Obwód zakarpacki (
ukr.
Закарпатська область) - jeden z 24 obwodów
Ukrainy
. Leży w zachodniej części Ukrainy, na obszarze historycznego
Zakarpacia
. Graniczy z
Polską
,
Słowacją
,
Węgrami
i
Rumunią
. Ludność obwodu wynosi 1.258.264 mieszkańców (
2001
), powierzchnia - 12.777 km². Stolicą obwodu jest
Użhorod
. Obwód został utworzony
22 stycznia
1946
roku.
Obwód zakarpacki graniczy od północy z polskim
województwem podkarpackim
oraz z obwodami
lwowskim
i
iwanofrankowskim
, od południa - z rumuńskimi okręgami
Marmarosz
i
Satu Mare
, od południowego zachodu - z węgierskim
komitatem
Szabolcs-Szatmár-Bereg
, od zachodu - ze słowackimi krajami
preszowskim
i
koszyckim
(historyczny region
Zemplín
).
Historia
Obwód zakarpacki został utworzony decyzją władz ZSRR dnia
22 stycznia
1946
. Jak nazwa wskazuje, jest jedyną częścią Ukrainy leżącą po południowej stronie
Karpat
. Dzisiejszy obwód zakarpacki zajmuje ziemie historycznej
Rusi Zakarpackiej
,
Marmaroszu
oraz dwa skrawki historycznie należące wcześniej do
Czechosłowacji
- pas przy granicy ze Słowacją i z Polską na zachód i północny zachód od doliny
Użu
oraz pas przy granicy ze Słowacją i z Węgrami, na południe od Użhorodu, z miastem
Czop
.
Obszar dzisiejszego obwodu włączono do
ZSRR
w
1945
, przedtem należał do Węgier (
1938
/
1939
-
1945
),
Czechosłowacji
(
1918
-
1939
) i
Węgier
(do
1918
). Za panowania węgierskiego obszar dzisiejszego obwodu należał do
komitatów
Ung
,
Bereg
,
Ugocsa
i
Máramaros
. Dzisiejsza północna granica obwodu do
1945
stanowiła granicę państwową: Polski i Węgier (
1939
-
1945
), Polski i Czechosłowacji (
1918
-
1939
), austriackiej
Galicji
i Węgier (
1867
-
1918
), a przed
1772
- Rzeczypospolitej Obojga Narodów (
województwa ruskiego
) i
Królestwa Węgier
.
Ludność
Obwód zakarpacki jest wielonarodowościowy. Wśród jego mieszkańców Ukraińcy stanowią 80,5%, Węgrzy - 12,1%, Rumuni - 2,6%, Rosjanie - 2,5%, Cyganie - 1,1%, Słowacy - 0,5%, Niemcy - 0,3%[1].
Sławni ludzie pochodzący z Zakarpacia
Największe miejscowości
Miejscowość | Nazwa ukraińska | Nazwa rusińska | Nazwa węgierska | Nazwa słowacka | Liczba mieszkańców (według spisu z 5 XII 2001) |
---|
Użhorod
| Ужгород | Унґгородъ | Ungvár | Užhorod | 117.317 |
Mukaczewo
| Мукачеве | Мукачів | Munkács | Mukačevo | 82.346 |
Chust
| Хуст | Густ | Huszt | Chust/Hust | 29.080 |
Berehowe
| Берегове | Берегово | Beregszász | | 26.735 |
Wynohradiw
| Виноградів | Виноградово | Nagyszőlős | | 25.760 |
Swalawa
| Свалява | Свалява | Szolyva | | 17.145 |
Rachów
| Рахів | Рахово | Rahó | | 15.241 |
Tiacziw
| Тячів | Тячево | Técső | | 9.786 |
Miżhirja
| Міжгірья | Межгорьє | Ökörmező | | 9.656 |
Irszawa
| Іршава | Иршава | Ilosva | | 9.515 |
Wełykyj Byczkiw
| Великий Бичків | Бычків | Nagybocskó | Slatinské Dôly | 9.430 |
Sołotwyno
| Солотвино | Солотвыно | Aknaszlatina | | 9.276 |
Dubowe
| Дубове | Дубово | Dombó | | 9.246 |
Wełyki Łuczki
| Великі Лучки | | Nagylucska | Veľký Lúčky | 9.029 |
Czop
| Чоп | Чоп | Csap | | 8.919 |
Ilnycia
| Ільниця | Ільниця | Ilonca | | 8.902 |
Busztyno
| Буштино | Буштыно | Bustyaháza | | 8.554 |
Korolewo
| Королево | Королево | Királyháza | | 8.147 |
Wyszkowo
| Вишково | Вышково | Visk | Višká | 8.141 |
Biłky
| Білки | Белки | Bilki | | 8.078 |
Jasina
| Ясіня | Єсінє | Kőrösmező | Jasiňa | 8.006 |
Przypisy
Zobacz też
Linki zewnętrzne