Erytrea (Ertra, Państwo Erytrea – Hagere Ertra) – państwo w
Afryce Wschodniej
, nad
Morzem Czerwonym
. Graniczy z
Etiopią
,
Dżibuti
i
Sudanem
.
Ustrój polityczny
Głową państwa i szefem rządu jest od
1993
Isajas Afewerki
. Cały ustrój opiera się na konstytucji z 1997, której przepisy nie zostały jednak nigdy wprowadzone w życie. Głową państwa i szefem rządu jest prezydent, wybierany na 5-letnią kadencję przez Komitet Centralny Ludowego Frontu na Rzecz Demokracji i Sprawiedliwości. Komitet Centralny wybiera też jednoizbowe Zgromadzenie Narodowe liczące 150 członków, którego przewodniczącym jest prezydent. Jedyną legalną partią polityczną w Erytrei jest Ludowy Front na Rzecz Demokracji i Sprawiedliwości, założony w 1970 roku.
Erytrea została sklasyfikowana na ostatnim, 169. miejscu w rankingu organizacji obrony wolności prasy "
Reporterzy bez Granic
", dotyczącego wolności mediów[1].
W roku 2009 ponownie sklasyfikowano Erytreę na ostatnim miejscu, tym razem na 175. [2]
Podział administracyjny
Erytrea jest podzielona na 6 regionów administracyjnych.
Geografia
W Erytrei wyróżnia się trzy strefy geograficzne. Część wschodnią stanowią
pustynie
i
półpustynie
, klimat jest gorący i suchy (oprócz wybrzeża), a ludność zajmuje się pasterstwem i rybołówstwem. Należący do tej strefy region
Denakil
to jedno z najgorętszych miejsc na Ziemi, leży on częściowo w
depresji
. Część centralna to żyzne wyżyny, gdzie rozwinięte jest rolnictwo, średnia roczna temperatura wynosi 18 °C, pora deszczowa trwa od czerwca do września. Część zachodnia to suche i gorące niziny.
Linia brzegowa Erytrei ma ok. 1000 km. Do Erytrei należy ok. 350 wysp na
Morzu Czerwonym
, m.in. archipelag
Dahlak
.
Największe miasta Erytrei to
Asmara
,
Keren
,
Agordat
,
Nakfa
oraz porty
Massaua
i
Assab
.
Historia
Do
VII wieku
Erytrea była częścią Królestwa Etiopii. W wiekach średnich nasiliły się w tym regionie wpływy
arabskie
- nie tylko kulturowe, ale i polityczne. W
XVI wieku
Erytrea została podbita przez
Turków
. Na mocy traktatu z Ucialli w 1890 r. stała się kolonią włoską, jednak traktat ten utracił moc po przegranej
bitwie pod Aduą
, gdzie 1 marca 1896 żołnierze cesarza Etiopii Sahle Marjam, panującego jako
Menelik II
(1889-1913), rozbili włoski korpus inwazyjny, kładąc tym samym kres planowi uczynienia z wysuniętego w kierunku Arabii cypla Afryki kolonii włoskiej.
W 1936 r. kraj stał się kolonią włoską w ramach
Włoskiej Afryki Wschodniej
. W latach 1941-1952 Erytreą zarządzali Brytyjczycy. W 1952 r. na mocy rezolucji
ONZ
kraj wszedł w skład Etiopii jako prowincja autonomiczna i pozostał nią do roku 1962. W latach 60. XX w. w Erytrei zaczęły się rodzić poglądy i ruchy niepodległościowe. Nasiliły się one po zmianie statusu na prowincję Etiopii. Ruchy te były wspierane przez kraje arabskie. W latach 70. toczyła się tam partyzancka wojna domowa. Partyzanci opanowali dużą część Erytrei, ale Etiopia z pomocą
ZSRR
i
Kuby
odzyskała całą prowincję. W latach 80. ruchy niepodległościowe wybuchły na nowo. W 1981 r. wojska etiopskie opuściły północną część prowincji. W 1993 r. przeprowadzono
referendum
, w wyniku którego Erytrejski Ludowy Front Wyzwolenia ogłosił niepodległość Erytrei (czerwiec 1993). W tym samym miesiącu przeprowadzono wybory prezydenckie, które wygrał Isajas Afewerki. W 1997 r. uchwalono nową konstytucję.
W
1998
w wyniku sporów o wytyczenie granicy między dwoma państwami wybuchła
wojna erytrejsko-etiopska
. Zakończyła się porozumieniem zawartym w
Algierze
12 grudnia
2000
. Od tego czasu strefa graniczna jest patrolowana przez siły pokojowe
ONZ
. Pod koniec roku
2005
Erytrea zmusiła ONZ do ewakuowania ze swojego terytorium żołnierzy z Europy i Ameryki (zgodziła się na pozostanie żołnierzy z krajów Azji i Afryki). Ten bezprecedensowy krok jest związany z narastającym napięciem między Erytreą i Etiopią, które może doprowadzić do wznowienia wojny (
[4]
).
Podczas
wojny w Somalii
Erytrea wsparła kilkutysięcznym oddziałem
Unię Trybunałów Islamskich
.
Gospodarka
Gospodarka Erytrei, podobnie jak szeregu innych krajów afrykańskich, bazuje na rolnictwie na potrzeby własne. 80% ludności żyje z uprawy roli i hodowli. Wojna z Etiopią w latach 1998 - 2000 spowodowała dotkliwe straty gospodarcze niszcząc 55 tys. domów. Aczkolwiek nawet podczas wojny budowano nowe drogi, mosty i poprawiano porty. Gospodarka jest kontrolowana przez rząd. Przyszłość gospodarki zależy od likwidacji
analfabetyzmu
, zmniejszenia
bezrobocia
i otwarciu gospodarki dla emigrantów, którzy mogą dostarczyć pieniędzy i wiedzy.
Dochód na głowę ludności 900
USD
(2004). 50% ludności żyje w ubóstwie. Partnerzy w handlu zagranicznym:
Malezja
- 66%,
Kanada
- 13%,
Włochy
11%,
Francja
- 4%
Demografia
Rozmieszczenie grup etnicznych Erytrei
Społeczeństwo Erytrei jest zróżnicowane. Nie przeprowadzono jeszcze niezależnego spisu powszechnego, ale około 80% populacji stanowią
Tigrajczycy
i ludy
Tigre
. Sprawia to, że większość populacji posługuje się językami z grupy semickiej. Pozostali mieszkańcy to ludy afroazjatyckie tj. Saho, Hedareb,
Afarowie
i Bilen, posługujące się
językami kuszyckimi
. Istnieją tu także ludy nilockie reprezentowane przez Kunama i
Nara
[].
Religie (2000 r.)[3]
Przypisy
Linki zewnętrzne