Opera buffa, lub inaczej opera komiczna to jeden z dwóch podstawowych gatunków
opery
, w odróżnieniu do
opery seria
.
Powstała w
Neapolu
, w pierwszej połowie
XVIII wieku
. Nazwa pochodzi od włoskiego buffone - błazen. Do powstania tej formy doprowadziło usamodzielnienie się
intermediów
, które początkowo grane były po to, aby zapełnić przerwy pomiędzy aktami włoskiej opery seria.
Były to pierwotnie sceny o niewybrednej akcji, złożone z
dialogu
,
arii
i
recytatywu
, z postaciami
commedia dell'arte
. Za pierwszą operę buffa uważa się La serva padrona ("Służąca panią")
Giovanniego Battisty Pergolesiego
. Powstała ona w 1733 roku jako intermezzo do opery seria Il prigioniero superbo ("Dumny więzień").
Na skutek popularności La serva padrona intermedia zmieniły status z wesołego przerywnika muzycznego na odrębny gatunek muzyczny. Wystawienie jej w roku 1752 w Paryżu wywołało spór pomiędzy buffonistami - zwolennikami muzyki włoskiej, a antybuffonistami, opowiadającymi się za sztywną i dostojną operą
Lully'ego
i
Rameau
.
Zwolennikiem opery buffa był między innymi
Jean-Jacques Rousseau
, który zainicjował francuską operę komiczną (bouffe), wystawiając swój własny utwór tego rodzaju - Le devin du village ("Wiejski filozof"). Odtąd Francja przyswoiła sobie formę opery komicznej i wkrótce prześcignęła na tym polu Włochów. Niezrównanymi twórcami tej formy we Francji byli: N. Dalayrac, N. Isouard, F. A. Boieldieu, D. Auber i A. Adam. We Włoszech w wieku XVIII tworzyli ją G. Paisiello, P. Guglielmi i D. Cimarosa, którego opery buffa uważane są za zapowiedź romantycznego
belcanta
. Za szczyt osiągnięć w dziedzinie opery komicznej uznać można
Wesele Figara
i
Così fan tutte
Wolfganga Amadeusza Mozarta
, a także
Cyrulika sewilskiego
Gioacchino A. Rossiniego
.
Bibliografia
- "Kronika opery", Wydawnictwo "Kronika", Warszawa 1993; "Mała encyklopedia muzyki" pod red. Stefana Śledzińskiego, PWN, Warszawa 1960