polis
polis (gr. πόλις l.mn. πόλεις poleis, pierwotnie "miejsce warowne") – forma państwa w starożytnej Grecji, Fenicji i Mezopotamii, nazywanego także miastem-państwem. Terytorialnie polis obejmowała najczęściej samo macierzyste miasto z otaczającymi je wiejskimi terenami – tzw. χώρα (chora). Bywały duże poleis (jak np. ateńska), w skład których wchodziły osiedla o charakterze miejskim, niebędące odrębnymi organizmami, a także poleis, które w ogóle nie posiadały ośrodka miejskiego. Liczyła od kilku do kilkunastu tysięcy obywateli.
Polis była wspólnotą wolnych obywateli, w której decyzje o ich życiu były podejmowane przez zgromadzenie ludowe (mężczyzn). Poza wspólnotą znajdowali się niewolnicy, a mieszkający w niej na stałe cudzoziemcy nie mieli prawa głosu, podobnie jak kobiety. Najczęstszymi ustrojami w poleis były demokracja i oligarchia. Zdarzało się również, że władzę w państwie przejmował tyran (zazwyczaj przy poparciu części obywateli).
Dla Greka polis była pewnym ośrodkiem identyfikacji obywatelskiej i głównym środowiskiem politycznym, w życiu którego brał udział czyli określić ją można w pewnym sensie mianem ojczyzny.
Polis wobec innych poleis
Modelowa polis miała być niezależna politycznie, ale w praktyce miasta nie żyły w izolacji. Duże, ważniejsze miasta-państwa wpływały na decyzje mniejszych, sąsiadujących z nimi. Silniejsze poleis często podporządkowywały sobie słabsze państwa, sprawowały nad nimi przywództwo (hegemonię). Miasta będące mniejszymi, często nie mogły konkurować z potężnymi ośrodkami, takimi jak Ateny, czy Sparta, nie tylko pod względem militarnym (nie bez znaczenia była liczba obywateli polis), lecz także kulturowym.
Inne hasła zawierające informacje o "polis":
Arystoteles
Prawo stanowione nie jest też prawem powszechnym, lecz obowiązuje jedynie obywateli konkretnego
polis
, w konkretnym czasie. Oba rodzaje prawa są jednak niezbędne dla realizacji ...
Archont
Archont (
gr
. ἄρχων archon - 'rządzący', dopełniacz ἄρχοντος archontos) – najwyższy urzędnik polis w
starożytnych
Atenach
, który przewodniczył radzie
areopagu
i zajmował się najważniejszymi ...
Okres archaiczny (starożytna Grecja)
świat, ważne były też związane z konfliktami gospodarczymi konflikty polityczne w poszczególnych polis. Kolonizacja była w dużej mierze planowana odgórnie - z poszczególnych miast ...
Związek Koryncki
...
Związek Helleński
Tegea
,
Orchomenos
,
Tiryns
,
Plateje
,
Sykion
,
Egina
,
Megara
. Związek grupował w sumie 31 polis pod dowództwem
Sparty
(zarówno na lądzie jak i na morzu). ...
Efor
Efor (
gr
. ἔφορος [ephoros]) - jeden z pięciu najwyższych urzędników w
spartańskiej
polis
. Pochodzenie urzędu
eforatu
nie jest bliżej znane, choć przypuszcza się, ...
Historia Ukrainy
a VI wiekiem p.n.e. Były to nadbrzeżne miasta zbudowane na wzór greckich
polis
, prowadzące ożywiony handel wyrobami rzemiosła w zamian za
zboże
,
bydło
,
miód
, ...
Wenecja
strefie wpływów
Bizancjum
, zdołało uzyskać niezależność. Wenecja była państwem-miastem, na wzór greckich
polis
, jej ustrojem była
republika
. Głową państwa był
doża Wenecji
(doge – ...
Edukacja
swoje znaczenie już od wieków. Szczególnyne znaczenie miała w starożytności. Zwłaszcza w
polis
greckich. W XV wieku dzięki wynalazkowi
druku
przez
Jana Gutenberga
nastąpił ...
Federacja
państw złożonych. Federacja w starożytnej GrecjiFederacja w
starożytnej Grecji
była formą uzależnienia
polis
. Był to związek polityczny greckich polis z
Macedonią
, w którym polis ...
Inne lekcje zawierające informacje o "polis":
009. Imperium Macedońskie (plansza 3)
...
014. Historiografia starożytnej Grecji (plansza 5)
...
012 Macedonia Filipa II i Aleksandra Wielkiego (plansza 5)
...
|