Zespół Zamkowy w Wilnie ok. 1530
Zamki Wileńskie w roku 1740:
Zamek Górny: 1.
Wieża Zamkowa
; 2. Baszta południowa; 3. Pałac Władców na Zamku Górnym
Zamek Dolny: 4. Brama i most do miasta; 5. Droga i most do ulicy Tilto; 6. Katedra; 7. Pałac Trybunału Litewskiego; 8. Pałac Biskupów; 9. Pałac Władców na Zamku Dolnym; 10. Ogrody pałacowe; 11. Nowy Arsenał; 12. Brama przy Arsenale; 13. Stary Arsenał
Kompleks składał się z zamków: Górnego, Dolnego i Kreivoji. Ostatni został spalony przez Krzyżaków w
1390
i nigdy nie został odbudowany. Zamki Wileńskie były kilkakrotnie atakowane przez
Krzyżaków
w
XIV wiek
. Po raz pierwszy zostały całkowicie zdobyte i zniszczone przez moskwian w
1655
roku. Następnie straciły swoje znaczenie i zaczęły popadać w ruinę. Po zajęciu
Wilna
przez
Rosję
część budynków została zburzona a reszta przebudowana podczas budowy cytadeli w
XIX wieku
. Zachowana do dzisiaj baszta Zamku Górnego, zwana
Basztą Giedymina
jest jednym z symboli Wilna.
Historia Zamku Górnego
Na szczycie wzgórza zwanego dzisiaj Górą Zamkową lub Górą Giedymina znajdował się
Zamek Górny
. Wzgórze ma ok. 48 m wysokości i 110-120 m długości. Zostało ono otoczone drewnianymi wałami w
IX wieku
. Ok.
X wieku
zbudowano drewniany zamek, a w
XIII
murowany z wieżami. Pierwsza wzmianka o zamku (i
Wilnie
) pochodzi z
1323
roku. Był on atakowany przez
Krzyżaków
w latach
1365
,
1375
,
1377
,
1383
,
1390
,
1392
,
1394
i
1402
; ale nigdy nie został całkowicie zdobyty.
W
1390
Krzyżacy zdołali zdobyć i zniszczyć Kreivoji znajdujący się na górze Pilkasis.
Wielki książę Witold
, po pożarze z
1419
, poddał Zamek Górny zasadniczej przebudowie i rozbudowie, która trwała do
1422
roku. Powstał wtedy okazały
gotycki
pałac kryty zieloną dachówką. Wielka sala na drugim piętrze miała wymiary 10 x 30 m. W II połowie
XVI wieku
zamek utracił swe znaczenie na rzecz Zamku Dolnego.
Zygmunt II August
odnowił budynek i umieścił w nim swoją bibliotekę. Uległ zniszczeniu w czasie najazdu moskiewskiego w latach
1655
-
61
. Odbudowany został częściowo pod koniec
XVIII wieku
, wtedy też rozebrano dwie baszty. Częściowo zachowaną trzecią basztę, zwaną dziś Basztą Giedymina, w
1830
roku podwyższono o drewnianą nadbudówkę. W
1930
roku zmieniono ją na murowaną. Baszta została częściowo zniszczona w czasie
II wojny światowej
a odbudowana w latach
1956
-
60
.
Historia Zamku Dolnego
W
XIII wieku
znajdowały się tu drewniane zabudowania. W XIII -
XVI wieku
wzniesiono kamienne mury i wieże, które były kilkakrotnie przebudowywane. Większość zabudowań uległa zniszczeniu. Najważniejszymi obiektami na terenie Zamku Dolnego są
Katedra
i rekonstruowany obecnie
Pałac Władców na Zamku Dolnym
.
Pałac Władców na Zamku Dolnym
Powstał w średniowieczu u stóp
Zamku Górnego
. Został rozbudowany w czasie panowania
Zygmunta II Augusta
w okazałą
renesansową
rezydencję. Spełniał rolę pałacu wielkoksiążęcego. W
1610
roku, podczas pobytu
Zygmunta III Wazy
, spłonął. Zniszczony przez Rosjan w czasie najazdu w latach
1655
-
61
, nie został odbudowany i popadał w coraz większą ruinę. Po zajęciu
Wilna
przez
Rosję
w czasie
III rozbioru
, jego pozostałości zostały rozebrane przez władze carskie w latach
1799
-
1803
, a zachowane skrzydło wschodnie przebudowano w stylu
klasycystycznym
. W
2001
roku Sejm litewski podjął decyzję o odbudowie Zamku. 6 lipca
2009
r. uroczyście otwarto odbudowany Zamek.
Katedra
W czasach
pogańskich
czczono tu boga
Perkuna
. Pierwszą katedrę zbudował tu
Mendog
po przyjęciu
chrztu
w
1251
. Po jego śmierci w
1263
, znów zaczęto czcić pogańskich bogów. W
1387
, kiedy
Litwa
przyjęła chrzest,
Władysław II Jagiełło
zbudował nową,
gotycką
katedrę z pięcioma kaplicami. W
1419
katedra spaliła się, w jej miejscu
Witold
zbudował większą . W
1522
katedra została odnowiona. Po kolejnym pożarze w
1530
katedra została ponownie zbudowana w latach
1534
-
1557
w stylu
renesansowym
, po pożarze w
1610
została odnowiona, dodano dwie wieże od strony zachodniej. W
1783
została zrekonstruowana według projektu
Wawrzyńca Gucewicza
w stylu
klasycystycznym
. W takim stanie dotrwała do dnia dzisiejszego. Między
1786
i
1792
dodano trzy rzeźby na dachu -
św. Kazimierz Jagiellończyk
,
św. Stanisław
i
św. Helena
. Zostały one usunięte w
1950
roku, powróciły w
1997
.