Stewart lub Stuart – dynastia władców
Szkocji
od 1371 r., potem także
Anglii
od 1603 r.
Dzieje
Pierwszym królem Szkocji z tego rodu był
Robert II
, który zasiadł na tronie w
1371
r. Był synem Waltera, szóstego dziedzicznego
Wielkiego Stewarda Szkocji
i Marjorie, siostry króla
Dawida II
, ostatniego z dynastii
Bruce
. Od nazwy urzędu pełnionego przez jego przodków przyjęła się nazwa dynastii (w wersji angielskiej Stuart). Główna linia męska dynastii wygasła na
Jakubie V
w
1542
r. Dziedziczką tronu została jego córka
Maria
(zm.
1587
r.). Panowała do
1567
r. Została pozbawiona tronu na rzecz swego syna -
Jakuba VI
(zm.
1625
r.). Jego ojcem był
Henryk Stuart
, lord Darnley (zm. 1567 r.), książę
Albany
z młodszej linii dynastii Stuart.
Jakub VI w
1603
r. przejął po śmierci
Elżbiety I
tron Anglii jako Jakub I. W
1649
r. dynastia utraciła oba trony wskutek rewolucji, a króla
Karola I
ścięto. Jego syn
Karol II
wrócił do Wielkiej Brytanii w
1660
r. W
1689
r. jego brat
Jakub II (VII Szkocki)
został zdetronizowany w wyniku tzw. „chwalebnej rewolucji”. Koronę przekazano linii żeńskiej (
królowa Maria II
). Ostatnią panującą władczynią z rodu Stuartów była jej siostra
Anna
. Genealogia rodu Stuartów została szczegółowo przedstawiona artykule : Genealogia rodu Stuartów
Linia królewska Stuartów wygasła na
Henryku Benedykcie
, kardynale Yorku w
1807
r. Przez swą matkę,
Marię Klementynę
, był prawnukiem polskiego króla
Jana III Sobieskiego
. Linia naturalna pochodząca od Jakuba II wygasła po mieczu w r.
1953
ze śmiercią Jakuba Marii Karola Fitz-James Stuarta, księcia Alba, wnuka siostry cesarzowej francuskiej
Eugenii
.
Od naturalnego potomstwa króla Karola II wywodzą się liczne angielskie rody arystokratyczne:
- książęta Buccleuch (z tej rodziny pochodziła
Alicja
żona Diuka Gloucesteru, wuja królowej
Elżbiety II
),
- książęta Cleveland (wygaśli w 1774 r.),
- książęta Grafton, Northumberland (wygaśli w 1716 r.),
- of St. Albans,
-
książęta Richmond
,
- spauperyzowana gałąź polska, znana w odmianach Syward, Siwart, Suwart, Suwardt - potomkowie knighta Charlesa Suwarta, szkockiego najemnika Gdańska do walk ze Stefanem Batorym.
Od naturalnego syna króla Jakuba II i VII wywodzi się rodzina Fitzjames Stuart;
- książęta de Alba, de Berwick, de Liria y Jerica,
- hrabiowie de Baños i de Teba,
- książęta de Peñaranda, Berwick i hrabiowie de Montijo.
Przedstawicielką tej rodziny jest m.in. Cayetana Fitzjames Stuart - zwana najbardziej utytułowaną kobietą świata.
Zobacz też
Linki zewnętrzne