Andromeda i Perseusz na korynckiej wazie czarnofigurowej
Perseusz (także Perseus,
gr.
Περσεύς, Perseús,
łac.
Perseus) –
mit. gr.
heros
, syn księżniczki
Danae
i
Zeusa
, mąż
Andromedy
, pogromca
Meduzy
. Bogowie po śmierci przemienili go w
gwiazdozbiór
nieba północnego.
Urodził się w
Argolidzie
. Panujący tam jego dziadek
Akrizjos
, dowiedział się z przepowiedni, że zabije go jego przyszły wnuk, wobec tego uwięził on córkę, aby nie mogła począć dziecka. Gdy Zeus spadł na Danae złotym deszczem, ojciec dziewczyny zamknął córkę wraz z wnukiem w skrzyni i wrzucił do morza.
Skrzynia została wyrzucona na brzeg wyspy
Serifos
, gdzie Danae zaopiekował się Diktys, brat władcy tej ziemi – króla
Polidektesa
. Na wyspie tej dorastał młody heros. Z czasem Polidektes zakochał się w Danae, ale bez wzajemności, a przeszkodę w swych związkach z Danae widział właśnie w Perseuszu. Aby pozbyć się kłopotliwego podrostka, Polidektes namówił go do pozornie skazanej na klęskę wyprawy po głowę Meduzy.
Chłopiec cieszył się jednak przychylnością
Ateny
i
Hermesa
. Pod ich opieką dotarł do
Graj
, gdzie otrzymał rady jak pokonać jedną z
gorgon
– Meduzę. Otrzymał również podarki:
nimfy
dały mu skrzydlate sandały,
Hades
– torbę i
hełm
czyniące go niewidzialnym, a Hermes – stalowy sierp. Patrząc na Meduzę przez odbicie w wypolerowanej tarczy (bezpośrednie spojrzenie w jej oblicze groziło śmiercią) zdołał ściąć jej głowę i schować ją do torby. Hełm zaś uczynił go niewidzialnym i wraz ze skrzydlatymi sandałami umożliwił mu ucieczkę przed ścigającymi go siostrami Meduzy. W drodze powrotnej, przelatując nad
Etiopią
, uratował przy użyciu głowy Meduzy (która zachowała moc zmieniania innych w kamień)
Andromedę
, którą następnie poślubił.
Po powrocie na wyspę głowę potwora Perseusz pokazał Polidektesowi i jego dworowi, którzy też skamienieli. Z wdzięczności za opiekę, głowę Gorgony podarował
Atenie
, która od tej chwili nosiła ją na pożyczonej od
Zeusa
tarczy –
egidzie
, zaś hełm i skrzydlate sandały dał Hermesowi. Następnie wraz z Andromedą i matką powrócił do
Argos
na dwór dziadka. Tam, zgodnie z przepowiednią, zabił Akrizjosa w czasie igrzysk w Pelasgiotis, trafiając go przypadkiem dyskiem. Nie chcąc rządzić w Argos, zamienił je na
Tiryns
i
Mykeny
.
Perseusz był ojcem
Alkajosa
i pradziadem
Heraklesa
, przypisywano mu też wzniesienie mykeńskich fortyfikacji.
Mityczny Perseusz jest utożsamiany z gwiazdozbiorem
Perseusza
(Perseus)[1][2]. Widnieje na niebie niedaleko konstelacji –
Andromedy
(Andromeda),
Kasjopei
(Cassiopeia),
Cefeusza
(Cepheus),
Pegaza
(Pegasus),
Wieloryba
(Cetus), które są z nim mitologicznie powiązane[3][4][5].
W mitologii greckiej imię Perseusz nosił również syn
Nestora
[6].
Zobacz też
Przypisy