, protektor Królestwa Polskiego przy Stolicy Apostolskiej.
Życie i działalność
Pierworodny syn Pierluigiego Farnese (księcia
Parmy
), wnuk
papieża Pawła III
, nosił to samo imię co dziadek. Studiował w
Bolonii
prawo i teologię pod kierunkiem Filippo Manzolego. Mianowany kardynałem w wieku 14 lat tuż po wybraniu dziadka na tron papieski; w
1535
został wicekanclerzem Kurii. Na przełomie lat trzydziestych i czterdziestych kilkakrotnie wysyłany z misjami dyplomatycznymi na dwór francuski i habsburski. Współuczestniczył w przygotowaniach do
soboru trydenckiego
. W
1545
po śmierci kardynała
Antonio Pucciego
, dotychczasowego protektora Królestwa Polskiego w Rzymie,
Zygmunt I Stary
zaproponował na tę funkcję Farnesego, który, skwapliwie zaakceptowany przez Pawła III, pełnił ją aż do swojej śmierci reprezentując interesy polskie przy Kurii Papieskiej. Farnese nawiązał i utrzymywał liczne kontakty z Polakami, m.in. ze
Stanisławem Orzechowskim
,
Marcinem Kromerem
,
Stanisławem Hozjuszem
oraz
Stanisławem Reszką
. Dużo wysiłku włożył w promowanie w Polsce działalności kontrreformacyjnej oraz zakonu jezuitów, przyczynił się również wydatnie do ustanowienia nad Wisłą stałej
nuncjatury
(ambasady) apostolskiej.
W początku lat pięćdziesiątych odsunięty od wpływów Farnese mało przebywał w Rzymie, jednak już wkrótce jego pozycja wzmocniła się na tyle, że od następnej dekady regularnie podczas kolejnych konklawe była wysuwana - bezskutecznie - jego kandydatura na papieża. W
1580
został dziekanem Kolegium Kardynalskiego (biskupem Ostii i Velletri).
Dysponujący pokaźnym majątkiem Aleksander Farnese był znanym mecenasem sztuki - to on sprowadził do Rzymu w latach czterdziestych
Tycjana
, któremu zlecił wykonanie serii obrazów, m.in. portretów członków rodziny oraz Danae. Dla Farnesego pracowali również
Giorgio Vasari
oraz
Vignola
, który zaprojektował z polecenia kardynała wspaniałą rezydencję w Capraroli, na północ od Rzymu. Również Vignola sporządził projekt kościoła Il Gesu, który Farnese ufundował dla nowo powstałego zakonu jezuitów i w którym został pochowany.
Pełnione funkcje
- Administrator diecezji
Parma
1534-35
- Kardynał-diakon S. Angelo in Pesceria (1534-35)
- Gubernator
Tivoli
1535-38
- Administrator diecezji
Jaén
1535-37
-
Wicekanclerz Św. Kościoła Rzymskiego
, kardynał tytułu S. Lorenzo in Damaso od 1535 aż do śmierci
- Administrator archidiecezji
Awinion
1535-51
- Administrator archidiecezji
Monreale
1536-73
- Administrator diecezji
Bitonto
1537-38 i 1544
- Administrator diecezji
Massa Marittima
1538-47
-
Tytularny patriarcha Jerozolimy
1539-50
- Administrator diecezji
Cavaillon
1540-41
- Legat perpetuus w Awinionie 1541-65
- Administrator diecezji
Viseu
1547-52
- Komendatariusz opactwa Św. Pawła Za Murami w Rzymie od 1548
- Administrator diecezji
Tours
1553-54
- Administrator diecezji
Viviers
1554
- Administrator diecezji
Cahors
1554-57
- Administrator diecezji
Spoleto
1555-62
- Administrator archidiecezji
Benewent
1556-58
- Komendatariusz opactwa Farfa od 1563
-
Protodiakon
Św. Kolegium Kardynałów 29 maja 1555 - 14 kwietnia 1564
-
Protoprezbiter
Św. Kolegium Kardynałów od 14 kwietnia do 12 maja 1564 roku
- Kardynał-biskup Sabiny 1564-65
- Kardynał-biskup Frascati 1565-78
- Legat w prowincji Patrymonium 1565-66
- Kardynał-biskup Porto e Santa Rufina i subdziekan Św. Kolegium Kardynałów 1578-80
- Kardynał-biskup Ostia e Velletri i
dziekan Św. Kolegium Kardynałów
od 1580
-
Kardynał-protektor
królestw Aragonii (1542-1589), Polski (1544-1589) i Portugalii (1573-1589), oraz Republik Genui i Raguzy
- Kardynał-protektor zakonów benedyktynów i serwitów
- Archiprezbiter Bazyliki Liberiańskiej (1537-1543)
- Archiprezbiter Bazyliki Watykańskiej (1543-1589)
Zobacz też
Linki zewnętrzne