Widłak goździsty
Widłak goździsty | Gatunek trujący |
| Gatunek leczniczy |
Widłak goździsty, babimór – (Lycopodium clavatum
L.
)-
roślina kosmopolityczna
z rodziny
widłakowatych
. Rośnie na całym świecie w
klimacie umiarkowanym
. W Polsce pospolity na niżu i w górach. Status gatunku w
florze Polski
:
gatunek rodzimy
. Morfologia- Pokrój
-
Zarodnikowa
roślina wieloletnia
podobna do
mchu
.
-
Łodyga
- Długie do 1m, płożące się pędy, częściowo pod ziemią, widlasto rozgałęzione, koloru zielonego z wzniesionymi do wysokości 20 cm, widlasto rozgałęzionymi gałązkami.
Pędy
i gałązki gęsto ulistnione.
-
Liście
- Całobrzegie ,skrętoległe, wąskie, lancetowate, w górnej części łodygi gęste, rzadsze w dolnej. Liście prostopadle odstające od łodygi, jasnozielone, wygięte, ku górze zakończone białymi włoskami, które na końcach pędów tworzą białe pędzelki.
-
Kłos zarodnionośny
-
Sporofile
(liście zarodnionośne) w ilości od dwóch do trzech jajowate, wydłużone, zebrane w żółtawo – biały kłos, osadzone na długich szypułkach.
Zarodniki
, koloru żółtego na sporofilach, dojrzewają od lipca do września.
-
Korzenie
- Rozgałęzione wychodzące z pędów i mocujące je do podłoża na całej długości.
Biologia- W zarodniach widłaków jednakozarodnikowych (usadowionych na liściach zarodnionaśnych tworzących zazwyczaj kłos powstają po
mejozie
identyczne zarodniki.
Przedrośla
widłaków jednakozarodnikowych są jednopienne, czyli na jednej roślinie tworzą się zarówno
rodnie
jak i
plemnie
. Po zapłodnieniu (w wodzie) z
zygoty
wyrasta nowa rozgałęziona łodyżka
sporofitu
. U współczesnych widłaków cały ten cykl może trwać nawet 25 lat (kilkanaście lat trwa rozwój samego przedrośla). Często rozmnaża się wgetatywnie.
-
Roślina trująca
: Cały pęd zawiera trujące
alkaloidy
.
Ekologia
Biotop
, wymagania: Porasta
torfowiska
,
wrzosowiska
, widne suche
bory
i
lasy mieszane
, ze szczególnym upodobaniem
lasów iglastych
. Lubi ubogie gleby krzemowe, silnie zakwaszone i umiarkowanie suche. W górach występuje po
piętro kosodrzewiny
.
Chamefit
. Gatunek charakterystyczny dla zbiorowisk wrzosowisk i ubogich muraw bliźniczkowych klasy (Cl.) Nardo-Callunetea[1]. Często tworzy duże łany będące wielkim
klonem
pochodzącym od jednego macierzystego osobnika. Odgrywa ważną rolę w poszyciu lasu, gromadząc wodę, oraz tworzy specyficzne zbiorowiska roślinne – torfowiska. Zastosowanie
Roślina lecznicza
do celów leczniczych wykorzystywany jest wysuszony pyłek zarodnikowy - Działanie: moczopędne i dezynfekujące drogi moczowe. Zalecany przy schorzeniach dróg moczowych, piasku w moczu, schorzeniach wątroby.
- Używany zewnętrznie jako zasypka na rany, wypryski oraz przy łuszczycy.
Zagrożenie i ochronaW Polsce jest objęty całkowitą
ochroną gatunkową
. Dozwolone jest (po uzyskaniu zgody konserwatora przyrody) zbieranie kłosów zarodnionośnych. Bywa na dużą skalę niszczony wskutek zrywania pędów do celów ozdobnych oraz leczniczych[2]. Ciekawostki- Według wierzeń ludowych pędy widłaka zawieszone pod powałą w dzień
Bożego Ciała
przeciwstawiały się siłom nieczystym oraz chroniły przed marami nocnymi.
- Pyłek zarodników używany jest w
odlewnictwie
do wysypywania form precyzyjnych
odlewów
.
- Indianie
Potawatomi
używali owocujących zarodników widłaka goździstego w zaburzeniach
menstruacyjnych
, jako leku tamującego krew i jako leczniczego środka ściągającego.
Przypisy- ↑ Władysław Matuszkiewicz: Przewodnik do oznaczania zbiorowisk roślinnych Polski. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 2006. .
- ↑ Halina Piękoś-Mirkowa, Zbigniew Mirek: Rośliny chronione. Warszawa: Multico Oficyna Wyd., 2006. .
Bibliografia- Jindřich Krejča, Jan Macků: Atlas roślin leczniczych. Warszawa: Zakł. Nar. im. Ossolińskich, 1989. .
- Zbigniew Podbielkowski: Słownik roślin użytkowych. Warszawa: PWRiL, 1989. .
- Władysław Szafer, Stanisław Kulczyński: Rośliny polskie. Warszawa: PWN, 1988.
Inne hasła zawierające informacje o "Widłak goździsty":
Murawa bliźniczkowa
pilosella ssp.),
kosmatka polna
(Luzula campestris var.), kosmatka licznokwiatowa (Luzula multiflora var.),
Widłak goździsty
(Lycopodium clavatum),
pięciornik kurze ziele
(Potentilla erecta) (regionalnie),
przetacznik leśny
...
Bór świeży
widłoząb falistolistny
Chimaphila umbellata –
pomocnik baldaszkowy
Sieglingia decumbens –
izgrzyca przyziemna
Lycopodium clavatum –
Widłak goździsty
Luzula pilosa –
kosmatka owłosiona
Deschampsia flexuosa –
śmiałek pogięty
(w krainach ...
Mazurski Park Krajobrazowy
...
Polska Czerwona Księga Roślin
...
Beskid Żywiecki
...
Widłak jałowcowaty
...
Widłak goździsty
Widłak goździsty
Systematyka
wg
Reveala
Domena
eukarionty
Królestwo
rośliny
Podkrólestwo
naczyniowe
Gromada
widłaki
Klasa
widłaki jednakozarodnikowe
Rząd
widłakowce
Rodzina
widłakowate
Rodzaj
widłak
Nazwa systematycznaLycopodium clavatum
L.
Gatunek trującyGatunek leczniczyWidłak goździsty, ...
Widłak
Mirb.), podrodzina Lycopodioideae Eaton, plemię Lycopodieae Duby, rodzaj widłak Lycopodium L.).Gatunki
flory Polski
Widłak goździsty
(Lycopodium clavatum L.)
widłak jałowcowaty
(Lycopodium annotinum L.)Przypisy↑ 1,0 1,1 Zbigniew ...
Góry Stołowe
rosiczka okrągłolistna
,
storczyk męski
,
storczyk bzowy
,
kukułka Fuchsa
,
kukułka szerokolistna
,
widłak wroniec
,
Widłak goździsty
,
wawrzynek wilczełyko
,
zimowit jesienny
,
sosna drzewokosa
. FaunaGóry Stołowe należą do ...
Sygilaria
...
Inne lekcje zawierające informacje o "Widłak goździsty":
001. Paprotniki (plansza 16)
...
001. Paprotniki (plansza 15)
...
001. Paprotniki (plansza 5)
...
|