Kościół Wotywny w 1900 r. ...
Kościół Wotywny (
niem.
Votivkirche) –
neogotycki
kościół z
XIX wieku
znajdujący się w
Wiedniu
, przy głównym bulwarze miasta –
Ringu
.
Historia
Został zbudowany w latach
1855
-
1879
, na wzór francuskich katedr gotyckich z
XIII wieku
, na polecenie arcyksięcia
Maksymiliana
, późniejszego cesarza Meksyku. Świątynia upamiętnia cudowne ocalenie cesarza
Franciszka Józefa I
z zamachu, którego usiłował dokonać anarchista Libeny. Jednak mówi się również o innych okolicznościach, prawdziwymi kulisami powstania tej inwestycji była ówczesna rywalizacja austro – pruska w procesie
Zjednoczenia Niemiec
[]. Potwierdziło się to później.
Tak ważna dla Wiedeńczyków inwestycja wymagała jak najlepszego projektu. Śladem za Kościołem Św. Mikołaja w
Hamburgu
zorganizowano konkurs. Udział w nim wzięło ponad 70 architektów, gł. z Austrii, Prus a także Śląska. Dnia 7 VII
1855
ogłoszono werdykt. Pierwsza nagroda została przyznana młodemu Austriakowi
Heinrichowi von Ferstelowi
, twórcy m.in. innych wiedeńskich budowli; nowego gmachu Uniwersytetu, pałacu arcyksięcia Ludwiga Viktora oraz
Kościoła Zbawiciela w Bielsku-Białej
. Wyróżnienia przypadły takim osobowościom jak: Vincenz Statz, Friedrich Schmidt, Georg Gottlob Ungewitter, oraz
Alexis Langer
ze Śląska. Koszt budowy pokryto dzięki subskrypcji rozpisanej w
1856
r., w której wzięło udział ponad 300 000 obywateli. Poświęcenie kościoła miało miejsce w roku
1879
.
Od
1862
do
1918
Votivkirche był wojskowym kościołem garnizonowym
Wiednia
.
Architektura
Architekt
Heinrich von Ferstel
, chcąc wyrazić katolicki charakter kościoła, w pełni świadomie nawiązał do form charakterystycznych dla gotyckich katedr francuskich i niemieckich. Powstała okazała,
trójnawowa
bazylika
z
transeptem
i wielobocznie zamkniętym
prezbiterium
i dwuwieżową fasadą. Kościół ozdobiony został bardzo bogatym detalem architektonicznym:
sterczynami
,
pinaklami
,
kwiatonami
,
szczytami
,
maswerkami
i
łukami odporowymi
. Kościół nakryty jest wysokimi dachami dwuspadowymi pokrytymi glazurowaną kolorową dachówką, analogiczną do dachów
katedry wiedeńskiej
, ułożoną w geometryczne wzory. Choć każda elewacja zawiera silny ładunek estetyczny, największe wrażenie wywiera fasada; dla ukazania monumentalności, budowla została poprzedzona dużym placem przylegającym do Ringu. Trzyosiową fasadę cechuje gotycki wertykalizm co podkreślają dwie strzeliste (99 m) wieże, zwieńczone ażurowymi
hełmami
. Oś środkowa zdradza recepcję sztuki francuskiej, ponad
kruchtą
umieszczono
rozetę
. Do wnętrza prowadzą bogato zdobione portale, trzy w fasadzie frontowej ozdobione rzeźbami postaci biblijnych i patronów krajów Monarchii Austriackiej oraz scenami Zwiastowania i Zmartwychwstania. Treść zawarta w
tympanonach
portalów transeptu odnosi się do Boga Ojca i Ducha Świętego.
Wnętrze
Wśród licznych neogotyckich elementów wyposażenia należy wymienić przeniesione tutaj wcześniejsze dzieła – marmurowy pomnik nagrobny hrabiego Niklasa Salma (zm.
1530
), dowódcy obrony Wiednia podczas oblężenia przez wojska tureckie w
1529
oraz XV-wieczny, późnogotycki ołtarz w formie tryptyku, wykonany w
Antwerpii
przedstawiający sceny Pasji Chrystusa.
Zobacz też
Bibliografia
- Wolf, Alfred, Alsergrund-Chronik. Von der Römerzeit bis zum Ende der Monarchie, Wien, 1981
- Farrugia, J., The Votive Church in Vienna, Ried im Inkreis 1990
- Szkurłat Anna, Wotywny kościół, [w:] "Spotkania z zabytkami" 10/1996
Linki zewnętrzne