Testosteron
TestosteronTestosteron (17β-hydroksy-4-androsten-3-on,
ATC
:
G 03 BA 03
) –
organiczny
związek chemiczny
, podstawowy męski
steroidowy hormon
płciowy należący do
androgenów
. Jest produkowany przez
komórki śródmiąższowe Leydiga
w
jądrach
pod wpływem
LH
, a także w niewielkich ilościach przez
korę nadnerczy
,
jajniki
i
łożysko
. We
krwi
tylko niewielka część testosteronu występuje w postaci wolnej oraz związanej z albuminami, reszta jest związana z
białkiem
transportowym SHBG (sex hormone binding globuline). W tkankach docelowych dochodzi do przemiany testosteronu w 2,5 raza silniejszą formę
5-α-dihydrotestosteron
. Aby wywrzeć swoje działanie biologiczne testosteron łączy się z receptorami dla hormonów sterydowych znajdujących się w
cytoplazmie
i jądrze komórek efektorowych. Po połączeniu dochodzi do zmian
konformacji
, które umożliwiają przyłączenie do specyficznych sekwencji nukleotydowych łańcucha
DNA
. W wyniku tego dochodzi do zmian aktywności transkrypcyjnej określonych
genów
. Testosteron spełnia szereg istotnych funkcji: - kształtowanie płci i cech płciowych w życiu płodowym (jego niedobór, brak, lub wada receptorów u płodu z
kariotypem
XY
powoduje wady rozwojowe takie jak:
spodziectwo
,
obojnactwo
rzekome męskie, szczególnym przypadkiem jest
zespół niewrażliwości na androgeny
)[2]
- wpływa na
spermatogenezę
,
- wykształcanie się wtórnych cech płciowych (budowa ciała, głos, typ owłosienia, zarost twarzy itp.),
- wpływ
anaboliczny
poprzez pobudzenie syntezy białek (w bardzo niewielkim stopniu powoduje także zwiększenie masy mięśniowej[3] itp.),
- może zwiększać poziom
libido
(przy długotrwałym stosowaniu efekt ten zanika),
- ukierunkowuje popęd płciowy ku płci żeńskiej,
- przyspiesza zakończenie wzrostu kości długich,
- pobudza rozwój gruczołu krokowego, zwiększa jego objętość, silnie pobudza rozwój raka
prostaty
(z tego względu stosowanie testosteronu jako leku powinno być pod regularną kontrolą poziomu
PSA
)
- zwiększa poziom
cholesterolu
we krwi (zatem teoretycznie zwiększa ryzyko miażdżycy tętnic) – w przeciwieństwie do estrogenów, które zmniejszają poziom cholesterolu we krwi, może podnosić ciśnienie krwi
- kształtuje sferę
emocjonalną
poprzez ukształtowanie takich cech jak zdecydowanie, śmiałość, pewność, odwaga, niezależność, ale też skłonność do ryzyka, w zależności od rozwoju emocjonalnego może powodować
wybuchowość
,
agresję
.
W leczeniu stosowane są pochodne testosteronu – estry do stosowania doustnego lub iniekcji o powolnym uwalnianiu z tkanki mięśniowej. Testosteron stosowany u kobiet wykazując działanie
anaboliczne
– jednak leczniczo jest to bardzo rzadko praktykowane z uwagi na niepożądane działania, takie jak:
maskulinizacja
,
hirsutyzm
. Stosuje się najczęściej w przypadku zaawansowanych, hormonalnie czynnych
nowotworów
. Testosteron podany kobiecie będącej w ciąży może u płodów żeńskich wywołać objawy maskulinizacji i cech
obojniactwa
rzekomego żeńskiego. Również patologicznie nadmierne wydzielanie pochodnych testosteronu z nadnerczy (w wyniku defektu genetycznego) przez rozwijający się płód żeński może powodować
Zespół nadnerczowo-płciowy
z cechami obojniactwa rzekomego żeńskiego. Zobacz teżPrzypisy- ↑
Testosteron – podsumowanie
(
ang.
). PubChem Public Chemical Database.
- ↑ W. Hartwig (red.), Endokrynologia Kliniczna
PZWL
1984
- ↑ S. Bhasin, TW. Storer, N. Berman, C. Callegari i inni. The effects of supraphysiologic doses of testosterone on muscle size and strength in normal men.. „N Engl J Med”. 335 (1), ss. 1-7 (Jul 1996).
PMID 8637535
.
Inne hasła zawierające informacje o "Testosteron":
Testosteron
TestosteronOgólne informacjeWzór sumarycznyC19H28O2
Masa molowa
288,43
g
/
mol
Identyfikacja
Numer CAS
58-22-0
PubChem
6013Klasyfikacja
Stosowanie w ciąży
kategoria XFarmakokinetykaOkres półtrwania2–4 hTestosteron (17β-hydroksy-4-androsten-3-on, ...
Zakochanie
...
Pożądanie
...
Układ hormonalny
...
Osteoporoza
...
Plemnik
...
Owłosienie ciała
...
Tour de France
...
Steroidy
...
Lew
...
Inne lekcje zawierające informacje o "Testosteron":
Układ hormonalny (plansza 11)
będące jednocześnie gruczołami wydzielania dokrewnego. Znajdują się w worku mosznowym.
Wydzielają hormony androgeny (Testosteron), które pobudzają rozwój zewnętrznych narządów płciowych męskich; determinują męską sylwetkę oraz ...
134. Wytwarzanie i działanie hormonów w ciele człowieka cz.2 (plansza 2)
jej niedobór powoduje opóźnienie dojrzewania płciowego, a nadmiar – wczesne dojrzewanie płciowe
androgeny (Testosteron i androsteron) produkowane przez jądra są odpowiedzialne za drugorzędne cechy płciowe ...
127. Sprawność i higiena układu ruchu człowieka (plansza 12)
stosowane głównie przez młodzież pragnącą zwiększyć masę mięśniową poprzez sterydy anaboliczne (pochodne Testosteronu). Sterydy anaboliczne to grupa steroidów pochodzenia naturalnego lub syntetycznego, która powoduje ...
|