Księga Jeremiasza (יִרְמְיָהוּ Yirməyāhū)[Jr lub Jer] - księga zaliczana do
ksiąg prorockich
Starego Testamentu
. Jej autorstwo przypisuje się tradycyjnie
Jeremiaszowi
, datując przy tym wiek jej spisania na
VI wiek p.n.e.
. Pierwotnie została spisana w języku
hebrajskim
na terenie dawnej
Judy
i
Egiptu
. Opisuje dzieje związane z Jeremiaszem oraz orędzie, które przekazał mu
Bóg
.
Treść
Współcześnie księga ta jest w
Biblii
podzielona na 52 rozdziały. Alternatywnie można ją podzielić na 23 odrębne części składające się na 5 "ksiąg".
- Wstęp, rozdz. 1.
- Opis występków i grzechów Izraelitów, składający się z siedmiu części: (1.) rozdz. 2; (2.) rozdz. 3-6; (3.) rozdz. 7-10; (4.) rozdz. 11-13; (5.) rozdz. 14 do rozdz. 17:18; (6.) rozdz. 17:19 do rozdz. 20; (7.) rozdz. 21-24.
- Wypowiedzi przeciw okolicznym narodom, w dwóch częściach: (1.) rozdz. 46-49; (2.) rozdz. 25.; oraz epizody związane z dziejami Jeremiasza i jego prorokowaniem: (1.) rozdz. 26; (2). rozdz. 27; (3.) rozdz. 28, 29.
- Dwie części opisujące nadzieję na nadejście lepszych czasów dla Izraela: (1.) rozdz. 30, 31; (2.) rozdz. 32, 33; oraz opis wydarzeń z życia Jeremiasza w trzech częściach: (1.) rozdz. 34:1-7; (2.) rozdz. 34:8-22; (3.) rozdz. 5.
- Zakończenie w dwóch częściach: (1.) rozdz. 36; (2.) 45.
W Egipcie Jeremiasz najprawdopodobniej dopisał trzy części: (1.) rozdz. 37-39; (2.) 40-43 oraz (3.) rozdz. 44.
Rozdziały 50 i 51 zawierają wypowiedzi przeciw
Babilonowi
, a ostatni rozdział, 52, jest opisem zburzenia
Jerozolimy
i uprowadzenia Żydów do niewoli babilońskiej.
Powyższy dość skomplikowany podział księgi Jeremiasza wynika z braku chronologii w jej spisaniu. Obejmuje ona przy tym okres ok. 30 lat, występują w niej liczne powtórzenia. Nie jest wiadome kiedy ani w jakich okolicznościach księga ta została ostatecznie skompletowana w znanej nam dzisiaj formie.
Główne
proroctwa mesjańskie
w księdze Jeremiasza znajdują się w następujących fragmentach: 23:1-8; 31:31-40 oraz 33:14-26.
Księga Jeremiasza w Septuagincie
Wersja księgi Jeremiasza, która znajduje się w
Septuagincie
jest różna (krótsza) od innych wersji. Septuaginta omija m.in. następujące fragmenty: 10:6-8; 27:19-22; 29:16-20; 33:14-26; 39:4-13; 52:2, 3, 15, 28-30. W sumie zostaje pominiętych około 2,700 słów, które znajdujemy w tekście masoreckim.
Księga Jeremiasza w Zwojach znad Morza Martwego
Księgę Jeremiasza znaleziono także w
Zwojach znad Morza Martwego
w grocie 4 w
Qumran
. Jeden z tekstów zawiera hebrajski tekst wersji, którą znajdujemy w
Septuagincie
. Może to wyjaśniać skąd wzięła się różnica, którą znajdujemy w Septuagincie - wcześniej sądzono, że wynikła ona z błędów lub zmian dokonanych podczas tłumaczenia, teraz powszechniej uważa się, że zmian dokonano już w wersjach masoreckich, bądź też że od początku istniały dwie różne wersje tej księgi.
Główne koncepcje co do różnic w wersjach
Biorąc pod uwagę powyższe informacje, istnieją trzy główne koncepcje co do autorstwa i oryginalności poszczególnych fragmentów księgi Jeremiasza:
- Krótsza wersja jest oryginalna.
- Dłuższa wersja jest oryginalna.
- Obie wersje zostały spisane przez Jeremiasza, obie są oryginalne.
Należy przy tym zaznaczyć, że różnice, które znajdują się tekstach, najczęściej są powtórzeniami i ich umieszczenie lub pominięcie nie niesie za sobą większego znaczenia, a w szczególności nie powoduje implikacji teologicznych czy historycznych. Może to wyjaśniać motywy dokonywanych zmian - najprawdopodobniej chęć uproszczenia księgi lub też odwrotnie - poszerzenia, podkreślenia poszczególnych (ważnych dla redaktora) fragmentów orędzia.
Linki zewnętrzne