Skauting (
ang.
scouting) –
ruch społeczny
i
pedagogiczny
, sformalizowany później w szeregu organizacji młodzieżowych w wielu krajach, który został zapoczątkowany na przełomie
XIX
i
XX w.
w
Anglii
przez
Roberta Baden-Powella
i
Ernesta Thompson Setona
w
USA
. W Polsce jego prekursorem był
Andrzej Małkowski
, uważany za twórcę
harcerstwa
– polskiej odmiany skautingu.
Ruch skautowy został zdefiniowany jako dobrowolny
apolityczny
ruch
wychowawczy
dla młodzieży, otwarty dla wszystkich, bez względu na pochodzenie, rasę czy wyznanie, zgodny z celem, zasadami i metodą, które ustalił założyciel
Robert Baden-Powell
.
Cel ruchu skautowego
Celem ruchu skautowego jest przyczynianie się do rozwoju
młodych ludzi
w taki sposób, by w pełni mogli wykorzystać swoje możliwości fizyczne, umysłowe,
społeczne
i duchowe jako jednostki, jako odpowiedzialni
obywatele
i jako członkowie wspólnot lokalnych,
narodowych
i międzynarodowych.
Zasady ruchu skautowego
Zasadami ruchu skautowego są podstawowe wierzenia i prawa, których należy przestrzegać dążąc do celu. Stanowią one kodeks postępowania, który wyróżnia wszystkich uczestników ruchu.
Skauting oparty jest na trzech ogólnych zasadach, które reprezentują jego podstawowe prawa i wierzenia. Są to: "
obowiązek wobec Boga
", "
obowiązek wobec bliźnich
" i "
obowiązek wobec samego siebie
". Jak wskazują ich nazwy, pierwsza zasada dotyczy stosunku człowieka do wartości duchowych, druga odnosi się do stosunku człowieka do społeczności w najszerszym znaczeniu tego słowa, a trzecia do obowiązków człowieka wobec samego siebie.
Obowiązek wobec Boga
Obowiązek wobec
Boga
, jest zdefiniowany jako "wierność zasadom duchowym, lojalność wobec
religii
, która je wyraża i akceptacja obowiązków, które z niej wynikają".
Trzeba zauważyć, że w odróżnieniu od nazwy, sam tekst zasady nie posługuje się słowem "Bóg", po to by stało się jasne, że to sformułowanie obejmuje również te religie, które nie są
monoteistyczne
, jak np.
hinduizm
, lub takie, które nie uznają osobowego Boga, jak np.
buddyzm
.
Robert Baden-Powell zapytany, kiedy religia weszła do skautingu, odpowiedział: Religia nie weszła. Ona już jest w nim. Jest to podstawowy czynnik, stanowiący podstawę skautingu i guidingu.
Pojęcie siły wyższej jest czymś podstawowym dla skautingu. Jego wychowawcze znaczenie polega na udzieleniu pomocy młodym ludziom w zrozumieniu świata materialnego i badaniu duchowych wartości życia.
Obowiązek wobec bliźnich
Należy pomagać bliźnim, czyli wszystkim osobom żyjącym niezależnie od tego czy są wrogami, przyjaciółmi czy nie znamy ich.
Obowiązek wobec samego siebie
Tę zasadę określa się jako odpowiedzialność za własny rozwój. W ten sposób skauting opiera się nie tylko na powyższych zasadach, lecz również o zasadę, że człowiek powinien wziąć odpowiedzialność za rozwój swojej osobowości. Pozostaje to w pełnej zgodności z założeniami wychowawczymi skautingu, którego celem jest pomaganie młodemu człowiekowi w pełnym rozwoju jego możliwości - proces ten nazywamy "odkrywaniem" jego osobowości. W tym procesie podstawową rolę odgrywa Przyrzeczenie i Prawo Skautowe.
Wierność Prawu i Przyrzeczeniu skautowemu
Prawo i Przyrzeczenie stanowią ideał, do którego należy dążyć.
Metoda Skautowa
Kanadyjski Boy Scout w mundurze skautowym
Prawo i Przyrzeczenie skautowe
Tekst przetłumaczonego prawa skautowego z
1907
roku:
- Godność skauta polega na tym, że można mu zaufać.
- Skaut jest lojalny względem Króla, swego kraju, przełożonych, rodziców, pracodawców i podwładnych.
- Obowiązkiem skauta jest bycie pożytecznym i niesienie pomocy bliźnim.
- Skaut jest przyjacielem wszystkich, a bratem każdego innego skauta, bez względu na to do jakiej należy on klasy społecznej.
- Skaut jest rycerski.
- Skaut jest przyjacielem zwierząt.
- Skaut jest posłuszny bez zastrzeżeń rodzicom, zastępowemu i skautmistrzowi.
- Skaut śmieje się i gwiżdże w każdej ciężkiej przygodzie.
- Skaut jest oszczędny.
- Skaut jest czysty w myśli, mowie i czynie.
Przysięga Skautowa
1907
- wg Sir Roberta Baden-Powella of Gilwell. "Przysięgam na swój honor uczynić wszystko, co leży w mojej mocy, by spełnić obowiązek względem Boga i Króla. Nieść pomoc bliźnim w każdej potrzebie. Być posłusznym prawu skautowemu."
Wychowanie przez działanie
Przynależność do małych grup
Zobacz:
system zastępowy
.
Stale doskonalone, stymulujące programy
Współcześnie skautingiem określa się wszystkie organizacje skautowe zrzeszające chłopców i dziewczęta, pracujące metodą skautową.
Pierwotnie skauting odnosił się tylko do chłopców (
ang.
Boy Scouts - młodzi zwiadowcy), skautów, którzy od 11 do 15 roku życia organizowali się w
zastępy
, patrole i
drużyny skautowe
, w celu wyrobienia cnót obywatelskich, rycerskiego zachowania się i sprawności w różnych zajęciach pod gołym niebem (zwłaszcza obozowania, wycieczek krajoznawczych, pływania i żeglarstwa). Jako organizacja skautowa założona została w
Wielkiej Brytanii
w
1908
przez gen.
Roberta Baden-Powella
i szybko rozprzestrzeniła się na inne kraje.
W
1910
powstała również pierwsza organizacja skautowa dziewcząt (ang. Girl Guides), a w
1916
- dla młodszych chłopców, tzw. wilcząt, szczeniąt (Wolf Cubs, Cub Scouts) i młodszych dziewcząt tzw. krasnali (Brownies). W
1922
objęła swoim zasięgiem również młodzież od lat 16 (Rover Scouts, Scout Rangers).
Dwie największe współczesne organizacje skautowe to Światowa Organizacja Ruchu Skautowego
WOSM
(The World Organization of the Scout Movement) i Światowe Stowarzyszenie Przewodniczek i Skautek
WAGGGS
(World Association of Girl Guides and Girl Scouts).
Historia
Kalendarium
Robert Baden-Powell i pierwsi skauci na obozie skautowym, Wyspa Brownsea, sierpień
1907
.
-
22 lutego
1857
- urodził się
Robert Baden-Powell
. Dzień 22 lutego obchodzony jest na całym świecie jako
Dzień Myśli Braterskiej
.
-
1896
-
Frederick Russell Burnham
,
amerykański
zwiadowca
,
obieżyświat
, łowca przygód, znany ze swej służby dla
British Army
w czasach
Wyścigu o Afrykę
oraz z przekazania idei
woodcraft
Robert Baden-Powell, która stała się główną inspiracją do założenia międzynarodowego Skauting.
-
1899
- oblężenie
Mafekingu
podczas wojny Anglików z Burami. Robert Baden-Powell szkoli młodych chłopców na "skautów". Zajmują się wywiadem, łącznością, podchodzeniem, tropieniem, pierwszą pomocą.
-
1902
- w
USA
powstaje organizacja młodzieżowa Woodcraft Indians (Indianie Puszczańscy) założona przez "Czarnego Wilka" -
Ernesta Thompsona Setona
.
- W Anglii Baden-Powell wydaje książkę "Wskazówki dla zwiadowców" (Aids to scouting).
-
1907
- początki skautingu w Anglii.
29 lipca
- obóz doświadczalny na wyspie Brownsea w hrabstwie Dorset. Jest to oficjalny rok powstania skautingu w Anglii.
-
1908
- ukazuje się książka Baden-Powella "Skauting dla chłopców" (Scouting for Boys) - pierwszy typowo skautowy podręcznik.
-
1912
- Baden-Powell ożenił się z
Olave St. Clair Soames
.
- lipiec
1913
- Wszechbrytyjski Zlot Skautów w Birmingham.
-
1920
- założenie Międzynarodowej Organizacji Ruchu Skautowego
WOSM
(World Organization of the Scout Movement).
Związek Harcerstwa Polskiego
jest jednym z członków-założycieli.
-
I Jamboree
w Londynie - Baden-Powell otrzymuje tytuł Naczelnego Skauta Świata.
-
1928
- założenie Światowego Stowarzyszenia Przewodniczek i Skautek
WAGGGS
(World Association of Girl Guides and Girl Scouts). Związek Harcerstwa Polskiego jest jednym z członków założycieli.
Postacie
Zobacz też
Bibliografia
- "
Skauting dla chłopców
", "Scouting for Boys" (wyd.1 London 1908)
Robert Baden-Powell
- "Wskazówki dla skautmistrzów", "Aids to Scoutmastership" (wyd.1 London 1919)
Robert Baden-Powell
- "
System zastępowy
", "The Patrol System"
Roland E. Philipps
- "Elementy Programu Skautowego" "World Scout Bureau, Elements for a Scout Programme, A reference document published under the responsibility of the Programme Committee, Geneva 1985 (Warszawa 1991, Wydawnictwo Gebethner i Ska) .
Linki zewnętrzne