Rumia
RumiaRumia (
kaszb.
: Rëmiô,
niem.
: Rahmel) –
miasto i gmina
w
województwie pomorskim
, w
powiecie wejherowskim
nad
Zagórską Strugą
; stanowi zaplecze mieszkaniowe dla
Gdyni
. Z miastami
Wejherowem
i
Redą
tworzy zespół trzech miast zwany
Małym Trójmiastem Kaszubskim
.
W latach 1975-1998
miasto administracyjnie należało do
województwa gdańskiego
. Według danych z
30 czerwca
2009
miasto miało 45 381 mieszkańców[2]. Jest największym miastem niebędącym siedzibą
powiatu
w
Polsce
. Struktura powierzchniWedług danych z 2002[3] Rumia ma obszar 32,86 km², w tym: - użytki rolne: 26%
- użytki leśne: 44%
Miasto stanowi 2,35% powierzchni powiatu. Sąsiednie gminy:
miasto Gdynia
,
gmina Kosakowo
,
gmina Puck
,
miasto Reda
,
gmina Wejherowo
,
miasto Wejherowo
Historia- VI-IV wiek p.n.e. – osada (wykopaliska) pochodząca z wczesnej
epoki żelaza
- 1215 – pierwsza wzmianka. Dokument, w którym książę pomorski
Świętopełk
nadaje tutejsze ziemie opactwu
cystersów
z
Oliwy
Pozostaje w ich posiadaniu do 1772
- 1870 – doprowadzenie
kolei
- 10 lutego 1920 – wkroczenie Wojska Polskiego
- 1939 – w walkach obronnych ginie 2 tys. żołnierzy polskich
- 1939-1945 – niemiecka okupacja Rumi
- 13-27 marca 1945 – niemiecka obrona
góry Markowca
- 1945 – w walkach wyzwoleńczych ginie 4,5 tys. żołnierzy polskich i
radzieckich
- 1954 –
prawa miejskie
– powstało z połączenia wsi: Rumia,
Zagórze
,
Biała Rzeka
,
Szmelta
i
Janowo
- 1 stycznia 2001 – przyłączenie do miasta wsi
Kazimierz
z
gminy Kosakowo
[4] (decyzja cofnięta kilka miesięcy później)
- 2004 – obchody pięćdziesięciolecia Rumi
Epizod lotniczyPoczątkowo Rumia stanowiła zaplecze dla samolotów
Morskiego Dywizjonu Lotniczego w Pucku
. Była to też pierwsza siedziba Aeroklubu Gdańskiego. W 1935 w Rumi, na przedłużeniu ul. Żwirki i Wigury uruchomiono cywilny
port lotniczy
dla
Gdyni
, sukcesywnie go rozbudowując. Po wybudowaniu budynku dworca w 1936 (o kubaturze około 12 000 m³), obsługiwano połączenia z
Warszawą
, w początkowym okresie przez Gdańsk, od 1939 z
Kopenhagą
i
Wenecją
. Utrzymywano też połączenie z Gdańskiem samolotami
Fokker F-VII/1M
(20 min., w cenie 6,- zł). Przed wybuchem wojny lotnisko dysponowało dwoma drogami startowymi o nawierzchni darniowej (o dług. około 1300 m każda) oraz dwoma hangarami konstrukcji łukowej (o wymiarach 40x50,6 m). Lotniskiem zapasowym było lądowisko w majątku Nowe Obłuże, inne źródła określają to same miejsce Babim Dołem (obecnie Gdynia-
Babie Doły
lub Gdynia-
Oksywie
.). Na lotnisku montowano też sprowadzane z
USA
dla
PLL LOT
samoloty typu
Lockheed
L-10A "Electra" oraz L-14H "Super Electra", również dla jugosłowiańskich linii lotniczych
"Aeroput"
i rumuńskich "Lares". W czasie okupacji niemieckiej tę działalność kontynuowano produkując i montując w Rumi-Zagórzu (po 1945 na terenie zajmowanym przez Rumskie Zakłady Garbarskie, obecnie tereny Galerii Rumia) i Gdyni dla niemieckiej
Luftwaffe
myśliwce typu
Focke-Wulf Fw 190
, bombowce
Heinkel He 111
oraz
Junkers Ju 288
. Na lotnisku stacjonowała też Szkoła Strzelców Pokładowych (Bordschützenschule) Luftwaffe. W marcu 1945 w wyniku niemieckich działań minerskich lotnisko zostało zniszczone i uległo tym samym likwidacji. Na jego miejscu powstało osiedle domów jednorodzinnych. Dzielnice Rumi Osiedla- Osiedle Rajskie w
Starej Rumi
- Osiedle Rumia Park w
Białej Rzece
- Osiedle "Kolejowe" w
Janowie
wybudowane w
1934
przez Towarzystwo Budowy i Eksploatacji Mieszkań Pracowników Kolejowych dla urzędników PKP. Złożone było z 34 bliźniaków położonych przy ul. Kolejowej, ul.Obrońców Westerplatte oraz ul. Dokerów. Osiedle prężnie rozbudowywało się również w czasie okupacji.
- Osiedle Podgórne na
Zagórzu
- Osiedle Królewskie
- Osiedle "Osada Kazimierza" w
Starej Rumi
- Osiedle "Morelowe" w
Starej Rumi
- Osiedle "Żeglarzy" w
Janowie
ZabytkiZabytkami prawnie chronionymi są:[5] GospodarkaWedług danych z 2005[3] dochód gminy na mieszkańca wynosił 1658,25 zł. Struktura demograficzna mieszkańców Rumi wg danych z 31 grudnia 2007:[2] Opis | Ogółem | Kobiety | Mężczyźni |
---|
jednostka | osób | % | osób | % | osób | % | populacja | 44796 | 100 | 22966 | 51,27 | 21830 | 48,73 | wiek przedprodukcyjny (0–17 lat) | 9061 | 20,23 | 4356 | 9,72 | 4705 | 10,5 | wiek produkcyjny (18–65 lat) | 29934 | 66,82 | 14773 | 32,98 | 15161 | 33,84 | wiek poprodukcyjny (powyżej 65 lat) | 5801 | 12,95 | 3837 | 8,57 | 1964 | 4,38 |
Ważniejsze zakłady przemysłowe- Fabryka Kotłów "FAKO" S.A na Janowie
- Fabryka Urządzeń Okrętowych "Rumia" na Zagórzu (wchodzi w skład grupy Stoczni Remontowej w Gdańsku)
- Fabryka Mebli Tapicerowanych "Meblomak" na Janowie
- Fabryka Nici "Amanda" na Janowie
- Grupa Kapitałowa "Rubo" produkcja i serwis rusztowań, na Janowie
Ważniejsze zakłady spożywcze i handlowe- Zakłady Mięsne "Kummer" w Rumi przy. ul.Dębogórskiej
- Palarnia Kawy "Darboven Poland" na Janowie
- Zakład przetwórstwa rybnego "Proryb" na Białej Rzece
- Centra Handlowe "Port Rumia" na Lotnisku i Galeria Rumia na Zagórzu
- Restauraje sieciowe McDonald's i KFC w Centrum
KomunikacjaKomunikacja miejska obsługiwana przez MZK Wejherowo (jedna linia) i
ZKM Gdynia
(3 linie pośpieszne, 7 zwykłych i jedna nocna), zapewnia połączenia wewnątrz miasta i do miejscowości ościennych. Transport wewnątrz aglomeracji zapewnia
SKM w Trójmieście
z kursami co 7 minut w godzinach szczytu. W mieście znajduje się
stacja kolejowa
Rumia
oraz przystanek SKM
Rumia Janowo
. Komunikacja drogowa to przede wszystkim
droga krajowa nr 6
(ciąg ulic Morska-Sobieskiego-Grunwaldzka-Gdańska). W odległości 30 km znajduje się
Port lotniczy Gdańsk-Rębiechowo
z połączeniami do większości państw europejskich; planowany jest również
Port lotniczy Gdynia-Kosakowo
, zlokalizowany na dawnym lotnisku wojskowym w sąsiedniej gminie. Połączenia promowe ze
Skandynawią
są realizowane codziennie z położonego 5 km od miasta Gdyńskiego
Terminalu Promowego
. Media OświataSzkoły podstawowe: - Szkoła Podstawowa nr 1 im.Józefa Wybickiego
- Szkoła Podstawowa nr 6 im. Aleksandra Majkowskiego
- Szkoła Podstawowa nr 9 im. Kapitana żeglugi wielkiej Karola Olgierda Borchardta
- Szkoła Podstawowa nr 10
- Podstawowa Ekologiczna Szkoła Społeczna
- Publiczna Szkoła Podstawowa Sióstr Salezjanek im. Świętej Rodziny w Rumi
Gimnazja: - Gimnazjum nr 1 im. ks. Stanisława Ormińskiego w Rumi
- Gimnazjum nr 2 im. Janusza Korczaka
- Gimnazjum nr 4 im. Karola Wojtyły
- Salezjańskie Gimnazjum w Rumi
- Ekologiczne Gimnazjum Społeczne
Szkoły średnie: - II Liceum Ogólnokształcące im. Józefa Teodora Konrada Korzeniowskiego
- Salezjańskie Liceum Ogólnokształcące
- Zespół Szkół Ponadgimnazjalnych Nr 1
- I Liceum Ogólnokształcące im. Książąt Pomorskich
- Liceum Ogólnokształcące dla Dorosłych
- Zespół Szkół Ponadgimnazjalnych Nr 2 im. Hipolita Roszczynialskiego
- Liceum Profilowane
- Zasadnicza Szkoła Zawodowa
Domy zakonne: - Dom zakonny Sióstr Zmartwychwstania Pańskiego
- Domy zakonne Księży Salezjanów i Sióstr Jedność
Sport-
EC Wybrzeże TPS Rumia
–
siatkówka
kobiet
- "Siódemka" Rumia – Bieg na Orientację
BnO
- Rugby Club Arka Rumia
- Orkan Rumia – piłka nożna mężczyzn
- OKS Janowo – piłka nożna mężczyzn
- R.F.T.R. (Rumski Freeridowy Team rowerowy) klub kolarstwa ekstremalnego
Kościoły i związki wyznaniowe Kościół rzymskokatolickiNa terenie miasta jest 5 parafii, które wchodzą w skład
dekanatu Reda
: Buddyzm AdministracjaRumia jest
gminą miejską
. W tutejszej radzie miasta zasiada 21
radnych
. Miasto jest członkiem następujących organizacji:
Związek Miast Polskich
,
Komunalny Związek Gmin "Dolina Redy i Chylonki"
,
Metropolitalny Związek Komunikacyjny Zatoki Gdańskiej
oraz Stowarzyszenie Turystyczne "Ziemia Wejherowska". Zarządzający Rumią- 1920-1933 Izydor Wysiecki, wójt
- 1933-1934 Hilary Jarzębiński, wójt
- 1934-1939 Hipolit Roszczynialski, wójt
- 1939-1943 Max Hils, komisarz urzędowy
- 1943-1945 Paul Hoering, komisarz urzędowy
- 1945 Feliks Sobecki, wójt
- 1945-1946 Wojciech Marczyński, wójt
- 1946-1947 Klemens Literski, wójt
- 1947-1950 Marian Dudzik, wójt
- 1950 Leon Kulling, przewodniczący Prezydium GRN
- 1950-1952 Władysław Lessnau, przewodniczący Prezydium GRN
- 1952-1954 Roman Paszki, przewodniczący Prezydium GRN
- 1954-1962 Jan Kłosiński, przewodniczący Prezydium MRN
- 1962-1965 Antoni Zalewski, przewodniczący Prezydium MRN
- 1965-1968 Wojciech Elke, przewodniczący Prezydium MRN
- 1968-1975 Jerzy Kijak, przewodniczący Prezydium MRN, od
1973
naczelnik
- 1975-1982 Apolinary Bitner, naczelnik
- 1982-1987 Zdzisław Kończyński, naczelnik
- 1987-1990 Seweryn Czoska, naczelnik
- 1990-1992 Tadeusz Wolski, burmistrz
- 1992-2002
Jan Klawiter
, burmistrz
- 2002 –
Elżbieta Rogala-Kończak
, burmistrz
Honorowi obywatele miasta Imię "Rumia" nosiły lub noszą- Drobnicowiec
Polskich Linii Oceanicznych
typu B-53/34 zbudowany w 1956 w Stoczni im.Komuny Paryskiej, w Gdyni.
- Jacht szkolny Marynarki Wojennej RP typu Delphia 40 zbudowany w 2008 w Gdyni.
Rumianie
Współpraca Miasta siostrzane (zaprzyjaźnione) Miasta stowarzyszone Zobacz teżPrzypisy Bibliografia- Haszczyński Jerzy, Adamowicz Piotr: W poszukiwaniu Heimatu szefowej wypędzonych, Rzeczpospolita z 9 czerwca 2000,
[1]
- Hinc, Ryszard: Port lotniczy w Rumi, Gazeta Rumska nr 6/07 (16) z 13 września 2007,
[2]
- Mikulski, Mieczysław: Port Lotniczy Gdynia-Rumia, [w:] Polski transport lotniczy 1918-1978, WKiŁ Warszawa 1980, s. 109
-
Sadłowski, Andrzej: Rumskie lotnisko
Linki zewnętrzne
Inne hasła zawierające informacje o "Rumia":
Wirki
Balerstet, Lewiński, Prokop, Sabath, Skirmuntt Biologia 1 Zakres rozszerzony, Wydawnictwo Pedagogiczne Operon, Rumia,
2002
...
Pobrzeże Kaszubskie
...
Rumia
RumiaHerbFlaga
Herb Rumi
Flaga Rumi
Województwo
pomorskie
Powiat
wejherowski
Gmina
• rodzajRumiamiejska
Prawa miejskie
1954
Burmistrz
Elżbieta Jolanta Rogala-Kończak
Powierzchnia
30,09
km²
Ludność (30.06.2009)•
liczba
•
gęstość
•
aglomeracja
45 381 (wg
GUS
) ▲1508,2 os./km²112 ...
Wejherowo
...
Powiat wejherowski
...
Władysławowo
...
Gdynia Orłowo
przez stacjęLinia
202 Gdańsk Główny - Stargard Szczeciński
Linia
250 Gdańsk Główny - Rumia
Strona stacji na www.kolej.one.pl
Gdynia Orłowo -
stacja
z peronem dla
Szybkiej ...
Województwo pomorskie
...
1945
...
Lancetnik
Balerstet, Lewiński, Prokop, Sabath, Skirmuntt Biologia 1. Zakres rozszerzony, Wydawnictwo Pedagogiczne Operon, Rumia, 2002, Podtyp:Bezczaszkowce – Acrania w: Dobrowolski, Klimaszewski, Szelęgiewicz Zoologia, Państwowe Zakłady ...
Inne lekcje zawierające informacje o "Rumia":
Budowa komórki eukariotycznej - część I (plansza 17)
Botanika – morfologia. PWN, Warszawa
Lewiński W., Walkiewicz J., 2000. Biologia 1. Operon, Rumia
Biologia, 1994, Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne, Warszawa
Alberts B.,1999. Podstawy biologii komórki. ...
236. Charakterystyka regionów geograficznych. Pobrzeże Kaszubskie (plansza 10)
...
Komórka (plansza 25)
2006. Biologia 1. Operon, Gdynia
Lewiński W., Walkiewicz J., 2000. Biologia 1. Operon, Rumia
Wiśniewski H, 1998. Biologia. Agmen, Warszawa
Villee i inni, 1996. Biologia. Multico, Warszawa
...
|