Wiązówka błotna
Wiązówka błotna | Gatunek leczniczy |
Wiązówka błotna (Filipendula ulmaria) –
gatunek
byliny
należący do rodziny
różowatych
(Rosaceae). Jest gatunkiem eurosyberyjskim, występuje w Azji Od Syberii przez Mongolię po Chiny i w północnej i środkowej Europie[2]. W Polsce jest rośliną pospolitą, miejscami występuje bardzo licznie. Status gatunku we
florze Polski
:
gatunek rodzimy
. Morfologia-
Łodyga
- Wzniesiona, prosta, naga i sztywna, górą rozgałęziająca się. Osiąga wysokość do 150 cm, łatwo łamie się.
-
Liście
- Liście przerywano
nieparzysto-pierzaste
, pofałdowane, posiadające półokrągłe, ząbkowane
przylistki
częściowo zrośnięte z łodygą. Listki główne są szerokojajowate, listek szczytowy jest znacznie większy, szeroki. U roślin rosnących w
zbiorowisku
muraw na niżu jest on zwykle dłoniasto trójklapowy, u roślin rosnących w wilgotnych lasach pięcioklapowy. Wszystkie listki są podwójnie ząbkowane, na górnej stronie ciemnozielone i nagie, spodem jaśniejsze, mniej lub bardziej filcowane.
-
Kwiaty
- Drobne, żółtobiałe, tworzą na wierzchołku łodygi dużą
wierzchotkę dwuramienną
. Składają się z 5-6 płatków
korony
, licznych
pręcików
, mających nitki dwukrotnie dłuższe od płatków korony oraz kilku, skręconych śrubowato
słupków
.
-
Owoc
- Spiralnie skręcona, brunatna, jednonasienna
niełupka
.
-
Kłącze
- Członowane, zdrewniałe, grube z licznymi włóknistymi
korzeniami
.
Biologia i ekologiaRośnie na brzegach wód, na mokrych
łąkach
, w świetlistych
zaroślach
nadrzecznych, nad rowami. Jest lubiącym półcień
hygrofitem
. Bardzo często występuje w zaroślach
wierzby szarej
. W górach rośnie aż po
piętro kosówki
.
Hemikryptofit
. W klasyfikacji zbiorowisk roślinnych
gatunek charakterystyczny
dla zespołu związków (All.) Filipendulion[3]. Kwiaty wydzielają lekki zapach, przywabiając nim owady, które je
zapylają
, mimo że roślina nie wytwarza
nektaru
. Owady zbierają za to obficie wytwarzany pyłek. Kwitnie od czerwca do sierpnia. Zastosowanie-
Roślina ozdobne
: nadająca się do uprawy szczególnie nad sztucznymi zbiornikami wodnymi (oczkami wodnymi).
-
Roślina lecznicza
:
- Historia: Własności lecznicze wiązówki błotnej poznano już w
średniowieczu
. Dawniej w medycynie ludowej była ważną rośliną zielarską – używano jej do również do zwalczania pasożytów przewodu pokarmowego, jako ziele przeciwkrwotoczne i przeciwbiegunkowe[4].
-
Surowiec zielarski
: kwiaty (Flos ulmariae) zawierają
olejki eteryczne
,
flawonoidy
,
garbniki
,
kwasy organiczne
, sole mineralne i
glikozydy
fenolowe (spireina,
salicyna
)[5].
- Działanie: ma właściwości przeciwgorączkowe (dzięki zawartości salicyny), napotne, moczopędne i przeciwreumatyczne.
Napar
używany jest do leczenia
przeziębień
, chorób górnych dróg oddechowych, pomocniczo przy
grypie
i
chorobach reumatycznych
, zwykle w mieszance z innymi
ziołami
;
czarnym bzem
, korą
wierzby
, liśćmi
brzozy
[5][4].
- Zbiór i suszenie: zbiera się całe kwiatostany i suszy w cieniu, w temperaturze nie przekraczającej 30 stopni Celsjusza.
- Z liści otrzymywano dawniej żółtozielony barwnik do tkanin.
- Używana jest do aromatyzowania niektórych gatunków
piwa
i
wódki
.
UprawaJest w pełni mrozoodporna (
strefy klimatyczne
2-9[6]. Może rosnąć na stanowiskach słonecznych lub półcienistych, gleba musi być zawsze wilgotna, może być błotnista[6]. Rozmnaża się z nasion wysiewanych wiosną lub jesienią, lub przez podział. Oprócz typowej, dziko rosnącej formy istnieją ozdobne
kultywary
, np. 'Aurea' o złotożóltych za młodu liściach, czy 'Variegate' o prążkowanych, żółto nakrapianych liściach[6]. Przypisy- ↑ Stevens P.F.:
Angiosperm Phylogeny Website
(
ang.
). 2001–. [dostęp 2010-03-31].
- ↑ 2,0 2,1
Germplasm Resources Information Network (GRIN)
. [dostęp 2010-05-05].
- ↑ Władysław Matuszkiewicz: Przewodnik do oznaczania zbiorowisk roślinnych Polski. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 2006. .
- ↑ 4,0 4,1 Anna Mazerant-Leszkowska: Mała księga ziół. Warszawa: Inst. Wyd. Zw. Zawodowych, 1990. .
- ↑ 5,0 5,1 Jindřich Krejča, Jan Macků: Atlas roślin leczniczych. Warszawa: Zakł. Nar. im. Ossolińskich, 1989. .
- ↑ 6,0 6,1 6,2 Geoff Burnie i inni: Botanica. Rośliny ogrodowe. Könemann, 2005. .
Bibliografia- František Činčura, Viera Feráková, Jozef Májovský, Ladislav Šomšák, Ján Záborský: Pospolite rośliny środkowej Europy. Jindřich Krejča, Magdaléna Záborská (ilustracje). Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne, 1990. .
- Zbigniew Podbielkowski: Słownik roślin użytkowych. Warszawa: PWRiL, 1989. .
- Lucjan Rutkowski: Klucz do oznaczania roślin naczyniowych Polski niżowej. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 2006. .
- Władysław Szafer, Stanisław Kulczyński: Rośliny polskie. Warszawa: PWN, 1953.
Inne hasła zawierające informacje o "Wiązówka błotna":
Torfowisko wysokie
...
Polska Czerwona Księga Roślin
...
Lawina
...
2006
...
Sowy
...
Jezioro eutroficzne
...
Las łęgowy
podagrycznik pospolity
(Aegopodium podagraria), kostrzewa olbrzymia (Festuca gigantea),
pokrzywa zwyczajna
(Urtica dioica),
Wiązówka błotna
(Filipendula ulmaria) i
bluszczyk kurdybanek
(Glechoma hederacea). Lasy łęgowe zaliczane ...
Ols
psianka słodkogórz
(Solanum dulcamara).Gatunki runa różnicujące ols od
lasu wilgotnego
:Filipendula ulmaria -
Wiązówka błotna
,Solanum dulcamara -
psianka słodkogórz
,Caltha palustris -
knieć błotna
,Crepis paludosa - ...
Tajga
...
Mangusta
...
Inne lekcje zawierające informacje o "Wiązówka błotna":
Świat roślinny i zwierzęcy w Polsce (plansza 13)
...
013. Niszcząca i budująca działalność sił endogenicznych (plansza 9)
...
005. Przegląd i znaczenie nasiennych (plansza 4)
...
|