rzęska
rzęska (łac. cilia) - cienkie wypustki cytoplazmatyczne, osadzone na ciałkach podstawowych i pełniące w zasadzie jedną zasadniczą funkcję: ruchową. Występują w niektórych komórkach eukariotycznych. Pod względem budowy niewiele różnią się od wici, są jednak od nich proporcjonalnie krótsze i inny jest mechanizm ich ruchu. Jednakże w przeciwieństwie do wici organizmów prokariotycznych, które są wytworem cytoplazmy, ale powstają na powierzchni komórki, rzęski są wypustkami cytoplazmy. Wewnątrz wypustek znajdują się mikrotubule o wzorze 9*2+2, to znaczy, że dwie mikrotubule znajdują się w centrum rzęski a 9 dwójek w części peryferycznej. Mikrotubule połączone są między sobą białkiem dyneiną.
Rzęski występują zazwyczaj w dużej liczbie: na wolnej powierzchni komórki nabłonka tchawicy może być ich nawet 250, komórka orzęska może mieć ich nawet kilkanaście tysięcy. Długość rzęski jest też bardzo różna i może wynosić od 5 do kilkunastu μm (u pantofelka może ok. 10 μm). Grubość dochodzi do 0,25 μm.
Rzęski organizmów prokariotycznych, choć z zewnątrz podobne do wici jądrowców, mają całkiem inną budowę wewnętrzną. Rzęski te składają się ze spiralnie skręconych włókien flageliny, które są zasadzone za pomocą haczyka i białkowych pierścieni w zewnętrznych powłokach komórki. Owa konstrukcja nadaje rzęsce ruch obrotowy.
Rzęski są charakterystyczne dla orzęsków, larw morskich bezkręgowców, występują w komórkach tkanki nabłonkowej; u roślin właściwie tylko w gametach sagowców i miłorzębu.
Inne hasła zawierające informacje o "rzęska":
Planula
...
Przywry wnętrzniaki
...
Historia Ziemi
...
Metanefrydium
...
Salmonella
...
Trochofora
...
Płucnica islandzka
podwójnie rozgałęziająca w złożoną z zaopatrzonych w rzęski wcinanych blaszek
plechę
. Każda rzęska posiada na szczycie twór tzw. spermogonium, zawierające wewnątrz liczne
spermacje
. Ponadto ...
Tkanka nabłonkowa
...
Tchawica
...
Nabłonek migawkowy
...
Inne lekcje zawierające informacje o "rzęska":
012. Nicienie (plansza 2)
...
Budowa komórki eukariotycznej - część I (plansza 16)
e height=380 width=770 >
Organizacja mikrotubul w rzęsce i wici
Każda rzęska i wić komórki eukariotycznej składa się z cienkiego, cylindrycznego trzonka pokrytego ...
Bakterie - pierwsze organizmy na Ziemi (plansza 19)
- cytoplazma
3 - nukleoid
4 - rybosomy
5 - substancje zapasowe
6 - otoczka
7 - rzęska
8 - fimbrie
9 - mezosom
10 - ściana komórkowa
...
|