Philip Kindred Dick
Philip Kindred DickPhilip Kindred Dick, Philip K. Dick (ur.
16 grudnia
1928
w
Chicago
, zm.
2 marca
1982
w
Santa Ana
w
Kalifornii
) – kultowy, amerykański pisarz
science fiction
, który miał znaczący wpływ na rozwój tego gatunku literackiego. Zaliczany jest również do nurtu postmodernistycznego. Przez
Lecha Jęczmyka
nazwany "Dostojewskim SF". ŻyciePomimo licznych znajomości w środowisku pisarzy science fiction (m.in. przyjaźni z
Robertem Heinleinem
) za życia nie był szerzej znany miłośnikom tego gatunku. Dopiero w latach 90.
XX wieku
jego twórczość – połączenie klasycznej prozy z
fantastyką
, rozważaniami
teologicznymi
w specyficznym
psychodeliczno
-
solipsystycznym
klimacie – zyskała uznanie czytelników i krytyków. Na początku drogi twórczej Dick w kręgach fantastycznych uznawany był za pisarza zbyt ambitnego, trudnego, natomiast z kręgów głównego nurtu (mainstreamu) odrzucany był natychmiast z uwagi na pisanie pod szyldem SF. Jego popularność jako pisarza odmieniły dwie książki. Pierwsza to "Człowiek z Wysokiego Zamku" (The Man in the High Castle) napisana w
1961
r. Za powieść tę pisarz został uhonorowany jedną z dwóch najważniejszych nagród w dziedzinie literatury fantastycznej –
nagrodą Hugo
. Druga to "Czy androidy marzą o elektrycznych owcach?" (Do Androids Dream of Electric Sheep?) wydana w
1968
r., na podstawie której na początku lat osiemdziesiątych nakręcony został film Blade Runner (
Łowca androidów
). Od początku twórczość Philipa K. Dicka cechowała problematyka natury rzeczywistości i człowieka. W swoich książkach Dick rozważał kwestie
filozoficzne
: co to znaczy być człowiekiem? (Do Androids Dream of Electric Sheep?, The Man in the High Castle, Confessions of a Crap Artist), czy to, co widzimy, to co, nas otacza, istnieje naprawdę, czy też jest to tylko złudzenie? (
Trzy Stygmaty Palmera Eldritcha
,
Ubik
); jaka jest natura wszechświata i jaki jest stosunek Boga do stworzenia? (
Valis
, Boża Inwazja). Rozważania Dicka na temat natury Boga i jego relacji do człowieka inspirowane były głownie teologią chrześcijańską (zwłaszcza
katolicką
) i judaizmem. W życiu prywatnym Dick żenił się pięć razy i miał troje dzieci. Nadużywał
alkoholu
i
narkotyków
, zaś swoje uzależnienie tłumaczył tym, iż od dziecka musiał brać dużo leków i stąd wzięło się jego przyzwyczajenie do pigułek. Wiele wskazuje na to, że właśnie pod wpływem środków psychoaktywnych powstała znaczna część twórczości Dicka. Niektórzy łączą jego uzależnienie z dużym tempem pisania: w ciągu dwóch lat, w czasie największego uzależnienia, napisał 11 powieści i około 60 opowiadań (w tym
Trzy stygmaty Palmera Eldritcha
). Okres uzależnienia stał się także prawdopodobnie inspiracją do napisania książki Przez ciemne zwierciadło (A Scanner Darkly), wydanej w
1977
r., pokazującej wizję świata degradowanego zarówno przez narkotyki, jak i organizacje starające się zapobiegać zjawisku narkomanii. Podejrzewa się, że cierpiał on na
schizofrenię paranoidalną
(choć biografia Dicka pt. "Boże inwazje" autorstwa Lawrence'a Sutina podaje iż był on po prostu "dziwakiem" i w żadnym wypadku nie był chory psychicznie, jednak miał taką opinię), dodatkowo wzmacnianą przez używanie środków psychoaktywnych lub po prostu przez nie indukowaną. Sam pisarz spekulował na ten temat. Prowokowały do tego zachowania takie jak zamykanie się w domu ze strachu, napadanie na żonę, a w szczególności osobliwe sny, wizje, które inspirowały go równocześnie do pracy twórczej m.in. przy trylogii
Valis
. W pewnym czasie wierzył, że
Stanisław Lem
był prowokacją komunistów, za którą kryła się grupa pisarzy działających na zlecenie partii komunistycznej, by przejąć kontrolę nad opinią publiczną. Dowodem tego miała być mnogość stylów pisarskich Lema i szeroka tematyka jego dzieł, a także nietypowe, niesłowiańskie nazwisko mogące być skrótem jakiejś tajnej komórki. P.K. Dick pisał nawet w tej kwestii do
FBI
[1]. Dick zmarł w roku
1982
po trzech kolejnych atakach serca w szpitalu w Santa Ana w Kalifornii. Zostawił po sobie bogaty dorobek literacki i olbrzymią rzeszę wielbicieli, w niektórych kręgach jest pisarzem kultowym. Niedoceniany przez większość życia, dopiero tuż przed śmiercią osiągnął stan finansowej stabilności, jednak szeroką popularność jego utwory zdobyły dopiero po śmierci autora. Twórczość Nowele i opowiadania- Chwyt reklamowy (Sales Pitch)
- Cudowna broń
- Człowiekiem jest... (Human Is,
1955
)
- Czysta gra (Fair Game) napis. 1953 wyd. 1959
- Dr Futurity (napis.
1953
, wyd.
1954
jako nowela Time Pawn, popr. i wyd. w
1959
)
-
Druga odmiana
(Second Variety,
1953
)
- Elektryczna mrówka (The Electric Ant,
1969
)
- Epoka Beztroskiej Pat (Czas Żwawej Pat, The Days of Perky Pat,
1953
)
- Gdyby nie było Benny'ego Cemoliego (If There Were No Benny Cemoli,
1963
)
- Gra nielosowa (A Game of Unchance)
-
Humpty Dumpty w Oakland
(Humpty Dumpty in Oakland), napis.
1960
, wyd.
1986
- Inaczej, niżby się zdawało (Not By Its Cover)
- Foster, już nie żyjesz (Foster, You're Dead,
1954
)
- Gdzie kryje się wub lub Reszta jest łabem (Beyond Lies the Wub,
1952
)
- Kolonia (Colony, napis.
1952
, wyd.
1953
)
- Król Elfów (
1953
)
- Krótki, szczęśliwy żywot brązowego Oxforda
- Mała Czarna Skrzynka (The Little Black Box,
1964
)
- Małe co nieco dla nas, temponautów (A Little Somethink for Us Tempunauts,
1974
)
- Majstersztyk (Precious Artifact, napis.
1963
, wyd.
1964
)
- Mecz rewanżowy (Return Match)
- Miniaturowe miasto (Miasteczko, Small Town)
- Model numer 2
- Na obraz i podobieństwo Yanceya (The Mold of Yancy,
1955
)
- Niania
- Nie zrekonstruowane M (The Unreconstructed M,
1956
)
- Och, być Bloblem! (Oh, to Be a Blobel!,
1964
)
- Ofiara
- Ostatni Pan i Władca, ([ ])
- Ojcowskie alter ego (Kopia ojca, The Father-thing,
1954
)
- Oszust (Kłamca, Mistyfikator, Impostor – test na człowieczeństwo, Impostor,
1953
)
- Pani od ciasteczek (napis.
1952
, wyd.
1953
)
- Pełzacze
-
Przedludzie
(The Pre-Persons,
1974
)
- Przez ciemne zwierciadło
-
Przypomnimy to panu hurtowo
(We Can Remember It for You Wholesale,
1966
)
-
Raport mniejszości
(The Minority Report,
1956
)
-
Roog
(
1953
)
- Sonda przyszłości (Meddler)
- Stowarzyszenie
- Śniadanie o zmierzchu (Śniadanie o brzasku, Breakfast at Twilight,
1954
)
- Świat Jona (Świat Jonesa, Jon's World)
- W lepszym świecie
- Wezwanie do naprawy (Service Call,
1955
)
- Wiara naszych ojców (Faith of Our Fathers,
1967
)
- Wisielec
- Wojna z Fnoolami (The War with the Fnools)
- Za drzwiami
-
Zapłata
(Paycheck,
1953
)
- Zastępca
- Zautomatyzowana fabryka (Autofac, napis.
1954
, wyd.
1955
)
- Zbędny (Expendable,
1953
)
- Złoty człowiek (Złotoskóry, The Golden Man)
Powieści- A teraz zaczekaj na zeszły rok (Now Wait for Last Year, napis.
1963
, popr.
1965
, wyd.
1966
)
-
Blade Runner. Czy androidy marzą o elektrycznych owcach?
(Do Androids Dream of Electric Sheep?, napis.
1966
, wyd.
1968
)
-
Boża inwazja
(The Divine Invasion, napis.
1980
, wyd.
1981
)
- Cudowna broń (The Zap Gun, napis.
1964
, wyd.
1967
)
- Człowiek o jednakowych zębach (The Man Whose Teeth Were Exactly Alike, napis.
1960
, wyd.
1984
)
-
Człowiek z Wysokiego Zamku
(The Man in the High Castle, napis.
1961
, wyd.
1962
,
nagroda Hugo
1963
)
- Czas poza czasem (Time Out of Joint,
1959
)
- Dr Futurity (Dr. Futurity,
1959
)
-
Deus Irae
(wspólnie z
Rogerem Zelaznym
, Deus Irae,
1976
)
- Doktor Bluthgeld, (Dr. Bloodmoney or How We Got Along After the Bomb, napis.
1963
, wyd.
1965
)
- Galaktyczny Druciarz (Druciarz Galaktyki, Galactic Pot-Healer, napis.
1967
-
1968
, wyd.
1969
)
- Inna Ziemia (The Crack in Space,
1966
)
- Klany księżyca Alfy (Clans of the Alphane Moon),
1964
)
- Kosmiczne marionetki (The Cosmic Puppets,
1953
)
- Labirynt śmierci (A Maze of Death, napis.
1968
, wyd.
1970
)
- Mary and the Giant (napis.
1953
-
1955
, wyd.
1987
)
- Marsjański poślizg w czasie (Martian Time-Slip, napis.
1962
, wyd.
1964
)
- Możemy cię zbudować (We Can Build You, napis.
1962
, wyd.
1962
)
- Na terenie Miltona Lumky'ego (In Milton Lumky Territory,
1985
)
- Nasi przyjaciele z Frolixa 8 (Our Friends from Frolix 8, napis.
1968
-
1969
, wyd.
1970
)
- Oko na niebie (Eye in the Sky, napis.
1955
, wyd.
1957
)
- Paszcza Wieloryba (The Unteleported Man, inny tyt. "Lies, Inc.", napis.
1964
-
1965
, wyd.
1966
)
-
Płyńcie łzy moje, rzekł policjant
(Flow my Tears, the Policeman Said, napis.
1970
, popr.
1973
, wyd.
1974
)
- Prawda półostateczna (The Penultimate Truth,
1964
)
-
Przez ciemne zwierciadło
(A Scanner Darkly, napis.
1973
, popr.
1975
, wyd.
1977
)
- Radio wolne Albemuth (Radio Free Albemuth, napis.
1976
, wyd.
1985
)
- Simulakra (The Simulacra, napis.
1963
, wyd.
1964
)
- Słoneczna loteria (Solar Lottery,
1955
)
- Świat Jonesa (The World Jones Made, napis.
1954
, wyd.
1956
)
- Transmigracja Timothy'ego Archera (The Transmigration of Timothy Archer, napis.
1981
, wyd.
1982
)
-
Trzy stygmaty Palmera Eldritcha
(The Three Stigmata of Palmer Eldritch, napis.
1964
, wyd.
1965
)
- Tytańscy Gracze (The Game-Players of Titan,
1963
)
-
Ubik
(Ubik, napis.
1966
, wyd.
1969
)
-
Valis
(Valis, napis.
1978
, wyd.
1981
)
- Wbrew wskazówkom zegara (Counter-Clock World, napis.
1965
, wyd.
1967
)
- Wyznania łgarza (Confessions of a Crap Artist, napis.
1959
, wyd.
1975
)
Filmy nakręcone na postawie twórczości Philipa K. Dicka Inne dzieła inspirowane twórczością Philipa K. Dicka- W
1998
roku wydano grę komputerową, której realia oraz tytuł (Ubik) zaczerpnięto z
jednej z powieści
pisarza.
- 1989 "Boże inwazje. Życie Philipa K. Dicka" ("Divine Invasions: A Life of Philip K. Dick"); Lawrence Sutin; Biografia pisarza. Wyd. polskie: I Zysk i S-ka, Poznań 1999; II Przełożył Lech Jęczmyk, Dom Wydawniczy REBIS, Poznań 2005, .
- W 2006 roku w
Starym Teatrze w Krakowie
wystawiono przedstawienie na podstawie
Trzech stygmatów Palmera Eldritcha
w reżyserii
Jana Klaty
.
Polskie wydania powieści, opowiadań i nowel (część) Zbiory opowiadań- Zapłata. Przełożyli Agnieszka Kuc i Janusz Margański, Wydawnicto Literackie, Kraków 2004, wydanie I. (12 opowiadań)
- Opowiadania najlepsze. Przełożyli Jan Karłowski, Tomasz Olijasz, Miachał Begiert, Wstęp: John Brunner Rzeczywistość Philipa K. Dicka, Dom Wydawniczy REBIS, Poznań 1998, wydanie I. (19 opowiadań, wstęp, posłowie autora)
- Krótki, szczęśliwy żywot brązowego Oxforda. Prószyński i S-ka, 1 cz. Opowiadań Zebranych w Serii Nowej Fantastyki, 2000. (25 opowiadań)
- Przypomnimy to panu hurtowo. Prószyński i S-ka, 2 cz. Opowiadań Zebranych w Serii Nowej Fantastyki, 1998.
- Impostor. Test na człowieczeństwo. Prószyński i S-ka, 2002. (Ta sama zawartość co Przypomnimy...)
- Czysta gra. Prószyński i S-ka, 3 cz. Opowiadań Zebranych w Serii Nowej Fantastyki, 2002.
- My zdobywcy. Prószyński i S-ka, 4 cz. Opowiadań Zebranych w Serii Nowej Fantastyki, 1999, 2002.
- Oko Sybilli. Prószyński i S-ka, 5 cz. Opowiadań Zebranych w Serii Nowej Fantastyki, 2001.
- Ostatni Pan i Władca, Amber 1990.
- Raport Mniejszości, Amber 2002.
Powieści(kolejność chronologiczna, według czasu napisania) Tytuł polski | Tytuł oryginalny | Tłumacz | Wydawnictwo | Seria wydawnicza | Rok wydania | ISBN |
---|
* Głosy z ulicy | Voices from the street | Jarosław Rybski |
Rebis
| Salamandra | 2008 | | * Dr Futurity | Dr Futurity | Maciej Pintara |
Amber
| Mistrzowie SF i Fantasy | 1997 | | |
Prószyński i S-ka
| Fantastyka | Warszawa 2001 | | * Kosmiczne marionetki | The Cosmic Puppets | Jadwiga Andruszkiewicz-Fiejtek |
Arax
| - | 1990 | | |
Zysk i S-ka
| - | 1998 | | * Słoneczna loteria | Solar Lottery | Jan Zieliński |
Czytelnik
|
"Z kosmonautą"
| 1981 | | | Rebis | - | Poznań 1998 (Wydanie II 2007) | | * Świat Jonesa | The World Jones Made | Norbert Radomski | Rebis | - | Poznań 2000 | | * Oko na niebie | Eye in the Sky | Katarzyna Mioduszewicz | Mizar, Amber | Mistrzowie SF | 1994 | | | Amber | Mistrzowie SF i Fantasy | Warszawa 1999 | | * Czas poza czasem | Time out of Joint |
Robert Reszke
| Amber | Mistrzowie SF | Warszawa 1994 | | | Rebis | - | Poznań 2000 | | * Na terenie Miltona Lumky'ego | In Milton Lumky Territory | Radosław Kot | Rebis | - | Poznań 2001 | | * Wyznania łgarza | Confessions of a Crap Artist | Tomasz Jabłoński | Rebis | Salamandra | 1998 (Wydanie II 2000) | | * Człowiek o jednakowych zębach | The Man Whose Teeth Were All Exactly Alike | Tomasz Hornowski | Rebis | - | Poznań 2000 | | *
Człowiek z Wysokiego Zamku
| The Man in the High Castle |
Lech Jęczmyk
| Czytelnik |
"Z kosmonautą"
| 1981 | | | Editions Spotkania | - | 1991 | | | Zysk i S-ka | - | 1996 | | | Zysk i S-ka | - | 1999 | | | Rebis | - | Poznań 2006 | | * Możemy Cię zbudować | We Can Build You | Tomasz Hornowski | Rebis | - | Poznań 2001 | | * Marsjański Poślizg w Czasie | Martian Time-Slip | Małgorzata Fiałkowska | Amber | Mistrzowie SF i Fantasy | Warszawa 1994 | | | Amber | Mistrzowie SF i Fantasy | Warszawa 1999 | | * Doktor Bluthgeld | | Tomasz Jabłoński | Rebis | Salamandra | Poznań 1997 (Wydanie II 1999) | | * Tytańscy gracze | The Game-Players of Titan | Teresa Tyszowiecka-Tarkowska | Zysk i S-ka | - | Poznań 2000 | | * Simulakra | The Simulacra | Jarosław Jóźwiak | Alfa | Biblioteka Fantastyki | Warszawa 1998 | | | Prószyński i S-ka | Fantastyka | Warszawa 2002 | | * Inna Ziemia | The Crack in Space | Marta Koźbiał | Amber | Mistrzowie SF i Fantasy | Warszawa 1999 | | * A teraz zaczekaj na zeszły rok | Now Wait for Last Year | Grażyna Grygiel, Piotr Staniewski | Wydawnictwo Alkazar | - | 1993 | | * Teraz czekaj na zeszły rok | Jacek Spólny | Rebis | - | Poznań 2001 | | * Klany Księzyca Alfy | Clans of the Alphane Moon | Agata Dudkiewicz | Phantom Press | Fantasy & SF | Gdańsk 1992 | | | Zysk i s-ka | | Poznań 2000 | | *
Trzy stygmaty Palmera Eldritcha
| The Three Stigmata of Palmer Eldritch |
Zbigniew A. Królicki
| Amber | - | Poznań 1990 | | | Rebis | - | 1999 | | | Rebis | - | 2004 | | * Cudowna broń | The Zap Gun | Małgorzata Fiałkowska,
Cezary Frąc
| Amber | Mistrzowie SF | Warszawa 1995 | | * Prawda półostateczna | The Penultimate Truth | Jarosław Jóźwiak | Alfa | Biblioteka Fantastyki | 1998 | | | Prószyński i S-ka | Fantastyka | Warszawa 2004 | | *
Deus Irae
| Deus Irae | Paweł Kruk | Zysk i S-ka | - | 1996 | | | Rebis | - | 2005 | | * Paszcza Wieloryba | The Unteleported Man | Mirosław Kościuk | Zysk i S-ka | - | Warszawa 1999 | | * Wbrew wskazówkom zegara | Counter Clock World |
Maciej Szymański
| Rebis | - | Poznań 2002 | | * Blade Runner (
Czy androidy marzą o elektrycznych owcach?
) | Do Androids Dream of Electric Sheep? | Sławomir Kędzierski | Prószyński i S-ka | Nowa Fantastyka | Warszawa 1995 | | | Prószyński i S-ka | - | Warszawa 1999 | | | Prószyński i S-ka | Fantastyka | Warszawa 2003 | | | Prószyński i S-ka | Fantastyka | Warszawa 2005 | | *
Ubik
| Ubik |
Michał Ronikier
|
Wydawnictwo Literackie
|
Stanisław Lem poleca
| 1975 | ???? | | Amber | Science Fiction | 1990 | | | Rebis | Salamandra | 1997 (Wydanie II 1999, Wydanie III 2000-2003) | | * Galaktyczny Druciarz | Galactic Pot-Healer |
Cezary Ostrowski
| Rebis | - | Poznań 1996 | | * Druciarz Galaktyki | Jacek Spólny | Rebis | - | Poznań 2002 | | * Labirynt Śmierci | A Maze of Death |
Arkadiusz Nakoniecznik
| Alfa | Fantastyka | Warszawa 1992 | | | Rebis | - | Poznań 1997 (Wydanie II 2000) | | * Nasi przyjaciele z Frolixa 8 | Our Friends from Frolix 8 | Wiesław Lipowski | Alfa | Biblioteka Fantastyki | Warszawa 1993 | | * Płyńcie łzy moje rzekł policjant | Flow My Tears, The Policeman Said | Zbigniew A. Królicki | Zysk i S-ka | Kameleon | Poznań 1996 | | | Rebis | - | Poznań 2007 | | *
Przez ciemne zwierciadło
| A Scanner Darkly | Tomasz Jabłoński | Rebis | - | Poznań 1997 (1999, 2004) | | * Radio Wolne Albemuth | Radio Free Albemuth |
Tomasz Bieroń
| Zysk i S-ka | - | Poznań 2002 | | *
VALIS
| VALIS | Lech Jęczmyk | Rebis | Salamandra | 1994 | | | Zysk i S-ka | Kameleon | Poznań 1997 | | | Rebis | Salamandra | 2005 | | *
Boża inwazja
| The Divine Invasion | Lech Jęczmyk | Zysk i S-ka | Kameleon | 1996 | | * Transmigracja Timothy'ego Archera | The Transmigration of Timothy Archer | Lech Jęczmyk | Zysk i S-ka | Kameleon | Poznań 1999 | |
Niektórzy polscy tłumacze- Michał Begiert
- Tomasz Bieroń
-
Lech Jęczmyk
- Jan Karłowski
- Sławomir Kędzierski
- Zbigniew Królicki
- Agnieszka Kuc
- Janusz Margański
- Tomasz Oljasz
- Maciej Pintara
- Robert Reszke
-
Michał Ronikier
Przypisy Linki zewnętrzne
Inne hasła zawierające informacje o "Philip Kindred Dick":
1986
...
1977
...
1983
...
1933
...
1925
...
1929
...
1937
...
Styl międzynarodowy
...
Literatura – przegląd chronologiczny
...
1966
...
Inne lekcje zawierające informacje o "Philip Kindred Dick":
001. U lekarza i w aptece (plansza 15)
...
211. Gospodarka Polski. Sytuacja polskiego przemysłu (plansza 5)
...
039. Deklinacja przymiotników. Die Deklination der Adjektive. (plansza 7)
...
|