Belsk Duży –
wieś
w
Polsce
położona w
województwie mazowieckim
, w
powiecie grójeckim
, w
gminie Belsk Duży
.
W latach 1975-1998
miejscowość administracyjnie należała do
województwa radomskiego
. W latach 1918-1939 i 1945-1975 Belsk Duży należał do
województwa warszawskiego
. W czasie
Królestwa Kongresowego
Belsk Duży należał do obwodu warszawskiego, w powiecie
czerskim
. Przed 1795 r. Belsk Duży należał do
województwa mazowieckiego
. Miejscowość jest siedzibą
gminy Belsk Duży
oraz parafii pod wezwaniem Świętej Trójcy, należącej do
dekanatu grójeckiego
,
archidiecezji warszawskiej
. Przez miejscowość przepływa rzeczka
Kraska
, dopływ
Jeziorki
.
Historia
Pierwsza wzmianka o Belsku pochodzi z roku
1451
. Nazwa miała pochodzić od nazwy rośliny lub trawy. W
1784
roku powstaje parafia rzymskokatolicka z siedzibą w Belsku Dużym, która liczy 1698 dusz i należy do dekanatu grójeckiego. W zapisach z
1827
r. można się dowiedzieć, że Belsk Duży liczy 27 domów i 234 mieszkańców. W
1863
najprawdopodobniej Belsk zyskał status gminy, który utrzymał do dnia dzisiejszego z przerwą na lata
1953
-
1973
, gdy Belsk Duży był gromadą.
Zabytki
We wsi znajdują się kościół
klasycystyczny
z lat
1776
-
1779
fundacji
Bazylego Walickiego
projektu
Hilarego Szpilowskiego
, dawna plebania z przełomu XVIII/XIX wieku, klasycystyczny budynek dawnej poczty z pocz. XIX wieku, na cmentarzu kaplica i katakumby z 1822 roku. Przy drodze do Grójca grób powstańców styczniowych poległych 16 lutego 1864 roku[1].
Nauka
Z instytucji edukacyjnych w Belsku Dużym jest szkoła podstawowa i gimnazjum. Największym jednak osiągnięciem tej gminy oraz całego powiatu grójeckiego jest Centralne Obserwatorium Geofizyczne w Belsku Instytutu Geofizyki
Polskiej Akademii Nauk
. Ośrodek ten prowadzi liczne badania, które stały się źródłem licznych prac i opracowań. Na podstawie badań i obserwatorium powstało więcej prac w języku angielskim niż w języku polskim czego przykładem jest Effects of clouds on the surface erythemal UV-B irradiances at northern midlatitudes: estimation from the observations taken at Belsk, Poland (1999-2001) zamieszczony w Journal of Atmospheric and Solar-Terrestrial Physics.
Obserwatorium Geofizyczne Instytutu Geofizyki PAN w Belsku Dużym rozpoczęło swoją oficjalną działalność w roku
1965
. Obserwatorium to kontynuuje pracę obserwatorium w
Świdrze
, które działało od
1920
roku. Silny wzrost sztucznych zakłóceń, głównie magnetycznych, pochodzących od zelektryfikowanych linii kolejowych aglomeracji warszawskiej, spowodował konieczność przeniesienia obserwacji geomagnetycznych ze Świdra w inne miejsce, niezbyt odległe od Warszawy, a jednocześnie o małym poziomie sztucznych zakłóceń.
Obecnie działalność Obserwatorium prowadzona jest w ramach dwóch jednostek organizacyjnych, merytorycznie związanych z Zakładami Magnetyzmu Ziemskiego oraz Fizyki Atmosfery Instytutu Geofizyki PAN. Jednostkami tymi są: Laboratorium Magnetyzmu Ziemskiego i Laboratorium Fizyki Atmosfery Laboratorium Magnetyzmu Ziemskiego działa w ramach międzynarodowego projektu INTERMAGNET. Laboratorium Fizyki Atmosfery jest członkiem sieci AERONET oraz sieci EARLINET.
Gospodarka
Większość mieszkańców Belska Dużego zajmuje się uprawą ziemi, a konkretnie sadownictwem. Niemniej jednak na terenie tej miejscowości znajduje się duży kompleks przemysłu spożywczego włoskiej firmy
Ferrero
. Obecnie zakład zatrudnia ponad 1000 pracowników i prowadzi dalsze inwestycje strukturalne. Ponadto na terenie Belska Dużego działa kilka firm zajmujących się eksportem owoców. Najbardziej znaną jest firm ACTIV, która w
2004
roku wystartowała w ogólnopolskim konkursie "Sposób na Sukces" organizowanym przez Centrum Doradztwa Rolniczego w Brwinowie przy współpracy z Agencją Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa i Ministra Rolnictwa i otrzymała I nagrodę.
Znane postacie związane z Belskiem
-
Jan Kozietulski
– oficer wojsk napoleońskich, który wsławił się szarżą w przełęczy Somosierra, obecnie leży pochowany w kościele w Belsku Dużym.
Zobacz też
Przypisy
- ↑ Słowniczek krajoznawczy wraz z najważniejszymi informacjami praktycznymi. W: Marek Dąbrowski, Roman Kościński, Zbigniew Kozłowski, Zygmunt Malinowski, Wiesław Szczepanek: Trasy kolarskie wokół Warszawy. Warszawa: Zakład Wydawniczo-Propagandowy PTTK, 1981, s. 64.
Linki zewnętrzne