Bogdan Michał Borusewicz (ur.
11 stycznia
1949
w
Lidzbarku Warmińskim
) –
polski
polityk, działacz opozycji demokratycznej w latach
PRL
, poseł na
Sejm
I
,
II
,
III kadencji
, od 2005
marszałek Senatu
VI
i
VII kadencji
,
Honorowy Obywatel Miasta Gdańska
.
Życiorys
Wykształcenie
Absolwent
Państwowego Liceum Sztuk Plastycznych
w
Gdyni
-
Orłowie
. Z wykształcenia historyk, w 1975 ukończył studia na Wydziale Nauk Humanistycznych
Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego
. Promotorem jego pracy magisterskiej był profesor
Ryszard Bender
, który w 2007, na pierwszym posiedzeniu Senatu VII kadencji, jako marszałek senior przekazał Bogdanowi Borusewiczowi prowadzenie obrad po jego wybraniu na stanowisko marszałka Senatu[1].
Działalność opozycyjna w PRL
W 1968, jeszcze jako licealista, został skazany na karę trzech lat
pozbawienia wolności
za rozklejanie ulotek własnej produkcji dotyczących
wydarzeń marcowych
. W izolacji pozostawał przez okres półtora roku[2]. W 1976 brał udział w akcji pomocy robotnikom
Radomia
. Został członkiem
Komitetu Obrony Robotników
. W latach 1977–1978 współorganizował
Wolne Związki Zawodowe Wybrzeża
, był również w zespole pisma
"Robotnik"
.
W 1980 brał udział w przygotowywaniu strony organizacyjnej strajku
sierpniowego
w
Stoczni Gdańskiej
i opracowywaniu
postulatów strajkowych
. Brał udział w zakładaniu
NSZZ "Solidarność"
. Po wprowadzeniu 13 grudnia 1981
stanu wojennego
ukrywał się i organizował struktury podziemne NSZZ "S". Był m.in. przewodniczącym zarządu Regionu Gdańskiego oraz wiceprzewodniczącym Komisji Krajowej. W 1986 został aresztowany i uwięziony, a w 1988 zwolniony z więzienia na mocy amnestii. Wspierał strajk majowy i sierpniowy w Stoczni Gdańskiej w tym samym roku.
Działalność w III RP do 2005
W lutym 1991 na III Zjeździe
"Solidarności"
był jednym z kandydatów (obok
Mariana Krzaklewskiego
i
Lecha Kaczyńskiego
) na stanowisko przewodniczącego Związku (po rezygnacji
Lecha Wałęsy
, który w grudniu 1990 został wybrany na
prezydenta
).
Od 1991 do 2001 sprawował mandat posła
I
,
II
i
III kadencji
Sejmu
. W I kadencji pełnił funkcję przewodniczącego Klubu Parlamentarnego
NSZZ "Solidarność"
oraz przewodniczącego Komisji Nadzwyczajnej do zbadania skutków stanu wojennego. Opowiadał się za współpracą z
Unią Demokratyczną
, m.in. przy tworzeniu
rządu Hanny Suchockiej
. Sprzeciwiał się, wbrew stanowisku NSZZ "S", uchwaleniu
wotum nieufności
dla tego gabinetu w maju 1993. Po rozwiązaniu parlamentu przez prezydenta odszedł ze związku, a w
wyborach parlamentarnych
w tym samym roku wystartował z listy Unii Demokratycznej. W II kadencji Sejmu był m.in. przewodniczącym Komisji ds. Służb Specjalnych. W 1994 został członkiem
Unii Wolności
.
Z listy UW był posłem III kadencji. W
rządzie Jerzego Buzka
pełnił funkcję
sekretarza stanu
w
Ministerstwie Spraw Wewnętrznych i Administracji
. Podał się do dymisji w 2000 po wyjściu Unii Wolności z koalicji rządowej. W
wyborach parlamentarnych w 2001
nie zdobył mandatu.
Od października 2001 do września 2005 był członkiem zarządu
województwa pomorskiego
. W 2002 bez powodzenia startował w wyborach samorządowych na urząd
prezydenta
Gdańska (zdobył 16,32% głosów). Uzyskał wówczas mandat radnego miasta, z którego wkrótce zrezygnował.
W 2005 nie przystąpił do tworzonej przez działaczy
Unii Wolności
Partii Demokratycznej – demokraci.pl
, nie zgadzając się na udział w nowym ugrupowaniu osób związanych z
SLD
. Udzielił również poparcia
Lechowi Kaczyńskiemu
jako kandydatowi na prezydenta.
Marszałek Senatu
Jako kandydat niezależny (reprezentujący Komitet Wyborczy Wyborców Bogdana Borusewicza)[3], będąc popieranym przez
PiS
oraz
PO
, uzyskał mandat senatora w
wyborach parlamentarnych w 2005
, startując w
okręgu gdańskim
. 20 października tego samego roku głosami senatorów Prawa i Sprawiedliwości oraz Platformy Obywatelskiej został wybrany na marszałka Senatu VI kadencji. Zakończył urzędowanie z dniem 4 listopada 2007.
W
wyborach parlamentarnych w 2007
zdecydował się wystartować do Senatu jako kandydat
Platformy Obywatelskiej
. Po raz drugi uzyskał mandat senatora z okręgu gdańskiego (z wynikiem 267 066 głosów). Nie przystąpił do
klubu parlamentarnego
PO, pozostając senatorem niezrzeszonym. 5 listopada 2007, podczas pierwszego posiedzenia izby wyższej parlamentu, został ponownie wybrany na urząd
marszałka Senatu
(z rekomendacji PO).
20 maja 2010 został powołany przez tymczasowo wykonującego obowiązki Prezydenta RP
Bronisława Komorowskiego
w skład
Rady Bezpieczeństwa Narodowego
[4].
8 lipca 2010 w wyniku rezygnacji
Bronisława Komorowskiego
z funkcji
Marszałka Sejmu
Bogdan Borusewicz jako Marszałek Senatu przejął tymczasowo
obowiązki Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej
. Funkcję tę pełnił przez niecałe 10 godzin, tj. do czasu wyboru tego samego dnia
Grzegorza Schetyny
na nowego Marszałka Sejmu.
Życie prywatne
Syn Konstantego i Rozalii Borusewiczów. Był mężem zmarłej w 2002 byłej działaczki
Wolnych Związków Zawodowych Wybrzeża
i
"Solidarności"
oraz
senator II kadencji
,
Aliny Pienkowskiej
. Ma dwoje dzieci.
Przypisy
Źródła
Linki zewnętrzne