Goździk kartuzek
Goździk kartuzekGoździk kartuzek (Dianthus carthusianorum) –
gatunek
rośliny wieloletniej
należący do rodziny
goździkowatych
. Występuje w środkowej, wschodniej i południowej Europie, oraz w Turcji[2]. W
Polsce
występuje głównie na niżu i rzadko w niższych położeniach górskich i jest dość pospolity w naturalnym środowisku[3]. W wielu krajach, także w Polsce jest uprawiany jako
roślina ozdobna
. Status gatunku we
florze Polski
:
gatunek rodzimy
lub zadomowiony[3]. Morfologia-
Łodyga
- Pojedyncza, wzniesiona, sztywna, o wysokości 15-70 cm. Jest naga i woskowana. Górą jest czterokanciasta i rzadko tylko rozgałęzia się. Z kłącza wyrasta zwykle kilka-kilkanaście łodyg. Czasami występują łodygi płone (bezkwiatowe).
-
Liście
-
Ulistnienie
naprzeciwległe. Liście równowąskie, o nasadach zrośniętych w długą pochwę (o długości trzykrotnie większej od szerokości liścia) obejmującą łodygę, końce zaostrzone. Mają szerokość 1,7-7mm.
-
Kwiaty
- Zebrane na szczycie łodygi w luźną
główkę
. Są bezszypułkowe i mają jajowatego kształtu, brunatne i łuskowate
przysadki
, które zwężają się stopniowo w cienki ząbek sięgający połowy długości kielicha. Walcowaty, wielonerwowy kielich brudnopurpurowego koloru, górą ciemniejszy. 5 płatków korony koloru różowego lub czerwonego, na końcach rozszerzonych i ząbkowanych. Z wierzchu zwykle są kosmate, czasami nagie. 5
pręcików
i jeden
słupek
z dwiema nitkowatymi szyjkami.
-
Owoc
- Wydłużona
torebka
z licznymi okrągłymi i spłaszczonymi nasionami.
-
Korzeń
- Tworzy silne i rozgałęzione
kłącze
.
Biologia i ekologia
Bylina
,
chamefit
. Roślina
światłolubna
i ciepłolubna. Najczęściej występuje na podłożu wapiennym na suchych
murawach
, w świetlistych
borach sosnowych
, suchych
łąkach
, na piaskach. Zarasta także
hałdy
.
Gatunek charakterystyczny
dla klasy (Cl.) Festuco-Brometea,
Ass.
Sileno otitis-Festucetum[4]. Kwiaty
przedprątne
, zapylane przez
motyle
, kwitną od czerwca do września[5]. ZmiennośćTworzy
mieszańce
z
goździkiem kosmatym
,
goździkiem piaskowym
goździkiem kropkowanym
i
goździkiem pysznym
[3]. Gatunek zmienny, występuje w licznych odmianach[3]: - Dianthus carthunsianorum var. humilis Griess. – odm. karłowata, zaledwie 5-6 cm wysokości, o 1-2 kwiatach. Występuje głównie na glebach
galmanowych
.
- Dianthus carthunsianorum var. polonicus (Zapał.) Kulcz. -
- Dianthus carthunsianorum var. commutatus (Zapał.) -
- Dianthus carthunsianorum var. pratensis Neilr.
- Dianthus carthunsianorum var. validus Zapał.
UprawaSzczególnie nadaje się na rabaty, oraz na kwiat cięty. Wymaga słonecznego stanowiska, najlepiej sadzić go na glebach gliniasto-piaszczystych o umiarkowanej wilgotności i lekko zasadowym odczynie[6]. Można go uprawiać z nasion wysiewanych jesienią lub wczesną wiosną, lub z sadzonek wytwarzanych latem[6]. Przypisy- ↑ Stevens P.F.:
Caryophyllales
(
ang.
). Angiosperm Phylogeny Website, 2001–. [dostęp 2009-10-07].
- ↑
Germplasm Resources Information Network (GRIN)
. [dostęp 2010-02-05].
- ↑ 3,0 3,1 3,2 3,3 Lucjan Rutkowski: Klucz do oznaczania roślin naczyniowych Polski niżowej. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 2006. .
- ↑
Władysław Matuszkiewicz
: Przewodnik do oznaczania zbiorowisk roślinnych. Warszawa. .
- ↑ Olga Seidl, Józef Rostafiński: Przewodnik do oznaczania roślin. Warszawa: PWRiL, 1973.
- ↑ 6,0 6,1 zbiorowe: Rośliny ogrodowe. Könemann, 2005. .
Bibliografia- Činčura František, Viera Feráková, Májovský Jozef, Šomšák Ladislav, Záborský Ján, Jindřich Krejča, Magdaléna Záborská (ilustracje). Pospolite rośliny środkowej Europy. PWRiL, Warszawa, 1990.
- Szafer Władysław, Kulczyński Stanisław, Pawłowski Bogumił. Rośliny polskie. PWN, Warszawa, 1953.
Inne hasła zawierające informacje o "Goździk kartuzek":
Mazurski Park Krajobrazowy
...
Polska Czerwona Księga Roślin
...
Beskid Żywiecki
...
Francuski kalendarz rewolucyjny
...
Łąka
...
Wyżyna Krakowsko-Częstochowska
...
Bieszczadzki Park Narodowy
grzybów. Około 30 to
endemiczne
gatunki wschodniokarpackie, np.
tojad wschodniokarpacki
i
tauryjski
,
Goździk kartuzek
, goździk skalny, lepnica karpacka,
pszeniec biały
. Fauna Bieszczadzkiego Parku NarodowegoSpośród ...
Otalgia
...
Goździk kartuzek
Goździk kartuzek
Systematyka
.
Domena
:
eukarionty
Królestwo
:
rośliny
Klad
:
rośliny naczyniowe
Klad
:
rośliny nasienne
Klasa
:
okrytonasienne
Rząd
:
goździkowce
Rodzina
:
goździkowate
Rodzaj
:
goździk
Gatunek
:Goździk kartuzek
Nazwa systematyczna
Dianthus carthusianorum
L.
Sp. pl. 1:409. 1753
KwiatyMorfologiaPokrójGoździk ...
Kwiat
...
Inne lekcje zawierające informacje o "Goździk kartuzek":
211. Kształtowanie się szaty roślinnej Polski (plansza 3)
...
005. Przegląd i znaczenie nasiennych (plansza 13)
Wśród krajowych reprezentantów tej grupy wyróżniają się goździki (12 gatunków), na przykład Goździk kartuzek (Dianthus cartusianorum), a także kąkol (Agrostemma githago).
...
Typy owoców (plansza 7)
...
|