Mury obronne i baszta lubańska
Lwówek Śląski (
niem.
Löwenberg in Schlesien,
łac.
Leopolis) to
miasto
w
woj. dolnośląskim
, w
powiecie lwóweckim
, siedziba
gminy miejsko-wiejskiej Lwówek Śląski
.
W latach 1975-1998
miasto administracyjnie należało do
woj. jeleniogórskiego
. Miasto leży nad
Bobrem
, jego dopływami Płuczką, Srebrną i Widnicą, na granicy
Pogórza Izerskiego
i
Kaczawskiego
.
Według danych z 30 czerwca 2008 miasto miało 9510 mieszkańców[1].
Znajduje się ok. 20 km na płd. od
Bolesławca
i 35 km na płn. od
Jeleniej Góry
. Jedno z najstarszych miast na
Dolnym Śląsku
. W mieście istnieje przypuszczalnie najstarszy browar w Polsce, "
Browar Śląski 1209
"[2].
Zabytki
Historia
Lwówek Śląski należy do grupy najstarszych miast
Dolnego Śląska
. Jest także jednym z pierwszych miast w
Polsce
lokowanych na
prawie magdeburskim
.
Już we wczesnym średniowieczu Lwówek stał się lokalnym centrum gospodarczym i ośrodkiem osadnictwa wiejskiego. Jego rozwój przyspieszyło także dogodne położenie przy znanym szlaku handlowym zwanym Królewską Droga (
Via Regia
) oraz eksploatacja
złota
na obszarze dawnych Płakowic. Czynniki te przyczyniły się do wczesnej lokacji - już w
1217
roku książę
Henryk l Brodaty
nadał Lwówkowi Śląskiemu prawa miejskie.
Lokacja i związane z nią przywileje spowodowały szybki rozwój miasta. Lwówek nie tylko rozwijał się gospodarczo -wzrosła także jego rola jako ośrodka władzy - w 1243 roku książę
Bolesław Rogatka
zorganizował w mieście pierwszy na
Śląsku
turniej rycerski, a w latach
1278
-
1286
Lwówek był siedzibą kolejnego z
Piastów
świdnicko
-
jaworskich
, Bernarda Zwinnego i stolicą samodzielnego księstwa. W następnym okresie miasto stało się integralną częścią księstwa świdnicko-jaworskiego i dzieliło jego losy. Stopniowo, w miarę wyczerpywania się złóż złota, podstawą utrzymania mieszkańców stało się rzemiosło, głównie sukiennictwo i tkactwo, handel oraz obróbka kamienia budowlanego.
W
1329
roku miasto liczyło około 11 tysięcy mieszkańców i należało do najludniejszych ośrodków miejskich na
Śląsku
. W miarę rozwoju miasta lwóweccy mieszczanie uzyskiwali różne przywileje; prawo do organizacji targów i jarmarków, handlu
solą
, bicia własnej monety itd. We Lwówku istniało kilka cechów, z których najbardziej znaczącym był cech skupiający sukienników.
W
1392
roku, po śmierci księżnej Agnieszki, przeszedł Lwówek pod panowanie czeskie. Sto lat później, w
1498
roku, król
czeski
Władysław Jagiellończyk
nadał Lwówkowi herb, który, za wyjątkiem krótkiej przerwy, jest używany do dnia dzisiejszego.
Na początku XVII wieku miasto liczyło ponad 8 tysięcy mieszkańców. Funkcjonowało w nim 450 warsztatów sukienniczych, które wspaniale prosperowały. Kres tej prosperity przyniosła
wojna trzydziestoletnia
(
1618
-
1648
), w trakcie, której Lwówek został spustoszony i dokumentnie zniszczony. Zniszczenia wojenne, straty ludnościowe oraz pożary w latach
1659
i
1704
, spowodowały, że prawie przez cały wiek XVIII miasto wegetowało. Niewielkie ożywienie gospodarcze nastąpiło pod koniec XVIII wieku. Lwówek, liczący wówczas nieco ponad 2600 mieszkańców, skorzystał z koniunktury, jaka zapanowała w
Prusach
. Rozwój gospodarczy został zahamowany w trakcie
wojen napoleońskich
. Wówczas przebywał w mieście sam "bóg wojny" - cesarz
Napoleon Bonaparte
, który zwyciężył Prusaków podczas tak zwanej "pierwszej bitwy nad
Bobrem
" - 22 sierpnia
1813
roku. Tak zwana "druga bitwa nad Bobrem", stoczona 29 sierpnia
1813
roku, zakończyła się klęską
Francuzów
.
Dopiero w drugiej połowie XIX następuje pewne ożywienie gospodarcze. Lwówek uzyskuje połączenie kolejowe ze
Złotoryją
(
1884
) i
Gryfowem Śląskim
(
1885
) oraz znacznie później z
Jelenią Górą
(
1909
). W mieście i okolicy rozwija się turystyka wspierana przez aktywne koło
Towarzystwa Karkonoskiego
(Riesengebirgsverein - RGV), a dzięki kapeli dworskiej, koncertującej w pałacu
Hohenzollernów
, staje się centrum kulturalnym. Także w tym okresie rozwija się przemysł spożywczy - w mieście powstaje między innymi nowoczesny browar Hohbergów oraz wytwórnia wódek. Następuje dalszy rozkwit lokalnych kamieniołomów, powstaje kopalnia gipsu i anhydrytu.
W okresie międzywojennym nadzieje na bardziej aktywny rozwój nie spełniły się. Wprawdzie liczba ludności wzrosła do ponad 6 tysięcy, ale zmalała liczba zakładów przemysłowych i rzemieślniczych. Procesu degradacji gospodarczej miasta nie zdołał nawet zatrzymać specjalny program pomocy prowincjom wschodnim
Rzeszy Niemieckiej
wdrożony w
1937
roku. W czasie
II wojny światowej
pogłębia się zastój gospodarczy miasta, które w
1945
r. zostaje zniszczone w 40%.
Lwówek Śląski, zajęty ostatecznie przez wojska radzieckie 9 maja
1945
roku, został na mocy ustaleń konferencji poczdamskiej przekazany Polsce. Dotychczasową ludność miasta wysiedlono do Niemiec. Już w maju
1945
miasto staje się ośrodkiem polskiej administracji powiatowej, funkcję tę pełni do czerwca
1975
roku i ponownie od roku
1999
. Ponadto od
1973
roku jest siedzibą gminy miejsko wiejskiej, obejmującej aktualnie miasto Lwówek Śląski i 28 wsi.
Kościoły i związki wyznaniowe
Na terenie miasta działalność duszpasterską prowadzą następujące kościoły:
Imprezy
Ludzie związani z miastem
Bibliografia
- Słownik geografii turystycznej Sudetów, tom 2 Pogórze Izerskie, red.
Marek Staffa
, Wydawnictwo I-BiS, Wrocław 2003,
- Góry i Pogórze Kaczawskie. Skala 1:40.000. Jelenia Góra: Wydawnictwo Turystyczne Plan, 2004. wyd. II. .
Linki zewnętrzne
Przypisy