UKF – zakres
fal radiowych
(pasmo radiowe) o
częstotliwości
od 30 do 300
MHz
, co odpowiada
długości fali
od 10 do 1
metra
.
Ten zakres fal przeciętnemu człowiekowi kojarzy się najbardziej (przez co potocznie bywa błędnie utożsamiany na wyłączność) z
radiofonią
UKF.
Nazwa
Rodzime określenie to
skrót
od nazwy "Ultra Krótkie Fale". W użyciu są też nazwy pełne: fale ultrakrótkie bądź fale metrowe. Nazwy te odnoszą się do długości fal z tego zakresu. Odpowiednikiem w
języku angielskim
jest VHF – skrót od nazwy Very High Frequency ("bardzo wysoka częstotliwość"), która to nazwa opisuje ich częstotliwość.
Zastosowanie
Fale ultrakrótkie używane są zwłaszcza do łączności na mniejsze odległości. W tym zakresie działają
telewizja naziemna
, radiofonia,
sieć pagerowa
oraz różne systemy łączności lokalnej – np. w
lotnictwie
,
policji
, innych służbach, radiu taxi i wielu innych. Na częstotliwościach 50-52 MHz i 144-146 MHz (w Polsce) 70 MHz i 225 MHz znajdują się pasma przeznaczone dla
krótkofalowców
. Stacje radiowe
modulowane częstotliwościowo
przesyłają dodatkowe informacje
RDS
.
Radiofonia, utożsamianie i błędy w nazewnictwie
Obecnie w Europie i większości państw świata radiofonie korzystają z pasma UKF nadając programy w zakresie częstotliwości 87,5-108 MHz (tzw. pasmo
CCIR
albo pasmo górne), w Japonii radiofonia UKF wykorzystuje pasmo 76-92 MHz, w dawnych państwach socjalistycznych (poza
NRD
i
Jugosławią
) przez kilkadziesiąt lat (od około połowy lat 60. do mniej więcej końca
XX w.
) używany był zakres 65,5-74 MHz (tzw. pasmo
OIRT
lub pasmo dolne; w zakresie pasma górnego zostały umieszczone kanały telewizyjne nr 4 i 5).
Na podstawie międzynarodowych ustaleń w radiofonii na falach ultrakrótkich wykorzystuje się transmisję z
modulacją częstotliwości
(FM), natomiast na falach
długich
,
średnich
i
krótkich
– z
modulacją amplitudy
(AM). W wielu krajach, zwłaszcza tych, w których radiofonia oprócz UKF nadaje wyłącznie na
falach średnich
, dla zakresu ultrakrótkofalowego powszechnie używane jest określenie FM, jako przeciwieństwo AM określającego fale średnie. Określenie to jest jednak nieprawidłowe, bowiem opisuje ono sposób transmisji (stosowany w różnych zakresach fal), a nie sam zakres fal (pasmo).
Historia zastosowania
Pierwsze stałe transmisje na zakresie UKF miały miejsce w latach 30.
XX wieku
i były związane z wprowadzeniem telewizji. Od lat 50. i 60. następuje masowy rozwój radiofonii UKF, przede wszystkim w krajach rozwiniętych i krajach bloku sowieckiego, choć w
Australii
i
Nowej Zelandii
pierwsze licencje na transmisję w tym zakresie zaczęto wydawać dopiero w latach 80. W Polsce pierwszą stacją nadającą na UKF-ie była przedwojenna Eksperymentalna Stacja Telewizyjna.
1 października
1954
roku uruchomiono pierwszą polską stację radiofoniczną UKF – mieściła się ona w Warszawie i nadawała na częstotliwości 97,6 MHz[1].
Zobacz też
Przypisy