Szałwia lekarska
Szałwia lekarska | Gatunek leczniczy |
Szałwia lekarska (Salvia officinalis
L.
) -
gatunek
wiecznie zielonego
krzewu
z rodziny
jasnotowatych
(Lamiaceae). Występuje w stanie dzikim w
Europie
, w rejonie
Morza Śródziemnego
. W
Ameryce Północnej
uprawiana i dziczejąca. W Polsce nie występuje w stanie dzikim, nadaje się jednak do uprawy w ogródku. Jej nazwa wywodzi się od
łacińskiego
salvus oznaczajacego zdrowie. CharakterystykaS. officinalis cv. Argenteovariegata jest uprawiana również jako
roślina ozdobna
- Pokrój
-
Bylina
lub
półkrzew
, osiąga wysokość 50-70 cm. Ma skłonność do pokładania się.
-
Łodyga
- Wzniesiona, czterokanciasta lub okrągława, drewniejąca od dołu. Cała
roślina
lekko owłosiona.
-
Liście
- Zielono-srebrne, miękkie w dotyku, długoogonkowe, podłużnie owalne lub lancetowate, ułożone
naprzeciwlegle
. Brzegiem lekko karbowane, a z wierzchu pomarszczone.
-
Kwiaty
- Dwuwargowe, barwy fioletowoniebieskiej, zebrane po 4-8 w szczytowe nibyokółki. Kwitną od
maja
do
czerwca
.
-
Biotop
- Rośnie na słonecznych zboczach i skałach, na glebach bogatych w
wapń
i w miarę wilgotnych.
Zastosowanie-
Roślina lecznicza
:
- Historia : Znana już w
starożytności
jako
roślina lecznicza
, a także
magiczna
.
Grecy
i
Rzymianie
stosowali ją jako lekarstwo na ukąszenia
węża
, problemy ze
wzrokiem
, utratę
pamięci
. W
średniowieczu
stosowano ją jako
lek
na
przeziębienia
,
gorączkę
,
padaczkę
, choroby
wątroby
i
zaparcia
. Uważano ją również za
afrodyzjak
.
Arabscy
uczeni twierdzili, iż spożywanie szałwii przedłuża życie. W starożytnym
Rzymie
zbiorom szałwii jako rośliny magicznej towarzyszyły określone zwyczaje.
-
Surowiec zielarski
: Liście (Folium Salviae) szałwii zawierają od 2,5 do 3%
olejku lotnego
, który zawiera m.in.
tujon
,
cyneol
,
kamforę
i
pinen
. Ponadto szałwia zawiera
garbniki
,
flawonoidy
,
kwasy organiczne
, gorycze, duże ilości
witaminy B1
(ok. 850 mg%),
witaminy PP
oraz
karoteny
(
witaminy A
) i duże ilości
witaminy C
.
- Działanie : Poprawia pracę
układu trawiennego
, obniża poziom
cukru
we
krwi
, a napary z szałwii łagodzą zapalenia
gardła
i
skóry
. Ponadto działa kojąco na
depresję
,
zmęczenie
, wyczerpania. Napar z szałwii stosuje się przy nadmiernym poceniu nocnym, zwłaszcza u
gruźlików
i neurotyków. Dzięki bakteriobójczym właściwościom stosuje się szałwię także zewnętrznie do płukania jamy ustnej,
gardła
, przy ropnym zapaleniu dziąseł, pleśniawce i przy
anginie
. Napar szałwii stosuje się także do okładów na trudno gojące się rany, owrzodzenia żylakowate nóg a także jako dolewkę do kąpieli w chorobach reumatycznych, wysypkach i innych schorzeniach skórnych. Herbatka z liści łagodzi przeciwdziała biegunce, służy też do irygacji pochwy w upławach. Dalej jest także (słabym) środkiem przeciwgrzybiczym, oraz przeciwkaszlowym, łagodzącym dolegliwości występujące w okresie menopauzy, skutecznym w ślinotoku. Napar z liścia szałwii powoduje zmniejszenie laktacji, co jest bardzo przydatne przy zapaleniach piersi - może doprowadzić do całkowitego zaniku pokarmu.
- Liść szałwii wchodził w skład nieprodukowanych obecnie
papierosów
"Astmosan". Współczesne preparaty złożone zawierające liście szałwii to: Septosan, Vagosan, Diabetovit, Dentosept (płukanka), Gastrogran (granulat).
-
Sztuka kulinarna
: Liście zrywane przed okresem kwitnienia są używane do dziś jako
przyprawa
. Stosuje się ją jako dodatek do
sałatek
,
mięsnych
i drobiowych
farszów
,
ciast
i
deserów
. W
Niemczech
przyprawia się nią
węgorza
. Doskonale komponuje się z daniami, których składnikami są
pomidory
,
kapusta
i
groch
. Duże zastosowanie znalazła zwłaszcza w
kuchni włoskiej
.
- Ma lekko gorzkawy
smak
, dlatego należy używać jej oszczędnie. Zbyt duża ilość nadaje potrawie nieprzyjemny
zapach
.
- Przez proces suszenia smak przyprawy nasila się. Suszona szałwia może być przechowywana do 3 lat w szczelnym opakowaniu. Po tym okresie traci swój zapach.
- Powinny jej unikać kobiety w ciąży.
-
Kosmetyka
: Jest także wykorzystywana w przemyśle kosmetycznym z powodu zawartości
olejków eterycznych
.
Inne hasła zawierające informacje o "Szałwia lekarska":
Toruń
...
Pijawki
...
Nowy Sącz
...
Zespół Downa
...
Absynt
...
Asklepios
...
Polski Czerwony Krzyż
...
Francuski kalendarz rewolucyjny
...
Polska Klasyfikacja Działalności
...
1614
...
Inne lekcje zawierające informacje o "Szałwia lekarska":
005. Przegląd i znaczenie nasiennych (plansza 18)
...
01. Rozwój człowieka (plansza 18)
...
210. Szata roślinna Polski (plansza 10)
znajdują się wartościowe gatunki roślin zielnych: dziurawiec, dziewanna, mniszek lekarski, piołun, rumianek, Szałwia lekarska, jaskółcze ziele i inne. Są więc bogatymi biocenozami. W przeszłości ...
|