Zadar
|
Ratusz |
Ratusz
|
Panorama miasta |
Panorama miasta
|
Brama Porta Terraferma |
Brama Porta Terraferma
|
Przystań w Zadarze |
Przystań w Zadarze
Zadar (
wł.
Zara) –
miasto
w
Chorwacji
(
Dalmacja
), nad
Morzem Adriatyckim
. Od
1991
należy do niepodległej
Chorwacji
. Zamieszkuje je ok. 82 tys. mieszkańców (2005).
Jest to centrum gospodarcze oraz kulturalne północnej
Dalmacji
i jednocześnie piąte co do wielkości miasto kraju. Stolica administracyjna
Zadarskiej županiji
.
Znajduje się tu
port
handlowy i rybacki,
stocznia
oraz
port lotniczy
. Zadar jest ważnym ośrodkiem przemysłowym (przemysł spożywczy, chemiczny i włókienniczy) oraz kulturalnym (wyższa szkoła pedagogiczna, liczne
zabytki
i
muzea
).
Historia
Zadar i okolice pod panowaniem Włoch w latach 1920-1947
Historia miasta sięga
IV w. p.n.e.
. Na terenie dzisiejszego Zadaru istniała osada iliryjskiego
plemienia
Liburnów. 300 lat później miasto, nazywane wówczas Jadrea, znalazło się pod panowaniem
rzymskim
. Za czasów panowania
Cezara
i
Augusta
umocniono je, otaczając
murami obronnymi
z
basztami
i trzema
bramami
, wytyczono
forum
, wzniesiono
świątynie
i
bazyliki
,
amfiteatr
, a także
akwedukt
i
cmentarz
. Po zniszczeniu
Salony
zostało wybrane na centrum administracji
bizantyjskiej
w
Dalmacji
. Około przełomu VI i VII w. w mieście urodził się przyszły
papież
Jan IV
. W
VIII w.
wokół Zadaru, pozostającego pod zwierzchnictwem
Bizancjum
, zaczęli się osiedlać przybyli z północy
Słowianie
. W średniowieczu miał on status wolnego miasta i dopiero w
X w.
uznał zwierzchność królów chorwackich. Później znajdował się pod panowaniem
weneckim
. Na
XV w.
i
XVI w.
przypada bujny rozwój życia kulturalnego miasta, z którego pochodziło wielu wybitnych literatów, twórców kultury i sztuki (m.in. Petar Zoranić, jeden z pierwszych poetów piszących po
chorwacku
).
Po okresie panowania weneckiego Zadar znalazł się w granicach habsburskiej
Austrii
. Po I wojnie światowej nie wszedł w skład
Królestwa Serbów, Chorwatów i Słoweńców
, ale stał się włoską enklawą wraz z kilkoma przyległymi, niewielkimi miejscowościami (oprócz Zadaru m.in. Bokanjac, Arbanasi, Crno, część miejscowości Diklo) - w sumie 104 km². W okresie II wojny światowej Zadar stał się stolicą powiększonych terytoriów włoskich w Dalmacji (m.in. ze
Splitem
włącznie; odstąpionych przez marionetkowe
Niepodległe Państwo Chorwackie
); po upadku
Benito Mussoliniego
Chorwaci próbowali zająć miasto, ale ubiegły ich oddziały Wehrmachtu; do
1944
miasto było pod kontrolą
Włoskiej Republiki Socjalnej
. W październiku 1944, po wycofaniu wojsk niemieckich i ucieczce włoskich urzędników, Zadar zajęli partyzanci jugosłowiańscy. Od
1947
oficjalnie znalazł się w granicach
Jugosławii
, a od
1991
Chorwacji
.
Zabytki i turystyka
Turystyka w Zadarze rozwija się od ponad stu lat - w
1899
powstało tu pierwsze biuro podróży Liburnija, istniejące nieprzerwanie do dziś. Znajduje się tu bardzo interesujące Muzeum Archeologiczne ze zbiorami z czasów starożytnych i średniowiecza. W chorwackich folderach turystycznych stawiane bywa na równi z
Dubrownikiem
oraz
Wenecją
. Miasto znane jest ze słynnego wiśniowego
likieru
Maraschino. Niedaleko przystani promowej w nadbrzeże wbudowane są organy, które wydają niski dźwięk, gdy nadchodzi fala. Dlatego odnosi się wrażenie, że ten dźwięk pochodzi z morza.
Najciekawsze
zabytki
:
Inne
Miasto odgrywa ważną rolę w
transporcie
[], gdyż zbiegają się tu drogi z
Rijeki
i
Zagrzebia
na południe kraju.
W mieście znajduje się hala sportowa
Arena Jazine
.
Miasta partnerskie
Linki zewnętrzne