Marek Aureliusz
Marek AureliuszMarek Aureliusz Antoninus, Marek Anniusz Aureliusz Werus (Marcus Aurelius Antoninus, Marcus Annius Aurelius Verus; ur.
26 kwietnia
121
w
Rzymie
, zm.
17 marca
180
w
Vindobonie
, (ob.
Wiedeń
) – cesarz rzymski, pisarz i filozof. ŻyciorysUrodzony w południowej części Rzymu. Jego ojciec, Annius Verus, zmarł, gdy Marek miał 11 lat. Otrzymał staranne, wszechstronne wykształcenie. Został adoptowany przez swego wuja
Antonina Piusa
(żona Antonina -
Faustyna Starsza
była jego ciotką)
25 lutego
138
roku. W
145
poślubił jego córkę -
Faustynę
, podczas 30 lat małżeństwa miał z nią 13 dzieci, z których tylko jeden syn i cztery córki go przeżyły: - Annia Aurelia Galeria Faustina (
147
- po
165
), babcia cesarzowej
Annii Faustiny
,
- Gemellus Lucillae (zm. ok.
150
), brat-bliźniak poniższej,
-
Annia Aurelia Galeria Lucilla
(
148
/
150
-
182
), siostra-bliźniaczka powyższego, żona współcesarza -
Lucjusza Verusa
,
- Titus Aelius Antoninus (po
150
- przed
7 marca
161
),
- Titus Aelius Aurelius (po 150 - przed 7 marca 161),
- Hadrianus (
152
- przed 7 marca 161),
- Domitia Faustina (po 150 - przed 7 marca 161),
- Fadilla (
159
- po
192
), babcia cesarzowej
Annii Faustiny
,
- Annia Cornificia Faustina Minor (
160
- między
211
-
217
),
- Titus Aurelius Fulvus Antoninus (
161
-
165
), brat-bliźniak poniższego,
-
Lucius Aurelius Commodus
(
161
-
192
), brat-bliźniak powyższego, cesarz rzymski,
- Marcus Annius Verus Caesar (
162
-
169
),
-
Vibia Aurelia Sabina
(
170
- przed
217
).
Był
cesarzem rzymskim
od
161
roku i następcą
Antonina Piusa
. Sprawował rządy wraz z niedołężnym przybranym bratem -
Lucjuszem Werusem
. Czasy rządów Marka Aureliusza przypadły na okres bardzo trudny: nieustających wojen i
klęsk żywiołowych
(wylew
Tybru
,
głód
, rozruchy uliczne,
pożary
, plaga
szarańczy
,
epidemia
dżumy
). Głównymi wrogami Rzymu były wówczas
plemiona germańskie
i
Partowie
. Marek Aureliusz zmarł na dżumę w trakcie wyprawy wojennej przeciw
Markomanom
17 marca 180 roku w
Vindobonie
(dzisiejszy
Wiedeń
). Marek Aureliusz prowadził skromne, spokojne życie zgodne z surowymi zasadami stoickimi. Miał głębokie poczucie obowiązku służenia krajowi i obywatelom. Dbał o dobre stosunki z
senatem
, przeprowadził reformy w dziedzinie
administracji
i
prawa cywilnego
. Za jego panowania miały miejsce liczne prześladowania skierowane przeciwko wczesnochrześcijańskim sektom (montanistom) i wyznawcom innych bóstw negujących porządek rzymski. Same zajścia niejednokrotnie prowokowane były przez sekty. Prześladowania miały nie dopuścić do wojen domowych w i tak osłabionym już państwie. Po śmierci został
ubóstwiony
. Pochowano go w
Mauzoleum Hadriana
. FilozofiaMarek Aureliusz jest znanym
stoikiem
. Nazywany jest filozofem na tronie. Jego dzieło
Rozmyślania
(taki tytuł przyjął się w tłumaczeniach, oryginał to: Do siebie samego), napisane w grece, przetrwało wieki i nadal jest źródłem inspiracji. Wyłania się zeń obraz władcy jako człowieka skromnego i ze wszech miar umiarkowanego. Ironią wydaje się więc fakt, że jego syn, a jednocześnie następca,
Kommodus
zapisał się w historii jako władca gwałtowny i okrutny (starożytne plotki głosiły zresztą, że Kommodus nie jest synem Marka Aureliusza, lecz
gladiatora
). Poglądy: - Uczył panowania nad emocjami. Uważał, iż nie należy dążyć do rozkoszy, sławy czy bogactwa. Spokój powinniśmy odnajdować w pracowitości oraz życzliwym, choć nieco sceptycznym stosunku do innych, a także sumiennym wypełnianiu własnych obowiązków.
- Świat jest teatrem, ludzie aktorami wyznaczonymi do odegrania skromnej zazwyczaj roli. Nie należy buntować się i lękać się śmierci, która mieści się w naturalnym porządku świata (z fragmentów Jana Tomkowskiego).
WizerunekW
Muzeum Kapitolińskim
znajduje się jego popiersie z okresu młodości, zaś na placu przed Muzeum stoi
pomnik konny
Aureliusza. Ten najlepszy wizerunek cesarza ocalał dzięki złudzeniu późniejszych chrześcijan, że przedstawia cesarza
Konstantyna I Wielkiego
, który
edyktem mediolańskim
dał im swobodę wyznania. Postać Marka Aureliusza pojawiła się w filmie
Gladiator
Ridleya Scotta
, w którym zagrał ją
Richard Harris
. W filmie występują elementy fikcyjne, np. Marek Aureliusz zostaje zamordowany przez swojego syna
Kommodusa
, chcącego w ten sposób przejąć władzę. Zobacz też Bibliografia- Cary M., Scullard H. H., Dzieje Rzymu. Od czasów najdawniejszych do Konstantyna. t. I, Warszawa 1992.
- Grimal P., Marek Aureliusz, tłum. A. Łukaszewicz, PIW, Warszawa
1994
.
- Herodian, Historia cesarstwa rzymskiego., przekł., wstęp i komentarz J. Wolski, Ossolineum, Wrocław 2004.
- Historycy cesarstwa rzymskiego. Żywoty cesarzy od Hadriana do Numeriana., przekł., wstęp i komentarz H. Szelest, ISKRY, Warszawa 1966.
- Krawczuk A., Poczet cesarzowych Rzymu, ISKRY, Warszawa 2006.
- Krawczuk A., Poczet cesarzy rzymskich, ISKRY, Warszawa 2006.
- Parain Ch., Marek Aureliusz, tłum. J. Rogoziński, Warszawa
1962
.
- Władcy i wodzowie starożytności. Słownik, pod red. P. Iwaszkiewicz, W. Łoś, M. Stępień, Warszawa 1998.
Linki zewnętrzne
Inne hasła zawierające informacje o "Marek Aureliusz":
Rodzimy Kościół Polski
...
II wiek
rzymskipo
160
-
Klaudiusz Ptolemeusz
, aleksandryjski matematyk, astronom, astrolog i geograf
180
-
Marek Aureliusz
, cesarz rzymski
200
-
Galen
, lekarz rzymski Wydarzenia w Europie
101
-
102
- ...
Nadciśnienie tętnicze
...
Wiktor Sukiennicki
...
Julius Jewelowski
...
1972
...
Ewangeliści
...
Akcja (prawo)
...
Wojciech Bogusławski
...
Sobieski
...
Inne lekcje zawierające informacje o "Marek Aureliusz":
09. Strategie przedsiębiorstw (plansza 11)
...
Tristan i Izolda ? kochankowie doskonali? (plansza 2)
...
Tristan i Izolda ? kochankowie doskonali? (plansza 6)
...
|